Cộng sinh với AI trong thời buổi giáo dục 4.0

Xuân Anh
10/02/2025 17:44
D

Nên cho phép người học sử dụng AI (trí tuệ nhân tạo) ở mức độ nào trong giáo dục, đặc biệt ở bậc đại học, đang trở thành một chủ đề nóng được cộng đồng giáo dục toàn cầu tranh luận.

Chưa có quy định rõ ràng về sử dụng AI

Việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong giáo dục vốn là chủ đề nhận được nhiều sự quan tâm của công chúng và báo giới. Có nên sử dụng AI hay không và sử dụng như thế nào cho hợp lý đã và vẫn đang là đề tài được tranh luận với vô vàn ý kiến trái chiều, dẫn đến các thực hành sử dụng AI khác nhau.

Bên cạnh các chương trình như Tú tài quốc tế (IB) cho phép sử dụng AI để hỗ trợ làm bài tập, hoàn thành luận văn, nhiều quốc gia vẫn còn quan ngại về những ảnh hưởng tiêu cực khi sinh viên phụ thuộc vào AI. Chính vì thế, số liệu cho thấy có hơn 30.000 trường học trên thế giới sử dụng các công cụ nhận diện AI như Turnitin và rất nhiều công cụ khác như ZeroGPT, WinstonAI, Copyleaks… để phát hiện sinh viên sử dụng AI và đưa ra hình phạt. Tuy thế, hiệu quả thực sự của các công cụ phát hiện AI đến nay vẫn là chủ đề gây nhiều tranh cãi.

AI -trong-hoc-tap
Nhiều nơi trên thế giới cấm sinh viên sử dụng AI trong học tập.

Một nghiên cứu của Phó Giáo sư Mike Perkins, Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển tại trường Đại học Anh Quốc Việt Nam (BUV) và các đồng sự cho thấy, mặc dù công cụ phát hiện AI đã đánh dấu 91% các bài nộp thử nghiệm là chứa nội dung do AI tạo ra, nhưng chỉ có 54,8% nội dung được nhận diện chính xác, điều này phản ánh rõ sự khó khăn trong việc phát hiện nội dung AI khi áp dụng các kỹ thuật phức tạp. Bên cạnh đó, chỉ có 54,5% các bài nộp này bị báo cáo vi phạm quy định đạo đức học thuật, điều này cho thấy cần nâng cao nhận thức về việc giải thích và hiểu đúng kết quả từ công cụ phát hiện AI.

Tại Việt Nam, ChatGPT và các công cụ AI khác nhìn chung vẫn ở trong một “vùng xám" khi hầu hết các trường đại học đều chưa có quy định cụ thể về việc sử dụng AI trong học tập, nghiên cứu.

Trên thực tế, nhiều nhà trường nhận thức được vai trò của AI trong việc hỗ trợ sinh viên học tập và nghiên cứu. Song, nhiều người cũng băn khoăn với câu hỏi: Liệu các phương pháp kiểm chứng AI hiện nay có đủ hiệu quả? Hoặc, làm sao xây dựng cơ chế giám sát phù hợp để việc sử dụng AI hiệu quả, công bằng, minh bạch.

Công cụ phát hiện AI liệu có đáng tin?

Kiểm chứng cho thấy nhiều công cụ kiểm soát AI dễ dàng bị qua mắt bởi một số thủ thuật và điều này vô hình chung mang lại rủi ro bất công nhiều hơn cho sinh viên. Ví dụ, thử nghiệm với công cụ phát hiện AI ZeroGPT cho thấy mức độ đánh giá sai với các nội dung tiếng Việt rất cao.

Một nghiên cứu trên tạp chí khoa học International Journal of Educational Technology in Higher Education (tạm dịch: Tạp chí Quốc tế về Công nghệ Giáo dục trong Giáo dục Đại học) - tạp chí khoa học thuộc top 1% các tạp chí giáo dục với chất lượng cao nhất trên toàn cầu - được thực hiện bởi Phó Giáo sư Mike Perkins cùng hai sinh viên Vũ Hải Bình và Khuất Quang Huy của trường và các đồng sự, đã đưa ra câu trả lời tổng quan hơn về độ chính xác của các công cụ kiểm soát AI.

Nghiên cứu chỉ ra rằng các phương pháp hiện tại có độ chính xác thấp. Cụ thể, các công cụ phát hiện tại AI chỉ chính xác khoảng 39,5% với những nội dung được AI tạo ra chưa qua chỉnh sửa. Mức độ chính xác giảm xuống 22.1% khi người dùng thực hiện chỉnh sửa nội dung đơn giản.

buv-giao-su
Phó Giáo sư Mike Perkins - Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển kiêm trưởng Cụm nghiên cứu học thuật Trí tuệ Nhân tạo Tạo sinh (GenAI-ARC) tại BUV.

Chia sẻ về nghiên cứu, PGS Perkins, Chủ nhiệm Trung tâm Nghiên cứu và Phát triển BUV nhấn mạnh: “Độ chính xác của những công cụ phát hiện AI hoàn toàn có thể bị thao túng bởi một vài kỹ thuật đơn giản mà ai cũng có thể thực hiện được. Chính vì vậy, việc cân nhắc những tác động có thể xảy ra khi sử dụng các công cụ trên trong việc kiểm chứng AI là điều quan trọng”.

Lấy ví dụ, một kỹ thuật mà thầy Perkins và nhóm sinh viên đã thực hiện để đánh lừa công cụ phát hiện AI là thêm các lỗi như lỗi đánh máy, lỗi chính tả, ngữ pháp… vào các văn bản do AI tạo ra, làm cho chúng trở nên giống tác phẩm của con người. Kết quả nghiên cứu phần nào cho thấy phụ thuộc hoàn toàn vào các công cụ phát hiện AI dường như là điều không khả thi với tốc độ phát triển như “vũ bão" của AI.

Trao quyền để kiểm soát

PGS Mike Perkins khuyến nghị các nhà giáo dục và trường học nên tiếp cận những phương pháp để đánh giá việc sử dụng AI trong trường học hiệu quả hơn, như thang đánh giá AI (hay AIAS - AI Assessment Scale) - một giải pháp toàn diện được ông cùng các đồng sự nghiên cứu và phát triển tại BUV. Thang đo bao gồm 5 cấp độ từ “Không sử dụng AI” đến “Sử dụng AI toàn diện” - cho phép sinh viên tận dụng tất cả nguồn học liệu bao gồm cả các công cụ AI ở một mức độ nhất định. Tùy từng môn học, giáo viên có thể thiết kế, điều chỉnh mức độ sử dụng AI theo nhu cầu. Kết quả thí điểm thang đo này cũng cho thấy sự giảm đáng kể các trường hợp gian lận liên quan đến GenAI. AIAS cũng làm giảm bớt nỗi lo của giáo viên về việc sinh viên có sử dụng AI hay không và tập trung vào việc hướng dẫn, khuyến khích học sinh cách sử dụng các công cụ AI một cách có đạo đức và có trách nhiệm.

thang-danh-gia-buv
Thang đo AIAS là cách các nhà giáo dục trao quyền cho sinh viên, để kiểm soát việc sử dụng AI trong học tập một cách hiệu quả.

Khung tham chiếu AIAS được công nhận trên toàn cầu vì tính toàn diện và ưu việt trong việc đánh giá mức độ sử dụng AI của sinh viên. Hiện nay, AIAS đã được dịch sang 13 ngôn ngữ và đang được các trường đại học và cơ sở giáo dục ở nhiều quốc gia, bao gồm Mỹ, Anh, Úc, Canada, Malaysia và Hà Lan. Khung tham chiếu này đã được giới thiệu tại Digital Learning Week (tạm dịch: Tuần lễ Học tập Kỹ thuật số) của UNESCO ở Paris, QS Higher Education Summit (tạm dịch: Hội nghị Thượng đỉnh Giáo dục Đại học QS) ở Macao và Internet Governance Forum (tạm dịch: Diễn đàn Quản trị Internet) của Liên Hợp Quốc tại Ả Rập Xê Út. Nghiên cứu về AIAS cũng đã giành giải thưởng Bài báo Xuất sắc năm 2024 của tạp chí khoa học Journal of University Teaching and Learning Practice (tạm dịch: Tạp chí Thực hành Giảng dạy và Học tập Đại học).

Tại Việt Nam, AIAS đang được áp dụng trong quá trình chấm thi, trong đó giảng viên sẽ xác định mức độ sinh viên được phép sử dụng AI. Điều này giúp sinh viên hiểu rõ phạm vi sử dụng AI trong bài làm của mình, đồng thời giảng viên cũng dễ dàng hơn trong việc đánh giá và xác định mức độ liên quan của AI trong các bài thi.

Sự thành công trong việc triển khai công cụ AIAS tại BUV là minh chứng cho thấy AI có thể được tích hợp trong nhà trường một cách phù hợp. “Cộng sinh" với AI là giải pháp cần được khuyến khích trong thời đại công nghệ 4.0, thay vì cấm sinh viên sử dụng AI trong việc học tập. Mọi giải pháp công nghệ hỗ trợ học tập đều có hai mặt. Nếu được hướng dẫn sử dụng công cụ đúng cách, sinh viên có thể sử dụng AI một cách có đạo đức, trách nhiệm để hỗ trợ việc học một cách hiệu quả.

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

'Tắt sống nhanh - Bật sống xanh'

'Tắt sống nhanh - Bật sống xanh'

Signify 'thắp sáng' Ecopark Hưng Yên

Signify 'thắp sáng' Ecopark Hưng Yên

Từ khoảnh khắc xuất thần của cá nhân tới sự chuyển mình của tổ chức

Từ khoảnh khắc xuất thần của cá nhân tới sự chuyển mình của tổ chức

Keysight và Samsung thúc đẩy AI-for-RAN trên nền tảng AI Aerial của NVIDIA

Keysight và Samsung thúc đẩy AI-for-RAN trên nền tảng AI Aerial của NVIDIA

AISC 2025: Giao điểm của trí tuệ nhân tạo-bán dẫn và vị thế mới của Việt Nam

AISC 2025: Giao điểm của trí tuệ nhân tạo-bán dẫn và vị thế mới của Việt Nam

TSMC đề xuất liên doanh điều hành nhà máy Intel cho Nvidia, AMD và Broadcom

TSMC đề xuất liên doanh điều hành nhà máy Intel cho Nvidia, AMD và Broadcom

Chương mới về hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Indonesia

Chương mới về hợp tác khoa học công nghệ giữa Việt Nam và Indonesia

Panasonic trồng thêm 10.000 cây xanh tại tỉnh Thái Bình

Panasonic trồng thêm 10.000 cây xanh tại tỉnh Thái Bình

Lộ diện tài năng STEAM Robot tham dự FIRST CHAMPION thế giới tại Mỹ

Lộ diện tài năng STEAM Robot tham dự FIRST CHAMPION thế giới tại Mỹ

Samsung và cuộc cách mạng 'AI cho mọi người'

Samsung và cuộc cách mạng 'AI cho mọi người'

Mục tiêu đến năm 2030, chuyển giao công nghệ AI cho 50% cơ sở y tế tuyến quận, huyện

Mục tiêu đến năm 2030, chuyển giao công nghệ AI cho 50% cơ sở y tế tuyến quận, huyện

Hơn 1.400 giáo viên tham dự chương trình tập huấn AI miễn phí

Hơn 1.400 giáo viên tham dự chương trình tập huấn AI miễn phí

Tin mới cập nhật

Lô diện BMW 3 Series thế hệ mới tại Nürburgring

Lô diện BMW 3 Series thế hệ mới tại Nürburgring

Hợp tác triển khai dự án tài chính số đến với thanh niên

Hợp tác triển khai dự án tài chính số đến với thanh niên

Sau kiểm toán 2024, một công ty thuộc Petrovietnam 'bốc hơi' trăm tỷ đồng lãi

Sau kiểm toán 2024, một công ty thuộc Petrovietnam 'bốc hơi' trăm tỷ đồng lãi

Mặt trời nhân tạo mở ra bước tiến mới trong sản xuất hydro xanh

Mặt trời nhân tạo mở ra bước tiến mới trong sản xuất hydro xanh

Tập đoàn VNPT và UBND Tỉnh An Giang ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược

Tập đoàn VNPT và UBND Tỉnh An Giang ký kết thỏa thuận hợp tác chiến lược

Rạng Đông cùng VinFast Energy phát triển giải pháp năng lượng tái tạo và lưu trữ

Rạng Đông cùng VinFast Energy phát triển giải pháp năng lượng tái tạo và lưu trữ

Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới nền hành chính số

Đẩy mạnh cải cách hành chính hướng tới nền hành chính số

Canon ra mắt bộ đôi máy ảnh cho nhà sáng tạo nội dung

Canon ra mắt bộ đôi máy ảnh cho nhà sáng tạo nội dung

Realme C75x chính thức ra mắt với giá bán từ 4,69 triệu đồng

Realme C75x chính thức ra mắt với giá bán từ 4,69 triệu đồng

Dell ra mắt loạt AI PC mới giúp làm việc năng suất mọi lúc mọi nơi

Dell ra mắt loạt AI PC mới giúp làm việc năng suất mọi lúc mọi nơi

Vivo công bố thành lập Phòng thí nghiệm Robotics

Vivo công bố thành lập Phòng thí nghiệm Robotics

Huyền thoại 911 tái xuất: khi 'Entry-level' không còn là khái niệm cơ bản

Huyền thoại 911 tái xuất: khi 'Entry-level' không còn là khái niệm cơ bản

Tin đọc nhiều

'Tắt sống nhanh - Bật sống xanh'

'Tắt sống nhanh - Bật sống xanh'

Signify 'thắp sáng' Ecopark Hưng Yên

Signify 'thắp sáng' Ecopark Hưng Yên

Keysight và Samsung thúc đẩy AI-for-RAN trên nền tảng AI Aerial của NVIDIA

Keysight và Samsung thúc đẩy AI-for-RAN trên nền tảng AI Aerial của NVIDIA

CĐS quốc gia gắn kết chặt chẽ với xây dựng, phát triển chính phủ số

CĐS quốc gia gắn kết chặt chẽ với xây dựng, phát triển chính phủ số

Bắc Ninh nỗ lực CĐS, ứng dụng CNTT phát triển kinh tế số

Bắc Ninh nỗ lực CĐS, ứng dụng CNTT phát triển kinh tế số

Chuyển đổi số là Chuyển từ công nghệ thông tin sang Công nghệ thông tin +

Chuyển đổi số là Chuyển từ công nghệ thông tin sang Công nghệ thông tin +

Dịch vụ Phản ánh hiện trường trên nền tảng 'Hue-S'

Dịch vụ Phản ánh hiện trường trên nền tảng 'Hue-S'

VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?

VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?

Việt Nam sẽ nằm trong nhóm 70 nước hàng đầu về xây dựng Chính phủ điện tử

Việt Nam sẽ nằm trong nhóm 70 nước hàng đầu về xây dựng Chính phủ điện tử

VieON với nội dung giải trí trực tuyến chất lượng cao và chiến lược thanh toán không dùng tiền mặt

VieON với nội dung giải trí trực tuyến chất lượng cao và chiến lược thanh toán không dùng tiền mặt

Video xem nhiều

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Những gì bạn muốn biết về 5G

Những gì bạn muốn biết về 5G

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019