Ứng dụng công nghệ số trong bảo tồn tài liệu cá nhân: Hướng đi bền vững từ ký ức đến di sản

Sự kiện nhấn mạnh vai trò của công nghệ trong việc bảo tồn, số hóa và phát huy giá trị tài liệu lưu trữ, một nguồn sử liệu đặc biệt quý giá.

Tại tọa đàm, nhiều đại biểu là các nhà văn, nhà khoa học, đại diện gia đình các tác giả đã chia sẻ hành trình gìn giữ và chuyển giao tài liệu cá nhân cho cơ quan lưu trữ. Đặc biệt, ông Cao Trọng Đoan, con trai nhà văn, nhà viết kịch Đào Hồng Cẩm kể lại quá trình hơn 30 năm gìn giữ và chuyển giao toàn bộ bản thảo, kỷ vật của cha vào Trung tâm Lưu trữ quốc gia III từ năm 1990, như một hành động “kết nối di sản với tương lai”.

Phát biểu tại tọa đàm, bà Nguyễn Thị Nga - Phó Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước khẳng định: “Trong bối cảnh chuyển đổi số quốc gia, tài liệu xuất xứ cá nhân ngày càng được khẳng định là nguồn sử liệu đặc biệt – vừa mang tính riêng tư, vừa gắn bó chặt chẽ với tiến trình lịch sử và đời sống xã hội.Số hóa và ứng dụng công nghệ lưu trữ đang là hướng đi then chốt để bảo vệ và lan tỏa giá trị tư liệu này".

Các diễn giả chia sẻ tại tọa đàm về Tài liệu xuất xứ cá nhân.

Theo Giám đốc Trung tâm Lưu trữ Quốc gia III Trần Việt Hoa, Trung tâm đang đẩy mạnh lập danh mục hồ sơ, ứng dụng công nghệ thông tin và trí tuệ nhân tạo (AI) trong phân loại, bảo quản và tổ chức khai thác tài liệu cá nhân. Không chỉ những tác phẩm đoạt giải thưởng lớn như Giải thưởng Nhà nước, Giải thưởng Hồ Chí Minh, mà cả những bản thảo, nhật ký, thư tay, ảnh cá nhân… đều được cơ quan lưu trữ trân trọng, quan tâm giữ gìn, bảo quản cho thế hệ mai sau.

Các tác phẩm khi được gửi vào Trung tâm tuổi thọ sẽ kéo dài đến hàng trăm năm, các công chúng thế hệ sau này sẽ có cơ hội tiếp cận và tìm hiểu về cuộc đời, tác phẩm của các cá nhân, gia đình gửi tặng.

Hiện nay, Trung tâm đang quản lý hơn 200 phông tài liệu có xuất xứ cá nhân, gia đình, dòng họ là những tài liệu được hình thành trong quá trình sống và hoạt động sáng tác của các cá nhân như: tài liệu tiểu sử, văn bằng chứng chỉ, thư từ, sổ sách, giấy tờ công vụ, bản thảo các tác phẩm, công trình sáng tác và nghiên cứu khoa học của các cá nhân, là những nguồn tài liệu quý, phản ánh đa dạng, sinh động đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân, giúp nghiên cứu về các góc nhìn chân thực sự phát triển xã hội cũng như chân dung, cuộc đời của các cá nhân gia đình, dòng họ tiêu biểu của Việt Nam. Quá trình sáng tạo, gìn giữ những công trình và các tác phẩm của các cá nhân được minh chứng thực tế qua triển lãm về tài liệu lưu trữ của các cá nhân.

Triển lãm Tài liệu xuất xứ cá nhân, giới thiệu gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ của 8 cá nhân tiêu biểu.

Trong khuôn khổ chương trình, Trung tâm Lưu trữ quốc gia III đã khai mạc Triển lãm Tài liệu xuất xứ cá nhân, giới thiệu gần 200 hình ảnh, tài liệu lưu trữ của 8 cá nhân tiêu biểu gồm: Nhà viết kịch Lưu Quang Vũ; Nhà văn, Nhà viết kịch Đào Hồng Cẩm; Nhà hoạt động sân khấu Lộng Chương; Phó Giáo sư, Tiến sĩ, Đạo diễn, Nghệ sĩ Nhân dân Ngô Mạnh Lân; Nhà văn, Nhà viết kịch Nguyễn Tất Đạt; Tiến sĩ, Nhà viết kịch Trần Đình Ngôn; Nhà văn, Nhà viết kịch Học Phi; Nhà thơ, Nhà biên kịch Nguyễn Thị Hồng Ngát.

Những tài liệu này có giá trị phản ánh quá trình hoạt động lao động nghệ thuật của chính các tác giả. Hơn nữa, với các chủ đề, đề tài khác nhau, các tác phẩm là minh chứng về đời sống tinh thần và lịch sử xã hội của đất nước, chứa đựng những giá trị nhân văn cao đẹp được hun đúc cùng bề dày lịch sử văn hóa của người Việt Nam trên nhiều khía cạnh.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng