Vì sao âm thanh lại phá nát được cốc thuỷ tinh?

Thế Kiên
03/12/2019 18:13
D

Thủy tinh là một chất rắn vô định hình đồng nhất. Thủy tinh trong suốt, không gỉ, cứng, không cháy, không hút ẩm và thường được sử dụng làm chai lọ, cốc, hay vật liệu trang trí. Thuỷ tinh khá cứng vậy tại sao lại có thể vỡ vụn do âm thanh?

Âm thanh có thể làm vỡ ly thủy tinh

Âm thanh là các dao động cơ học của các phân tử, nguyên tử hay các hạt làm nên vật chất và lan truyền trong vật chất như các sóng. Âm thanh, giống như nhiều sóng, được đặc trưng bởi tần số, bước sóng, chu kỳ, biên độ và vận tốc lan truyền.

Tại sao âm thanh có thể làm vỡ ly thủy tinh? Dễ hiểu thôi, bằng cách sử dụng một chiếc búa? Không phải, đó là do hiện tượng cộng hưởng.

Mỗi đối tượng khi bị tác động sẽ rung ở tần số tự nhiên của nó. Nếu chúng ta tạo ra âm thanh có tần số tương đương tần số dao động tự nhiên của một đối tượng, nó sẽ rung lên. Hiện tượng này gọi là cộng hưởng.

Mỗi loại thủy tinh được tạo thành từ những vật liệu khác nhau. Tuy nhiên, tất cả chúng đều có tần số cộng hưởng tự nhiên. Do đó, khi chúng ta tạo ra âm thanh phù hợp với tần số cộng hưởng của chúng, thủy tinh sẽ bắt đầu dao động.

Thủy tinh là vật liệu dễ vỡ, âm thanh càng lớn, nó rung càng mạnh hơn và đến một mức nhất định, thủy tinh sẽ vỡ thành nhiều mảnh.

Âm thanh có thể dự báo được thời tiết

Ngay từ năm 1901, người ta phát hiện thấy hiện tượng: xung quanh khu vực bom nổ chừng 70-90km, có chỗ không nghe thấy âm thanh, gọi là khu tĩnh âm, vượt khỏi khu tĩnh âm này người ta lại nghe thấy tiếng bom.

Trong chiến tranh thế giới lần thứ nhất, các nhà bác học đã rất chú ý tới hiện tượng này và đặt nhiều máy ghi âm xung quanh khu vực bom nổ để nghiên cứu hiện tượng không bình thường của việc truyền sóng âm này.

 Trong chiến tranh thế giới thứ 2, người ta dùng hoả tiễn mang đầu nổ và cho nổ trên cao, đồng thời các máy ghi âm ghi lại âm thanh. Qua nhiều lần thí nghiệm ngời ta thấy rằng trong khoảng không chừng 50km tồn tại một khu vực nhiệt độ cao. Khu tĩnh âm chính là vùng sóng âm khi lan truyền bị khúc xạ trong khu vực này. Những năm gần đây các thiết bị dùng âm thanh đo đạc khí tượng chủ yếu là ra-đa âm thanh.

Ra-đa âm thanh có thể đo được sự thay đổi của nhiệt độ, độ ẩm tuỳ theo độ cao thấp và các hiện tợng thay đổi rất nhỏ của không khí cách mặt đất chừng 1-2 km. Ra-đa âm thanh còn có thể đo được hướng gió, tốc độ gió, dòng không khí đối lưu, tầng nghịch nhiệt v.v..

Sở dĩ dùng âm thanh có thể đo được tính chất thời tiết khí hậu vì không khí ảnh hưởng đến tốc độ, hướng đi của sóng âm và tần số dao động của sóng âm. Nếu chúng ta đo được tình trạng khúc xạ, tốc độ âm thanh, thay đổi tần số dao động có thể biết đợc tính chất của không khí.

Khi sóng âm lan truyền trong khí, thì tốc độ lan truyền bị nhiệt độ,độ ẩm, tốc độ gió tác động, nếu nhiệt độ và độ ẩm càcn lớn, tốc độ lantruyền của âm thanh càng lớn.

 Nếu lan truyền thuận chiều gió thì tốc độ truyền âm cao, ngược gió bị chậm lại. Đường truyền sóng âm cũng bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ không khí làm cho khúc xạ. Bởi vậy dùng âm có thể biết được tính chất không khí, dự báo được thời tiết.

Vì sao âm thanh giọt nước lại là thứ "đinh tai nhức óc" nhất quả đất

Theo một loạt nghiên cứu y khoa trước đây, âm thanh của tiếng nước nhỏ giọt rơi vào khoảng 2.000 - 5.000Hz, một biên độ tần số rất cao với đôi tai của con người. Khi phải nghe những loại tiếng động rơi vào tần số này, vùng hạch hạnh nhân (amygdala) và vùng thính giác của não bộ sẽ bị kích thích liên hồi.

Điều này sẽ khiến trong đầu chúng ta cứ văng vẳng các loại âm thanh khó chịu đó. Tiếng động tong tong cũng sẽ góp phần gia tăng stress, chỉ số huyết áp và nhịp tim của ta cũng sẽ tăng đáng kể nếu phải nghe liên tục.

"Sự kích hoạt vùng hạch hạnh nhân bởi những loại âm thanh tần số cao cũng có thể là nguyên nhân dẫn đến các rối loạn như chứng đau nửa đầu và ù tai.", Sukhbinder Kumar - giáo sư chuyên khoa thần kinh của Đại học Newcastle, Anh Quốc cho biết.

Theo Tạp chí Điện tử

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

'Sáng Tạo Trong Chiếu Sáng Công Cộng' mang đến nhiều giải pháp chiếu sáng tiên tiến

'Sáng Tạo Trong Chiếu Sáng Công Cộng' mang đến nhiều giải pháp chiếu sáng tiên tiến

Bộ tạo tín hiệu: Sự khác biệt giữa công nghệ Analog và Digital

Bộ tạo tín hiệu: Sự khác biệt giữa công nghệ Analog và Digital

Những vị trí dễ bị ung thư tấn công, mọi người cần biết để phòng ngừa

Những vị trí dễ bị ung thư tấn công, mọi người cần biết để phòng ngừa

Sứ mệnh đầu tiên đưa dân thường đi bộ ngoài không gian của Polaris Daw

Sứ mệnh đầu tiên đưa dân thường đi bộ ngoài không gian của Polaris Daw

Nhiệt độ trên Mặt trăng thích hợp cho việc lưu trữ giống của các loài

Nhiệt độ trên Mặt trăng thích hợp cho việc lưu trữ giống của các loài

Giới khoa học sốc khi tìm thấy lưu huỳnh nguyên chất trên sao Hỏa

Giới khoa học sốc khi tìm thấy lưu huỳnh nguyên chất trên sao Hỏa

75 triệu người có thể mất nguồn nước uống vào cuối thế kỷ

75 triệu người có thể mất nguồn nước uống vào cuối thế kỷ

Tương lai của điện tử công suất: Vượt qua thời đại Silicon

Tương lai của điện tử công suất: Vượt qua thời đại Silicon

 Khoa học bất ngờ phát hiện sương giá trên đỉnh núi lửa sao Hỏa

Khoa học bất ngờ phát hiện sương giá trên đỉnh núi lửa sao Hỏa

Elon Musk và Neuralink: Cấy chip não và triển vọng tương lai

Elon Musk và Neuralink: Cấy chip não và triển vọng tương lai

 Nhật Bản sẽ phóng vệ tinh gỗ đầu tiên trên thế giới

Nhật Bản sẽ phóng vệ tinh gỗ đầu tiên trên thế giới

Tại sao mống mắt được thu thập làm dữ liệu căn cước

Tại sao mống mắt được thu thập làm dữ liệu căn cước

Tin mới cập nhật

FPT dẫn đầu Top 50 công ty đại chúng uy tín nhất Việt Nam 2025

FPT dẫn đầu Top 50 công ty đại chúng uy tín nhất Việt Nam 2025

Đại biểu đề nghị dừng luật Đấu thầu, Bộ trưởng nói sẽ 'hỗn loạn'

Đại biểu đề nghị dừng luật Đấu thầu, Bộ trưởng nói sẽ 'hỗn loạn'

Giảm giá thành nhà ở xã hội để người dân có nhu cầu ở thực mua được

Giảm giá thành nhà ở xã hội để người dân có nhu cầu ở thực mua được

Xét công nhận đạt GS, PGS 2025: 5 ngành chuyên môn kê khai hồ sơ trực tuyến trước 30/6

Xét công nhận đạt GS, PGS 2025: 5 ngành chuyên môn kê khai hồ sơ trực tuyến trước 30/6

Microsoft Build 2025 báo hiệu cuộc cách mạng lớn nhất kể từ khi Internet ra đời

Microsoft Build 2025 báo hiệu cuộc cách mạng lớn nhất kể từ khi Internet ra đời

Từ mẹ bỉm 'tay ngang' đến nhà bán hàng thành công

Từ mẹ bỉm 'tay ngang' đến nhà bán hàng thành công

VinFast EC Van 'gây sốt' thị trường: Ba lý do khiến khách hàng đổ xô đặt cọc

VinFast EC Van 'gây sốt' thị trường: Ba lý do khiến khách hàng đổ xô đặt cọc

Doanh nghiệp công nghệ số Việt làm chủ công nghệ, đột phá vươn tầm châu Á

Doanh nghiệp công nghệ số Việt làm chủ công nghệ, đột phá vươn tầm châu Á

Keysight cung cấp hệ thống điều khiển cho máy tính lượng tử 256-qubit hàng đầu thế giới của Fujitsu và RIKEN

Keysight cung cấp hệ thống điều khiển cho máy tính lượng tử 256-qubit hàng đầu thế giới của Fujitsu và RIKEN

Huawei tăng cường bảo mật mạng lưới 5G tại Việt Nam

Huawei tăng cường bảo mật mạng lưới 5G tại Việt Nam

Nhà lãnh đạo thời đại AI cần trang bị kiến thức gì để dẫn dắt doanh nghiệp?

Nhà lãnh đạo thời đại AI cần trang bị kiến thức gì để dẫn dắt doanh nghiệp?

Google xác nhận tích hợp Gemini AI lên xe Volvo, thách thức Apple CarPlay

Google xác nhận tích hợp Gemini AI lên xe Volvo, thách thức Apple CarPlay

Tin đọc nhiều

 Nhật Bản sẽ phóng vệ tinh gỗ đầu tiên trên thế giới

Nhật Bản sẽ phóng vệ tinh gỗ đầu tiên trên thế giới

Cánh cửa khoa học nào tiếp nối quá khứ và tương lai?

Cánh cửa khoa học nào tiếp nối quá khứ và tương lai?

Bạn biết gì về hydro, nguồn năng lượng của tương lai?

Bạn biết gì về hydro, nguồn năng lượng của tương lai?

Tảo biển hấp thụ CO2 sinh sôi nhiều hơn sau vụ cháy rừng

Tảo biển hấp thụ CO2 sinh sôi nhiều hơn sau vụ cháy rừng

Lộ diện sinh vật tiền sử có niên đại lên đến 50 nghìn năm tuổi tại Bắc Cực

Lộ diện sinh vật tiền sử có niên đại lên đến 50 nghìn năm tuổi tại Bắc Cực

Hòn đảo Tasmania: Vườn địa đàng nơi hạ giới

Hòn đảo Tasmania: Vườn địa đàng nơi hạ giới

Đây mới là tình bạn bền vững nhất trên Trái đất: 250 triệu năm vẫn bên nhau không rời

Đây mới là tình bạn bền vững nhất trên Trái đất: 250 triệu năm vẫn bên nhau không rời

Những bí ẩn vẫn chưa được giải đáp về vũ trụ, bạn biết được bao nhiêu?

Những bí ẩn vẫn chưa được giải đáp về vũ trụ, bạn biết được bao nhiêu?

Tàu Perseverance bắt đầu thực hiện sứ mệnh lịch sử sau "7 phút kỳ tích" của ngành hàng không vũ trụ

Tàu Perseverance bắt đầu thực hiện sứ mệnh lịch sử sau "7 phút kỳ tích" của ngành hàng không vũ trụ

Những phát minh 'để đời' của người Thụy Sĩ

Những phát minh 'để đời' của người Thụy Sĩ

Video xem nhiều

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Vết thương hở mau lành nhờ chiếu tia lạnh Plasma

Vết thương hở mau lành nhờ chiếu tia lạnh Plasma

"Gã khổng lồ" công nghệ Apple đã chính thức phát hành thẻ tín dụng có tên Apple Card

"Gã khổng lồ" công nghệ Apple đã chính thức phát hành thẻ tín dụng có tên Apple Card

Những gì bạn muốn biết về 5G

Những gì bạn muốn biết về 5G

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019