An Giang: Rộn ràng lễ hội đua bò vùng bảy núi chùa Rô

Lễ hội đua bò, kéo bừa truyền thống là nét sinh hoạt văn hóa, môn thể thao độc đáo ở đặc sắc của đồng bào dân tộc Kh'me ở huyện Tịnh Biên, An Giang. Đây là lễ hội mang đậm nét bản sắc văn hóa dân gian,  giống bò đua trong lễ hội gọi là bò Bảy núi. Giống bò này chân cao, thân gầy, màu màu trắng, chịu được nắng nóng của vùng biên giới với Campuchia và có sức khỏe dẻo dai.

Lễ hội thường diễn ra vào khoảng tháng 9 hàng năm. Để chuẩn bị cho cuộc đua bò, Ban tổ chức chọn một khoảnh ruộng bằng phẳng, chiều dài chừng 200 m, ngang 100 m có nước xăm xắp, được "trục" xới nhiều lần cho có độ trơn của bùn, bốn bên có bờ bao và điểm đích có đoạn đường trống để làm độ dừng an toàn cho bò. Đoạn đường đua chính chỉ cần 120m theo khoảnh ruộng cặp sát bờ bao.

Nơi xuất phát được cắm 2 cây cờ màu xanh, đỏ mỗi cây cách nhau 5m, và tại điểm đích cũng vậy. Đôi bò nào đứng ở vị trí cây cờ màu gì thì điểm đích cũng theo màu của cây cờ đó.

Trước khi vào cuộc đua, ban tổ chức chọn từng đôi bò với nhau hoặc bốc thăm và thoả thuận một số quy định cần thiết như ai sẽ đi trước, đi sau...

Nếu trong khi đua, đôi bò nào chạy tạt ra khỏi đường đua sẽ bị loại và đôi bò sau giẫm lên giàn bừa của đôi bò trước là thắng cuộc. Còn người điều khiển phải đứng thật vững nếu bị ngã hoặc rơi ra khỏi giàn bừa coi như thua cuộc.

Từng đôi bò được ách vào một chiếc bừa đặc biệt, gọng bừa là bàn đạp gồm một tấm gỗ rộng 30 cm, dài 90 cm, bên dưới là răng bừa. Người điều khiển bò cầm roi mây hoặc khúc gỗ tròn vừa tay độ 3 cm, đầu có tra cây đinh nhọn - cây xà-lul.

Khi bắt đầu lệnh xuất phát của trọng tài, người điều khiển chích mạnh cây xà-lul vào mông con bò, bò bị đau phóng nhanh về phía trước, quan trọng là phải chích cho đều cả hai con thì vận tốc của đôi bò mới quyết liệt và hấp dẫn. 

Đôi bò này chạy dạo thong dong để thử đường đua trước

Một cú bứt tốc ngoạn mục

Sự ganh đua khiến cho cuộc đua thêm phần gay cấn

Các chiến binh thể hiện rõ sự quyết tâm chiến thắng

Một đôi bỏ đã chạy lạc ra khỏi đường đua, như vậy là đôi bò này đã bị loại

Cú bứt tốc ngoạn mục

Về đích

Sau cuộc đua bò là lễ hội lên đồng của bà con Kh'me. Ngay cạnh đường đua là những ruộng mạ mơn mởn đến kỳ đưa đi cấy. Bên kia các chiến binh đang dũng mãnh đưa bò về đích thì bên này, những người phụ nữ Kh'me lại nhổ mạ để chiều họ cấy lúa trên chính thửa ruộng ban sáng làm đường đua.

Một cậu bé con người Kh'me, theo mẹ đến lễ hội

Các nhà sư chùa Rô cũng xuống đồng cấy lúa cùng bà con. Những thửa ruộng này chính là ruộng của nhà chùa

Sau cuộc đua phân tranh thắng thua, đường đua giờ đã trở lại là ruộng lúa. Các nhà sư cùng dân chúng kéo nhau xuống đồng cấy lúa và cầu mong cho một mùa bội thu.

Theo Tạp chí Điện tử