Giải quyết các rào cản, tạo sức bật cho thương mại điện tử Việt Nam

Thế Kiên
30/11/2019 15:03
D

Việt Nam là một trong những nước dẫn đầu Đông Nam Á về tốc độ tăng trưởng kinh tế số, tuy nhiên thách thức lớn nhất của thương mại điện tử ở Việt Nam là giao dịch tiền mặt nhận hàng (COD).

Họp báo Ngày mua sắm trực tuyến “Online Friday” 2019. (Ảnh: Trần Việt/TTXVN)

Nền kinh tế thương mại điện tử được ghi nhận là một điểm sáng của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư với sự tham gia của rất nhiều doanh nghiệp và tốc độ tăng trưởng rất cao, 25-30%/năm.

Với số người sử dụng điện thoại và Internet cũng như các mạng xã hội tăng, hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam vốn đầy tiềm năng lại càng thêm sôi động.

Tuy nhiên, song hành với đó là nhiều thách thức đòi hỏi phải có những giải pháp và hành động cụ thể nhằm phát huy tiềm năng, thúc đẩy lĩnh vực này phát triển hơn nữa.

Dẫn đầu Đông Nam Á về tốc độ tăng trưởng kinh tế số

Ngành thương mại điện tử Việt Nam đang có mức tăng trưởng cao và số lượng doanh nghiệp đầu tư vào lĩnh vực này ngày càng nhiều.

Thống kê cho thấy, Việt Nam nằm trong số 78% các quốc gia trên thế giới có giao dịch điện tử và nằm trong số 38% quốc gia có chính sách bảo vệ người tiêu dùng; 45% quốc gia có chính sách bảo vệ dữ liệu cá nhân và trong số 75% quốc gia có Luật An ninh mạng…

Việt Nam cũng có hơn 60 triệu người sử dụng Internet, 57% dân số có tài khoản mạng xã hội... Đặc biệt, Chính phủ Việt Nam rất quan tâm đến việc ứng dụng các thành tựu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư bằng việc đã ban hành nhiều cơ chế, chính sách cho thương mại điện tử phát triển nhanh, bền vững trong vài năm tới.

Theo Bộ Công Thương, triển khai Kế hoạch tổng thể phát triển Thương mại điện tử giai đoạn 2016-2020, thời gian qua lĩnh vực thương mại điện tử đã có sự tăng trưởng vượt bậc, duy trì ở tốc độ 30%-35% cho giai đoạn 2016-2019.

Quy mô thị trường thương mại điện tử từ doanh nghiệp tới khách hàng năm 2018 đạt 8,06 tỷ USD, chiếm 4,2% tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng cả nước.

Đặc biệt, thương mại điện tử đã trở thành phương thức mua sắm phổ biến của người tiêu dùng (60% người dùng Internet đã tham gia mua sắm trực tuyến). Điều này góp phần đa dạng hóa và hiện đại hóa hệ thống phân phối, giúp doanh nghiệp nâng cao hiệu quả hoạt động kinh doanh.

Báo cáo Kinh tế số Đông Nam Á năm 2019 do Google và Temasek công bố vừa qua dự báo, quy mô nền kinh tế số Việt Nam (bao gồm thương mại điện tử-bán lẻ trực tuyến, du lịch trực tuyến, gọi xe trực tuyến và truyền thông trực tuyến) năm 2019 sẽ đạt 12 tỷ USD, đứng thứ ba Đông Nam Á là quốc gia có tỷ trọng kinh tế số trên GDP cao nhất khu vực (tổng giá trị giao dịch của các hoạt động kinh tế số Việt Nam ước tính chiếm 5% GDP, vượt hẳn so với mức dưới 4% của các quốc gia còn lại).

Cùng với Indonesia, Việt Nam cũng là quốc gia dẫn đầu về tốc độ tăng trưởng kinh tế số với mức tăng khoảng 40%/năm, trong khi Malaysia, Philippines, Singapore và Thái Lan tăng ở mức 20-30%/năm.

Chiếm một nửa trong 10 sàn thương mại điện tử lớn nhất Đông Nam Á

Báo cáo do iPrice Group thực hiện tổng kết ra 10 sàn thương mại điện tử có tổng số lượt truy cập website cao nhất tại thị trường Đông Nam Á. Kết quả cho thấy đến hết một nửa trong số này chính là các công ty nội địa của Việt Nam, lần lượt là các tên tuổi: Tiki, Sendo, Thế Giới Di Động, Điện Máy Xanh và FPT Shop.

Ngoài các công ty Việt Nam, 5 cái tên còn lại gồm Lazada, Shopee cùng 3 startup "kỳ lân" từ Indonesia là Tokopedia, Bukalapak và Blibli. Tuy đang xếp ở nửa dưới của top 10, nhưng chỉ riêng việc các công ty Việt Nam chiếm đa số trong top 10 đã đủ minh chứng cho tiềm năng của các công ty nội địa lẫn kích cỡ của thị trường thương mại điện tử Việt Nam.

Với mức tăng trưởng trung bình là 25-27%/năm, thương mại điện tử Việt Nam ngày càng hấp dẫn các nhà đầu tư nước ngoài. Trong năm 2018, hàng loạt doanh nghiệp thương mại điện tử Việt Nam liên tục được “rót” các khoản tiền lớn từ các quỹ đầu tư quốc tế.

Theo Báo cáo Chỉ số thương mại điện tử năm 2019 của Hiệp hội Thương mại điện tử Việt Nam (VECOM), nếu tốc độ tăng trưởng của năm 2019 và 2020 tiếp tục ở mức 30% như năm 2018 thì tới năm 2020 quy mô thương mại điện tử bán lẻ sẽ lên tới 13 tỷ USD, cao hơn so với mục tiêu nêu trong Kế hoạch tổng thể phát triển thương mại điện tử giai đoạn 2016-2020 (đạt 10 tỷ USD vào năm 2020).

Bộ Y tế đẩy mạnh triển khai thanh toán điện tử không dùng tiền mặt trong ngành y tế.
(Ảnh: Dương Ngọc/TTXVN)

Trong khi đó, theo nhận định của Tổng cục Thống kê, dự kiến, doanh thu bán lẻ thương mại điện tử đến năm 2020 còn khả quan hơn, với khoảng 13-15 tỷ USD. Với nền tảng trên, thị trường thương mại điện tử ở Việt Nam được dự đoán sẽ bùng nổ trong thời gian tới, tiềm năng tăng trưởng của lĩnh vực thương mại điện tử của Việt Nam rất lớn.

Thách thức và rào cản

Theo nhận định từ giới phân tích, dù việc ứng dụng thương mại điện tử phục vụ hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp đã trở nên phổ biến nhưng phần lớn doanh nghiệp còn chưa có chiến lược cũng như đầu tư thích đáng để khai thác các ứng dụng theo chiều sâu.

Hơn nữa, các doanh nghiệp cũng chưa chuẩn bị sẵn sàng để bắt kịp những tiến bộ công nghệ mới về thương mại điện tử của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

Ngoài ra, hệ sinh thái cho thương mại điện tử bao gồm dịch vụ thanh toán, logistics và các dịch vụ phụ trợ còn chưa hoàn thiện. Đáng lưu ý, tỷ lệ thanh toán bằng tiền mặt trong giao dịch thương mại điện tử vẫn còn cao, chiếm khoảng 80% tổng số giao dịch. Hàng hóa mang đến thì khách hàng mới trả tiền mặt.

Đây là một trong những trở ngại rất lớn vì làm xói mòn sự tin tưởng giữa doanh nghiệp/người bán và người tiêu dùng và hai bên đều nghi ngờ lẫn nhau, làm giảm rất nhiều khả năng kết nối thành công những giao dịch.

Điều này làm xói mòn lòng tin giữa người mua và người bán, người mua không tin tưởng chất lượng hàng hóa của người bán, đối với người bán hàng khi giao dịch COD thì khả năng từ chối nhận hàng cao.

"Về lâu dài, chúng ta phải giải quyết được bài toán này để tạo sức bật cho thương mại điện tử ở Việt Nam," ông Đặng Hoàng Hải, Cục trưởng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương, nêu quan điểm.

Bên cạnh đó, lĩnh vực thương mại điện tử vẫn bộc lộ nhiều hạn chế như hạ tầng, chất lượng vận chuyển, thời gian vận chuyển, thủ tục thông quan, chi phí, các dịch vụ theo dõi và truy xuất đơn hàng vẫn chưa phát triển đồng bộ.

Theo khảo sát của Bộ Công Thương năm 2018, 40% khách hàng mua hàng trực tuyến chưa hài lòng về việc vận chuyển, giao hàng. Mặt khác, các cơ chế quản lý chưa theo kịp sự phát triển của các mô hình kinh doanh mới, nhất là các mô hình dựa trên công nghệ số.

Việc xuất hiện các hình thái tổ chức hoạt động kinh doanh mới chưa được điều chỉnh bởi khuôn khổ pháp lý hiện hành như Grab, Airbnb... đã đặt ra bài toán lớn cho công tác quản lý, đặc biệt đòi hỏi sự đồng bộ hóa giữa các văn bản pháp quy và sự phối hợp liên ngành giữa các cơ quan quản lý thuộc những lĩnh vực khác nhau.

Đặc biệt, sự tăng trưởng nóng của thị trường thương mại điện tử từ doanh nghiệp tới khách hàng dẫn đến hệ lụy là các hành vi gian lận thương mại, hàng gian, hàng giả và hàng hóa xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ cũng xuất hiện ngày càng nhiều trên môi trường điện tử, đặt ra thách thức lớn cho cơ quan quản lý nhà nước.

Thời gian tới, để thương mại điện tử phát triển thúc đẩy kinh tế số, theo ông Đặng Hoàng Hải, Bộ Công Thương sẽ tập trung vào những mục tiêu chính gồm xây dựng kết cấu hạ tầng; tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức; đào tạo phát triển nguồn nhân lực; phát triển các sản phẩm, giải pháp; tư vấn xây dựng kế hoạch ứng dụng thương mại điện tử; hợp tác quốc tế và nâng cao năng lực quản lý, tổ chức hoạt động phát triển thương mại điện tử.

Về mặt định hướng và chính sách, ngành công thương cũng ưu tiên hàng đầu với mục tiêu đổi mới các ngành sản xuất với các công nghệ đột phá từ cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, đó là hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận và nhanh chóng hấp thu, phát triển công nghệ; hỗ trợ nghiên cứu, ứng dụng triển khai các công nghệ của công nghiệp lần thứ tư vào trong quá trình sản xuất của doanh nghiệp; xây dựng mô hình chuyển đổi số, phát triển nhà máy số trong các ngành có tiềm năng.

Bên cạnh đó, nhiều hoạt động thuộc Chương trình phát triển thương mại điện tử quốc gia cũng tiếp tục tập trung thực hiện như nghiên cứu và xây dựng mô hình thanh toán thương mại điện tử; xây dựng giải pháp bán hàng trực tuyến; xây dựng hệ thống giám sát và quản lý hoạt động thương mại điện tử trên môi trường trực tuyến; xây dựng giải pháp đào tạo trực tuyến về thương mại điện tử; nghiên cứu giải pháp thẻ thanh toán… nhằm hỗ trợ doanh nghiệp các địa phương tận dụng tối đa những lợi ích mà thương mại điện tử đem lại trong việc quảng bá sản phẩm, định vị thương hiệu, kết nối khách hàng và tìm kiếm thị trường để mở rộng mạng lưới kinh doanh, đồng thời tạo điều kiện song song phát triển kinh tế số.

Theo Tạp chí Điện tử

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

Tổng thống Donald Trump: Trung Quốc từ chối bán TikTok sau khi Mỹ áp thuế 54%

Tổng thống Donald Trump: Trung Quốc từ chối bán TikTok sau khi Mỹ áp thuế 54%

Thuế quan mới: Thách thức và cơ hội cho thị trường tài chính toàn cầu

Thuế quan mới: Thách thức và cơ hội cho thị trường tài chính toàn cầu

Chính sách thuế quan mới của Trump với hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ cụ thể ra sao?

Chính sách thuế quan mới của Trump với hơn 180 quốc gia và vùng lãnh thổ cụ thể ra sao?

Vươn mình trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế đầy thách thức

Vươn mình trong kỷ nguyên hội nhập quốc tế đầy thách thức

Tech Data và ASUS ký kết hợp tác chiến lược

Tech Data và ASUS ký kết hợp tác chiến lược

Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới nền hành chính số

Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới nền hành chính số

Khắc phục tình trạng lộ lọt, mua bán dữ liệu cá nhân tràn lan như hiện nay

Khắc phục tình trạng lộ lọt, mua bán dữ liệu cá nhân tràn lan như hiện nay

Chức năng, nhiệm vụ của Cục Báo chí sau khi về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Chức năng, nhiệm vụ của Cục Báo chí sau khi về Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch

Ông Nguyễn Mạnh Hùng làm Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ

Ông Nguyễn Mạnh Hùng làm Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ

Đột phá, cách mạng trong thực hiện Nghị quyết 57

Đột phá, cách mạng trong thực hiện Nghị quyết 57

Thực thi bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trên không gian mạng

Thực thi bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trên không gian mạng

Báo cáo quốc gia 2024 về thực hiện Chính sách ở Việt Nam

Báo cáo quốc gia 2024 về thực hiện Chính sách ở Việt Nam

Tin mới cập nhật

Lỗ hổng AirPlay: Nguy cơ bảo mật nghiêm trọng cho 2,35 tỷ thiết bị Apple

Lỗ hổng AirPlay: Nguy cơ bảo mật nghiêm trọng cho 2,35 tỷ thiết bị Apple

FLC Hotels & Resorts ‘cháy phòng’ dịp lễ 30/4 - 1/5, sẵn sàng cho mùa hè du lịch bùng nổ

FLC Hotels & Resorts ‘cháy phòng’ dịp lễ 30/4 - 1/5, sẵn sàng cho mùa hè du lịch bùng nổ

ABBANK lãi lớn quý 1/2025 nhờ chuyển đổi số và kiểm soát nợ hiệu quả

ABBANK lãi lớn quý 1/2025 nhờ chuyển đổi số và kiểm soát nợ hiệu quả

Thực hư gói Starlink miễn phí? Chi tiết ưu đãi thiết bị internet vệ tinh Starlink

Thực hư gói Starlink miễn phí? Chi tiết ưu đãi thiết bị internet vệ tinh Starlink

Trung Quốc phát minh ăng-ten siêu mỏng cho máy bay tàng hình

Trung Quốc phát minh ăng-ten siêu mỏng cho máy bay tàng hình

Cuộc gọi video đầu tiên trên thế giới qua mạng lượng tử

Cuộc gọi video đầu tiên trên thế giới qua mạng lượng tử

Công nghệ lượng tử của Toshiba thay đổi ngành viễn thông

Công nghệ lượng tử của Toshiba thay đổi ngành viễn thông

Grok 3.5: AI đầu tiên trả lời các câu hỏi không dựa vào dữ liệu có sẵn trên Internet

Grok 3.5: AI đầu tiên trả lời các câu hỏi không dựa vào dữ liệu có sẵn trên Internet

MODCOD: Công nghệ mã hóa và điều chế tiên tiến đằng sau cách mạng truyền thông vệ tinh

MODCOD: Công nghệ mã hóa và điều chế tiên tiến đằng sau cách mạng truyền thông vệ tinh

'SUPER SHOW - SIÊU CHIẾN PIN' thu hút đông đảo người tham dự

'SUPER SHOW - SIÊU CHIẾN PIN' thu hút đông đảo người tham dự

Chiến dịch 'Tự hào Việt Nam' xác lập kỷ lục với 5 triệu người dùng

Chiến dịch 'Tự hào Việt Nam' xác lập kỷ lục với 5 triệu người dùng

Nestlé khởi động chương trình 'Huế - Kinh đô ẩm thực'

Nestlé khởi động chương trình 'Huế - Kinh đô ẩm thực'

Tin đọc nhiều

Bộ Quy tắc ứng xử mạng xã hội chuẩn hóa hành vi người dùng

Bộ Quy tắc ứng xử mạng xã hội chuẩn hóa hành vi người dùng

Y tế số 4.0 tạo hệ thống xuyên suốt từ trung ương đến địa phương phòng chống COVID-19

Y tế số 4.0 tạo hệ thống xuyên suốt từ trung ương đến địa phương phòng chống COVID-19

Bamboo Airways có được dỡ bỏ giới hạn số lượng máy bay?

Bamboo Airways có được dỡ bỏ giới hạn số lượng máy bay?

TP HCM sẽ không cắt điện công tác từ nay đến Tết Nguyên đán 2020

TP HCM sẽ không cắt điện công tác từ nay đến Tết Nguyên đán 2020

Những thay đổi về số tiền đóng BHXH từ 1/1/2020

Những thay đổi về số tiền đóng BHXH từ 1/1/2020

Hai CSDL quốc gia dân cư và đất đai sẽ triển khai thực tế từ đầu năm 2020

Hai CSDL quốc gia dân cư và đất đai sẽ triển khai thực tế từ đầu năm 2020

Phát triển năng lượng thông minh: Ưu tiên chiến lược trong chuyển đổi số quốc gia

Phát triển năng lượng thông minh: Ưu tiên chiến lược trong chuyển đổi số quốc gia

Hà Nội: Nghịch lý nước sạch cấp tận nhà nhưng người dân không dùng!

Hà Nội: Nghịch lý nước sạch cấp tận nhà nhưng người dân không dùng!

Giáo dục sẽ là dịch vụ công được yêu cầu không dùng tiền mặt đầu tiên

Giáo dục sẽ là dịch vụ công được yêu cầu không dùng tiền mặt đầu tiên

Doanh nghiệp gặp nhiều vướng mắc trong sử dụng hoá đơn điện tử

Doanh nghiệp gặp nhiều vướng mắc trong sử dụng hoá đơn điện tử

Video xem nhiều

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Lộ diện siêu xe hypercar Czinger 21C tăng tốc 0-100km/h chưa tới 2 giây

Lộ diện siêu xe hypercar Czinger 21C tăng tốc 0-100km/h chưa tới 2 giây

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Bắc Sơn mây hát

Bắc Sơn mây hát

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019