Quasar: Những 'đèn hiệu' cực sáng trong Vũ trụ
Quasar là một thiên thể gần giống sao có kích thước nhỏ bằng hệ Mặt Trời nhưng với các vạch quang phổ của thiên thể này có thể tạo ra sáng bằng hàng tỉ ngôi sao cộng lại.
Vào những năm 60, các nhà thiên văn đã khám phá ra một loại thiên thể trông giống những ngôi sao trong dải Ngân Hà. Nhưng điều đáng ngạc nhiên là vạch phổ của những thiên thể này mà các nhà thiên văn cho là những “ngôi sao” lại dịch chuyển rất nhiều về phía đỏ.
Được biết, bức xạ của thiên thể càng đỏ thì thiên thể càng cách xa Trái Đất. Độ dịch chuyển về phía màu đỏ mà các nhà thiên văn đo được là rất lớn, khiến họ nghĩ rằng các thiên thể này phải ở biên giới tận cùng của Vũ trụ.
Ở khoảng cách này, những ngôi sao, thậm chí cả những thiên hà cũng không đủ sáng để quan sát được. Những thiên thể mà họ mới phát hiện ra thực chất không phải là sao, nó sáng gấp hàng trăm nghìn tỉ ngôi sao và hàng nghìn lần các thiên hà.
Hình ảnh về thiên thể Quasar từng được các nhà thiên văn học trên thế giới quan sát được trong quá trình thực hiện các nghiên cứu.
Điều kỳ lạ nhất là đường kính của chúng chỉ có vài năm ánh sáng, cực kỳ nhỏ so với kích thước của một thiên hà, khoảng 10.000 năm ánh sáng. Loại thiên thể này được gọi là quasar (thiên thể gần giống sao).
Các nhà thiên văn cho rằng, có khả năng tâm của quasar là một hố đen khổng lồ có khối lượng bằng hàng trăm triệu khối lượng Mặt Trời. Hố đen hút và chứa vật trên miệng, trong một cái đĩa hình khuyên. Sự va chạm giữa một thiên hà và một quasar là dịp để một hố đen trong quasar hút hết khí quyển của thiên hà dùng làm nhiên liệu.
Sự phát xạ chuẩn tinh chỉ có thể kéo dài nếu có đủ nhiên liệu để có thể hình thành nên đĩa bồi tụ. Chuẩn tinh có thể tiêu thụ lượng vật chất có khối lượng gấp 1000-2000 khối lượng mặt trời mỗi năm và có vòng đời kéo dài khoảng 100 triệu đến 1 tỉ năm. Một khi mà chúng hết nguồn nhiên liệu cung cấp, chuẩn tinh sẽ tắt đi, để lại một thiên hà chủ mờ nhạt hơn nhiều lần.
Quasar phát ra cả bức xạ tia X và bức xạ vô tuyến rất mạnh. Tuy ở xa mà vẫn quan sát thấy nên quasar là những “đèn hiệu” dùng để thăm dò những vùng không gian và tìm hiểu về quá khứ xa xôi của Vũ trụ. Quasar xa nhất quan sát thấy hiện nay cách Trái Đất 14 tỉ năm ánh sáng.
Có nghĩa là ta quan sát ánh sáng của quasar này từ hồi quasar mới ra đời cách đây 14 tỉ năm, chỉ một tỉ năm sau vụ nổ Big Bang. Nghiên cứu quasar sẽ cho ta biết những thông tin về môi trường Vũ trụ trong quá khứ xa xưa.
Theo Tạp chí Điện tử
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết
Gửi bình luận