Ba điều châu Âu mong muốn khi chuẩn bị gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phát biểu với các phóng viên trên chuyên cơ Không lực Một trên đường tới Alaska để gặp Tổng thống Nga Vladimir Putin nhằm đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, Hoa Kỳ. Ảnh: Reuters.

Cuộc gặp diễn ra trong bối cảnh hội nghị thượng đỉnh Alaska vừa qua khiến nhiều thủ đô châu Âu lo ngại rằng Trump có thể nghiêng về hướng mềm mỏng hơn với Nga và thúc đẩy một thỏa thuận hòa bình theo cách có lợi cho Moscow.

Theo các nhà ngoại giao EU, ba ưu tiên hàng đầu trong chương trình nghị sự là: đảm bảo an ninh cho Ukraine, chấm dứt tình trạng đổ máu, và thúc đẩy cuộc gặp ba bên giữa Trump - Putin - Zelenskyy.

Kyiv lo ngại rằng nếu chiến tranh kết thúc mà chưa được gia nhập NATO, nguy cơ Nga tiếp tục tấn công vẫn hiện hữu. Vì vậy, Ukraine muốn nhận các cam kết an ninh tương tự như Điều 5 của NATO, trong đó một cuộc tấn công vào một nước được xem là tấn công vào toàn khối. Dù vậy, nhiều quan chức EU tỏ ra hoài nghi liệu “điều khoản bảo đảm an ninh” này có thực sự đủ sức răn đe hay không.

Chấm dứt đổ máu nhưng không đánh đổi lãnh thổ

Tổng thống Nga Vladimir Putin được cho là sẵn sàng đóng băng chiến sự nếu Ukraine rút khỏi Donetsk và Luhansk, trong khi giữ nguyên tiền tuyến ở Kherson và Zaporizhzhia. Song Zelenskyy khẳng định việc nhượng bộ lãnh thổ sẽ chỉ là “bàn đạp” cho các cuộc tấn công mới của Nga. Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tuyên bố EU sẽ tiếp tục gia tăng các biện pháp trừng phạt và không giảm áp lực lên Moscow cho đến khi chiến tranh chấm dứt.

Mục tiêu lớn khác của châu Âu là đưa Zelenskyy vào bàn đàm phán cùng Trump và Putin. Ý tưởng này được Trump từng gợi mở nhưng vẫn chưa chính thức hóa. Brussels cho rằng một hội nghị thượng đỉnh ba bên có thể tạo bước ngoặt cho hòa bình, đồng thời bảo đảm lợi ích của Ukraine không bị gạt ra ngoài.

Trong bối cảnh Nga – Ukraine chưa có lối thoát, châu Âu hy vọng Washington sẽ tiếp tục đồng hành, thay vì chọn cách tiếp cận khiến Kyiv rơi vào thế bất lợi.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng