Liên minh châu Âu quyết tâm giành lại 'chủ quyền công nghệ'

Các nhà máy gigafactory có thể tăng thêm 15% tổng năng lực tính toán của Châu Âu, đây là một sự thúc đẩy đáng kể, ngay cả khi so sánh với Hoa Kỳ, quốc gia hiện sở hữu khoảng một phần ba năng lực toàn cầu theo dữ liệu của UBS.

Theo các quan chức EU, các nhà máy này không chỉ tích hợp sức mạnh tính toán, dữ liệu và nhân lực mà còn đóng vai trò là trung tâm sản xuất “trí tuệ”, nơi dữ liệu thô được chuyển hóa thành các sản phẩm AI tiên tiến.

Cú hích từ Nvidia và “chủ quyền AI”

Khái niệm về các nhà máy AI đã được đưa vào tâm điểm sau phát biểu của CEO Nvidia Jensen Huang tại Paris, nơi ông ca ngợi đây là “cuộc cách mạng công nghiệp mới” và nhấn mạnh vai trò trung tâm của các nhà máy AI tại Pháp, Anh, Ý. Nvidia cũng là nhà cung cấp chip GPU chủ chốt và là trái tim của các hệ thống AI hiện đại.

EU cũng xác định các nhà máy này là chìa khóa để giành lại “chủ quyền công nghệ”, đặc biệt trong bối cảnh hơn 7.000 startup AI đang thiếu hụt nghiêm trọng năng lực tính toán.

Henna Virkkunen, Phó chủ tịch phụ trách chủ quyền công nghệ của Ủy ban châu Âu, cho biết: “Chúng tôi có mọi yếu tố cần thiết để cạnh tranh, từ tài năng đến dữ liệu nhưng năng lực tính toán là mắt xích yếu nhất.”

Đầu tư khổng lồ nhưng vẫn thiếu tư nhân

EU đã đầu tư 10 tỷ euro để xây dựng 13 nhà máy AI đầu tiên và cam kết thêm 20 tỷ euro cho các gigafactory, khoản này được mô tả là “đầu tư công lớn nhất vào AI trên thế giới”. Tuy nhiên, để hiện thực hóa, cần thêm hàng tỷ euro từ khối tư nhân. Mỗi gigafactory được ước tính tiêu tốn từ 3–5 tỷ euro.

Dự kiến, nhà máy AI đầu tiên sẽ đi vào hoạt động trong vài tuần tới, còn một dự án lớn khác sẽ khởi công tại Munich vào đầu tháng 9.

Thách thức: Năng lượng, lưới điện và quy mô

Vấn đề không chỉ là vốn. Các nhà máy AI tiêu thụ điện năng khổng lồ – có thể lên đến 1 GW/mỗi nhà máy đã đặt ra câu hỏi về khả năng của lưới điện châu Âu hiện nay.

UBS ước tính rằng nếu hoàn tất toàn bộ kế hoạch, tổng công suất các gigafactory có thể đạt 1,5–2 GW – tương đương 15% công suất trung tâm dữ liệu hiện có của châu Âu.

Chuyên gia Bertin Martens từ Bruegel cảnh báo: “Xây dựng phần cứng thì dễ, nhưng vận hành kinh tế lại là chuyện khác. Có thể EU cần bắt đầu từ quy mô nhỏ và dần mở rộng.”

Mặc dù thừa nhận con đường phía trước còn dài, các quan chức EU tin rằng đầu tư vào gigafactory sẽ giúp khu vực này tránh bị phụ thuộc công nghệ, đồng thời thúc đẩy đổi mới trong các lĩnh vực nhạy cảm như an ninh, dịch thuật, quốc phòng và chăm sóc sức khỏe.

Như Kaaren Hilsen từ Telenor nói: “Chúng ta đang ở giữa một cuộc cách mạng trí tuệ, nơi AI không còn là điều xa vời mà đang dần trở thành tài sản chủ quyền của mỗi quốc gia.”

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng