Người tiền sử thuần dưỡng loài cây nào đầu tiên?

Thế Kiên
08/01/2020 07:54
D

Cây thuốc lá mới là giống cây đầu tiên được người tiền sử thuần dưỡng và canh tác, không phải là bất kỳ cây lương thực thực phẩm nào khác quả là điều đáng ngạc nhiên.

Ở các nước đang phát triển, số người hút thuốc ngày càng tăng - Ảnh: MIC

Trong tất cả các loài thực vật mà con người đã thuần dưỡng được, cây thuốc lá đóng một vai trò rất đặc biệt. Các hóa chất chứa trong lá thuốc giúp đầu óc minh mẫn hơn, tăng cường năng lượng, nhưng dùng với liều cao sẽ gây ảo giác, ảo thị.

Một công trình nghiên cứu của nhóm khảo cổ thuộc Trường đại học Troy (Mỹ) được công bố trên tạp chí chuyên ngành uy tín Journal of Archaeological Science kết luận rằng con người đã biết hút thuốc từ hơn 6.000 năm trước.

Khởi đầu cách mạng nông nghiệp, giúp tiến hóa

Từ trước nay, giới khảo cổ vẫn thắc mắc tại sao người tiền sử châu Mỹ vẫn phát triển ổn thỏa với lối sống du mục săn bắt hái lượm bỗng quay sang lối sống định cư trồng trọt. Điểm đáng chú ý nhất là thời điểm này cũng trùng hợp với việc con người bắt đầu biết hút thuốc. 

Phải chăng chính vì muốn có thuốc hút mà người tiền sử bắt đầu nghiên cứu việc thuần dưỡng và trồng cây thuốc lá, nhờ đó đã tạo nên một cách mạng về nông nghiệp ở châu Mỹ? Bởi từ đó, con người cũng tiến hành thuần dưỡng các loại thực vật cung cấp thực phẩm khác tiếp theo việc trồng cây thuốc lá, nhờ đó cuộc sống và nền văn minh phát triển lên mức cao hơn.

Không chỉ vậy, nhiều nhà khoa học cho rằng chính thuốc lá đã góp phần giúp con người tiến hóa. 

Một công trình nghiên cứu của các nhà khoa học thuộc Trường đại học Oxford (Anh) công bố năm 2016 cho biết hút thuốc làm biến đổi một số gen con người. Nhờ đó, con người tiền sử có khả năng chống chịu tốt hơn với các chất gây ung thư (carcinogen) từ thịt nướng cháy khét và khói độc từ những đống lửa mà họ đốt hằng ngày để nấu nướng và sưởi ấm.

Chính nhờ sự biến đổi gen có lợi này nên từ nhiều thiên niên kỷ nay, loài người mới có thể sống sót khi hút tràn lan các loại thuốc lá và cần sa. Điểm đặc biệt là sự biến đổi gen này chỉ xuất hiện ở tổ tiên loài người Homo sapiens, nhưng không tìm thấy ở giống người cổ Neanderthal đã tuyệt chủng, vốn không biết hút thuốc.

Trong thập niên 1960, Mỹ là nước sản xuất và xuất khẩu thuốc lá lớn nhất thế giới - Ảnh: Wikipedia

Đến ngành kinh doanh béo bở

Nhóm nghiên cứu đã tốn rất nhiều công sức săn tìm những bằng chứng về tập quán hút thuốc của người tiền sử. Họ khai quật các di chỉ cổ và lục lọi trong bộ sưu tập của các viện bảo tàng, cạo những mẫu cao thuốc từ các tẩu hút có tuổi đời hơn 3.000 năm, lấy cao từ hàm răng của những xác ướp cổ. 

Công phu hơn nữa, họ dò tìm dấu vết của những hóa chất có trong thuốc lá còn lưu lại ở những mớ tóc của người cổ xưa.

Một nhóm khảo cổ khác ở Đại học bang Washington (Mỹ) cũng tiến hành nhiều cuộc khai quật ở vùng Tây Bắc Thái Bình Dương, nơi do khí hậu lạnh và ẩm ướt nên chỉ có 2 giống cây thuốc lá Nicotiana quadrivalvis và Nicotiana attenuate là mọc được. Họ đã tìm thấy 12 cái tẩu hút thuốc được làm cách đây 1.200 năm, trong đó có 8 cái là có dấu vết của chất nicotine.

Các khám phá này chứng minh rằng người bản địa châu Mỹ đã biết hút trước từ rất lâu trước khi người châu Âu tìm ra tân lục địa này. Đó cũng là lý do tại sao các sắc dân bản địa châu Mỹ hiện nay lại có tỉ lệ nghiện hút cao hơn hẳn so với các nhóm chủng tộc nhập cư.

Những người châu Âu đầu tiên đến châu Mỹ cũng thử hút thuốc vì tò mò và trở nên nghiện, nhờ vậy thuốc lá mới phổ biến sang lục địa già.

Thời đó, việc hút thuốc được xem như một trong những nghi thức chủ yếu để thiết lập mối quan hệ cộng đồng, người ta tụ tập để uống rượu và hút thuốc để giao lưu và mở rộng quan hệ xã hội.

Không dừng lại ở đó, thuốc lá trở thành một ngành kinh doanh béo bở. Ở Bắc Mỹ, trước khi có các đồn điền chuyên canh bông vải, người châu Âu đã thiết lập những trang trại trồng cây thuốc lá với quy mô lớn. 

Trong thời kỳ 1617-1793, thuốc lá là mặt hàng xuất khẩu có giá trị cao nhất ở Bắc Mỹ sang châu Âu, cho đến những năm 1960, Mỹ là nước sản xuất và xuất khẩu thuốc lá nhiều nhất thế giới.

Hiện nay, theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế thế giới (WHO), toàn cầu có 1,1 tỉ người nghiện hút thuốc, trong đó 80% là người dân các nước đang phát triển và đa số thuộc khu vực châu Á-Thái Bình Dương. 

Hút chung tẩu thuốc sau một cuộc giao dịch thành công là nghi thức không thể thiếu của thổ dân châu Mỹ - Ảnh: worthpoint

Người châu Âu thế kỷ 19 xem hút thuốc là một phần không thế thiếu trong mở rộng quan hệ xã hội - Ảnh: Wikipedia

Nếu những nhận định của giới khoa học là chính xác về việc hút thuốc đã tạo nên một cuộc cách mạng nông nghiệp thời tiền sử và cải thiện gen loài người theo hướng tốt hơn (có một số ít người có sức đề kháng cực cao với khói thuốc, nên dù họ hút thuốc từ rất trẻ cho đến tuổi già mà không hề bị ảnh hưởng gì), thì thuốc lá quả là con dao hai lưỡi: mang lại lợi ích lớn lao thời xa xưa, nhưng thời hiện đại nó lại mang đến những hệ lụy vô cùng nguy hiểm cho sức khỏe của con người và môi trường sống.

Theo Tạp chí Điện tử

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

WGC ra mắt phim tài liệu 'Dấu ấn vàng'

WGC ra mắt phim tài liệu 'Dấu ấn vàng'

Làm thế nào người mắc bệnh hiếm gặp có thể tìm thêm niềm vui trong cuộc sống

Làm thế nào người mắc bệnh hiếm gặp có thể tìm thêm niềm vui trong cuộc sống

Trao giải Cuộc thi thiết kế sản phẩm văn hoá 'Theo bước di sản cộng đồng' tại Hà Nội

Trao giải Cuộc thi thiết kế sản phẩm văn hoá 'Theo bước di sản cộng đồng' tại Hà Nội

Giải Marathon Quốc tế Hà Nội Techcombank mùa 4: Bùng nổ bộ vật phẩm và ứng dụng công nghệ số

Giải Marathon Quốc tế Hà Nội Techcombank mùa 4: Bùng nổ bộ vật phẩm và ứng dụng công nghệ số

Cách người dân nhận 100.000 đồng quà Quốc khánh 2/9 cụ thể ra sao?

Cách người dân nhận 100.000 đồng quà Quốc khánh 2/9 cụ thể ra sao?

Nhìn lại khoảnh khắc Khối đứng A80 di chuyển trước Lễ Sơ duyệt 27/8

Nhìn lại khoảnh khắc Khối đứng A80 di chuyển trước Lễ Sơ duyệt 27/8

Hàng dài người dân háo hức xếp hàng chờ xem lễ sơ duyệt 27/8

Hàng dài người dân háo hức xếp hàng chờ xem lễ sơ duyệt 27/8

Trump dọa áp thuế 200% lên Trung Quốc nếu hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm

Trump dọa áp thuế 200% lên Trung Quốc nếu hạn chế xuất khẩu nam châm đất hiếm

Thế giới dưới tác động của thuốc giảm cân GLP-1

Thế giới dưới tác động của thuốc giảm cân GLP-1

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Ngành Văn hóa Việt Nam 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Ngành Văn hóa Việt Nam 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Tin mới cập nhật

Công nghệ số đang làm thay đổi toàn diện phương thức kinh doanh

Công nghệ số đang làm thay đổi toàn diện phương thức kinh doanh

Cổ phiếu Ngân hàng Hang Seng tăng gần 30% sau khi HSBC đề xuất tư nhân hóa

Cổ phiếu Ngân hàng Hang Seng tăng gần 30% sau khi HSBC đề xuất tư nhân hóa

Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2025: Tôn vinh 52 cơ quan, doanh nghiệp và cá nhân xuất sắc

Giải thưởng Chuyển đổi số Việt Nam 2025: Tôn vinh 52 cơ quan, doanh nghiệp và cá nhân xuất sắc

Cổ phiếu SoftBank tăng vọt 13% sau khi mua lại đơn vị robot ABB với giá 5,4 tỷ đô la

Cổ phiếu SoftBank tăng vọt 13% sau khi mua lại đơn vị robot ABB với giá 5,4 tỷ đô la

Kingston Technology giữ vững vị trí số 1 thị trường DRAM toàn cầu

Kingston Technology giữ vững vị trí số 1 thị trường DRAM toàn cầu

Sinh viên Việt Nam được miễn phí 1 năm sử dụng Google AI Pro

Sinh viên Việt Nam được miễn phí 1 năm sử dụng Google AI Pro

VNPT đảm bảo phục vụ chính quyền và người dân vùng bão, lũ

VNPT đảm bảo phục vụ chính quyền và người dân vùng bão, lũ

Xây dựng 'đội quân' kinh tế kiến tạo tương lai thịnh vượng

Xây dựng 'đội quân' kinh tế kiến tạo tương lai thịnh vượng

'Một chạm - Vạn niềm tin: Kiến tạo tương lai thanh toán số'

'Một chạm - Vạn niềm tin: Kiến tạo tương lai thanh toán số'

Tổng Bí thư Tô Lâm: Kiên quyết tránh hình thức, tránh giáo điều, tránh đùn đẩy

Tổng Bí thư Tô Lâm: Kiên quyết tránh hình thức, tránh giáo điều, tránh đùn đẩy

FPT hợp tác chiến lược cùng CR Labs.ai và Carlton Richards

FPT hợp tác chiến lược cùng CR Labs.ai và Carlton Richards

PVOIL VOC 2025: Đường thi tăng từ 14 lên 24, cách tính điểm có thay đổi?

PVOIL VOC 2025: Đường thi tăng từ 14 lên 24, cách tính điểm có thay đổi?

Tin đọc nhiều

WGC ra mắt phim tài liệu 'Dấu ấn vàng'

WGC ra mắt phim tài liệu 'Dấu ấn vàng'

Làm thế nào người mắc bệnh hiếm gặp có thể tìm thêm niềm vui trong cuộc sống

Làm thế nào người mắc bệnh hiếm gặp có thể tìm thêm niềm vui trong cuộc sống

Trao giải Cuộc thi thiết kế sản phẩm văn hoá 'Theo bước di sản cộng đồng' tại Hà Nội

Trao giải Cuộc thi thiết kế sản phẩm văn hoá 'Theo bước di sản cộng đồng' tại Hà Nội

Giải Marathon Quốc tế Hà Nội Techcombank mùa 4: Bùng nổ bộ vật phẩm và ứng dụng công nghệ số

Giải Marathon Quốc tế Hà Nội Techcombank mùa 4: Bùng nổ bộ vật phẩm và ứng dụng công nghệ số

Hàng dài người dân háo hức xếp hàng chờ xem lễ sơ duyệt 27/8

Hàng dài người dân háo hức xếp hàng chờ xem lễ sơ duyệt 27/8

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Dell Technologies châu Á-Thái Bình Dương và Nhật Bản có Chủ tịch mới

Dell Technologies châu Á-Thái Bình Dương và Nhật Bản có Chủ tịch mới

Máy bay VJ trượt khỏi đường băng khi hạ cánh: Do thời tiết xấu?

Máy bay VJ trượt khỏi đường băng khi hạ cánh: Do thời tiết xấu?

Nhật Bản cấp tiền cho người dân đi du lịch trong nước

Nhật Bản cấp tiền cho người dân đi du lịch trong nước

Xã Tân Triều làm tốt công tác phát triển Đảng

Xã Tân Triều làm tốt công tác phát triển Đảng

Video xem nhiều

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Lộ diện siêu xe hypercar Czinger 21C tăng tốc 0-100km/h chưa tới 2 giây

Lộ diện siêu xe hypercar Czinger 21C tăng tốc 0-100km/h chưa tới 2 giây

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Bắc Sơn mây hát

Bắc Sơn mây hát

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019