99 năm truyền thống - Báo chí Việt Nam vững tiến trên con đường cách mạng

Sinh thời từ tờ báo "Thanh Niên" đầu tiên của Đảng Cộng sản Việt Nam, báo chí cách mạng đã trở thành một lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng, tuyên truyền, động viên quần chúng trong các cuộc đấu tranh vô cùng gian khó nhưng vẻ vang. Những tờ báo như "Dân Chúng”, “Việt Nam Độc lập”, "Cứu quốc"... đã sát cánh cùng dân tộc trong từng bước đường chiến đấu, khắc họa những khúc tráng ca anh hùng của quân và dân ta trong kháng chiến chống thực dân, đế quốc.

Sau khi đất nước hoàn toàn giải phóng, thống nhất, báo chí cách mạng tiếp tục đổi mới và phát triển, đóng vai trò quan trọng trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Đến nay, hệ thống báo chí Việt Nam đã có sự hiện diện trên mọi phương tiện truyền thông, từ báo in như Quân Đội Nhân Dân, Đại Đoàn Kết, phát thanh, truyền hình đến các trang báo mạng điện tử như VietNamNet, VnExpress, Tiền Phong. Những công trình báo chí xuất sắc về chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng của các tờ báo nổi tiếng như Nhân Dân, Thanh Niên, Lao Động đã cùng cả nước vượt qua muôn vàn khó khăn, thách thức, giữ vững con đường đi lên chủ nghĩa xã hội.

Bước vào thế kỷ XXI đầy thử thách và thách thức mới, báo chí Việt Nam đang đứng trước những yêu cầu cấp thiết về đổi mới để thích ứng với xu thế phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0, xã hội số và kinh tế số. Làn sóng số hóa cuốn tới từng ngóc ngách cuộc sống đã làm thay đổi hoàn toàn cách thức người dân tiếp cận và tiêu thụ thông tin. Nếu không kịp thời chuyển mình, các cơ quan báo chí truyền thống sẽ rất dễ bị tụt hậu nhanh chóng.

Thách thức đến từ việc phải cạnh tranh trực diện với các nền tảng mạng xã hội về khả năng lan truyền thông tin nhanh chóng, tức thì. Không thể phủ nhận, các nền tảng số như Facebook, TikTok... đang trở thành kênh phổ biến, tiện lợi để nhiều người tiếp cận thông tin hàng ngày. Song, vấn đề nan giải ở đây là làm thế nào để người dân có thể phân biệt được thông tin đáng tin cậy, chính thống khỏi rác thông tin "ảo", xuyên tạc, bịa đặt đang lan tràn trên môi trường mạng?

Theo đó, vai trò của báo chí trong việc cung cấp thông tin chính thống, khách quan và định hướng dư luận xã hội được khẳng định như một tính năng thiết yếu không thể thay thế. Trong thời kỳ bùng nổ thông tin như hiện nay, báo chí chính là "mũi tên nhọn" để đấu tranh, phản bác các quan điểm sai trái, bảo vệ chân lý không bị đánh tráo.

Ngày 6/4/2023, Thủ tướng Chính phủ đã phê duyệt Chiến lược chuyển đổi số báo chí đến năm 2025, định hướng đến năm 2030. Mục tiêu đến năm 2030, 100% cơ quan báo chí đưa nội dung lên các nền tảng số (ưu tiên các nền tảng số trong nước). 90% cơ quan báo chí sử dụng nền tảng phân tích, xử lý dữ liệu tổng hợp tập trung, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để tối ưu hóa hoạt động.

100% cơ quan báo chí hoạt động, vận hành mô hình tòa soạn hội tụ và các mô hình phù hợp với sự phát triển của khoa học, công nghệ tiên tiến trên thế giới, sản xuất nội dung theo các xu hướng báo chí số; Các cơ quan báo chí tối ưu hóa nguồn thu, trong đó 50% cơ quan báo chí tăng doanh thu tối thiểu 20%.

Chuyển đổi số báo chí sẽ trở thành xu thế tất yếu ở tất cả các cơ quan báo chí. Trong bối cảnh mới, thách thức mới đòi hỏi báo chí cách mạng Việt Nam phải có những đổi mới căn bản về nhận thức, tư duy và hành động cụ thể.

• Thứ nhất, báo chí cần thay đổi triệt để tư duy hoạt động và phương thức làm việc, chủ động đón đầu xu thế của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư bằng việc thâm nhập sâu vào môi trường số và các công nghệ số.
• Thứ hai, báo chí buộc phải tìm mô hình kinh doanh mới để đảm bảo nguồn thu, ổn định và phát triển kinh tế báo chí.
• Thứ ba, báo chí cần tiếp tục nâng cao chất lượng nội dung, khả năng chuyên môn hóa, tạo ra những sản phẩm báo chí giàu tính phân tích, chuyên sâu để cạnh tranh thu hút bạn đọc.

Cuối cùng nhưng không kém phần quan trọng, báo chí cần có sự đồng hành, ủng hộ của môi trường pháp lý và chính sách phù hợp. Cùng với việc hoàn thiện khung pháp lý bảo đảm quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận một cách hợp lý, cần có lộ trình xây dựng thị trường báo chí công bằng, bình đẳng để báo chí có thể cạnh tranh lành mạnh với các nền tảng số. Các hoạt động kinh doanh của báo chí cũng cần được hỗ trợ, tạo điều kiện phát triển.

Nhằm tiếp tục khẳng định vị trí trung tâm trong hệ thống thông tin đại chúng, kiên định sứ mệnh truyền thống, đồng thời năng động thích ứng với thời cuộc, ước vọng của toàn ngành và cả xã hội là báo chí tiếp tục đóng vai trò quan trọng như một mũi tiên phong trên mặt trận tư tưởng, sau khi đã có những đóng góp to lớn trong quá khứ.

Tiếp nối chặng đường 99 năm vinh quang, chúng ta tin tưởng báo chí Việt Nam sẽ tiếp tục khẳng định vị thế, phát huy truyền thống cách mạng trong hành trình mới. Dưới sự lãnh đạo của Đảng và sự quản lý của Nhà nước, với trí tuệ và khát vọng đổi mới, báo chí Việt Nam sẽ vượt qua mọi khó khăn, thách thức, bắt kịp với xu thế phát triển của thời đại để tiếp tục sứ mệnh cao cả: Là lực lượng tiên phong trên mặt trận tư tưởng, cổ vũ khí thế dân tộc, góp phần bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, định hướng dư luận xã hội, đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, xuyên tạc; Đồng hành cùng dân tộc trên con đường xây dựng và bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng