Cổ phiếu Oracle lao dốc mạnh nhất kể từ năm 2001, thử thách đầu tiên với các CEO mới trong cuộc đua AI

Cổ phiếu của Oracle đã giảm 30% trong quý này, hướng tới mức giảm mạnh nhất kể từ quý 3 năm 2001, khi nó giảm gần 34%. Ảnh: Reuters.

Diễn biến này đặt ban lãnh đạo mới của tập đoàn phần mềm cơ sở dữ liệu hàng đầu nước Mỹ trước bài kiểm tra cam go đầu tiên, trong bối cảnh Oracle dốc toàn lực theo đuổi tham vọng trở thành trụ cột hạ tầng cho kỷ nguyên trí tuệ nhân tạo.

Chỉ ba tháng sau khi Clay Magouyrk và Mike Sicilia chính thức đảm nhiệm vị trí đồng CEO, cổ phiếu Oracle đã giảm gần 30% trong quý, với bốn phiên giao dịch còn lại vẫn chưa cho thấy dấu hiệu hồi phục rõ ràng. Nếu xu hướng này tiếp diễn, đây sẽ là quý sụt giảm mạnh nhất của Oracle kể từ năm 2001 – thời kỳ đen tối nhất của ngành công nghệ toàn cầu.

Áp lực từ “canh bạc” OpenAI và cơn khát vốn khổng lồ

Mối lo lớn nhất của thị trường hiện nay xoay quanh khả năng Oracle mở rộng hạ tầng trung tâm dữ liệu để phục vụ OpenAI – đơn vị vận hành ChatGPT – sau khi OpenAI cam kết chi hơn 300 tỷ USD cho Oracle trong thỏa thuận công bố hồi tháng 9.

Những hoài nghi này càng gia tăng khi Oracle đầu tháng này báo cáo doanh thu và dòng tiền tự do thấp hơn kỳ vọng. Trong cuộc họp công bố kết quả kinh doanh, Giám đốc tài chính mới Doug Kehring gây chú ý khi kêu gọi 50 tỷ USD chi tiêu vốn trong năm tài chính 2026, tăng 43% so với kế hoạch đưa ra hồi tháng 9 và gấp đôi mức của năm trước.

Không dừng lại ở đó, Oracle còn dự kiến thuê thêm 248 tỷ USD để tăng cường năng lực điện toán đám mây, song song với việc xây dựng các trung tâm dữ liệu mới. Quy mô đầu tư khổng lồ này đồng nghĩa với việc Oracle phải gánh thêm lượng nợ lớn chưa từng có.

Tháng 9 vừa qua, tập đoàn đã huy động 18 tỷ USD thông qua phát hành trái phiếu, một trong những thương vụ nợ lớn nhất lịch sử ngành công nghệ. Dù ông Kehring cam kết duy trì xếp hạng tín nhiệm đầu tư, nhiều nhà đầu tư lại không hoàn toàn tin tưởng. Giá các hợp đồng hoán đổi rủi ro tín dụng (CDS) của Oracle đã tăng mạnh, phản ánh tâm lý phòng vệ rõ rệt.

“Oracle đang chật vật để duy trì xếp hạng tín nhiệm đầu tư. Chúng tôi lo ngại công ty có thể không đáp ứng được các nghĩa vụ tài chính nếu không phải tái cấu trúc thỏa thuận với OpenAI,” các nhà phân tích của DA Davidson nhận định trong báo cáo ngày 12/12, đồng thời đưa ra khuyến nghị “giữ” đối với cổ phiếu này. Oracle từ chối bình luận.

Từ hưng phấn tột đỉnh đến cú điều chỉnh đau đớn

Trớ trêu thay, nhiệm kỳ của Magouyrk và Sicilia lại bắt đầu vào thời điểm lạc quan nhất trong lịch sử Oracle. Chỉ hai tuần trước khi họ tiếp quản vị trí CEO từ Safra Catz, Oracle công bố doanh thu tồn đọng tăng 359%, chủ yếu nhờ cam kết từ OpenAI.

Thỏa thuận này từng được coi là bước ngoặt chiến lược, giúp Oracle – vốn không nằm trong top 5 nhà cung cấp hạ tầng đám mây theo doanh thu năm 2024 của Gartner – bất ngờ lọt vào tâm điểm cuộc đua AI.

Sau khi thông tin hợp tác với OpenAI được công bố ngày 10/9, cổ phiếu Oracle tăng gần 36%, mức tăng mạnh thứ ba kể từ khi công ty IPO năm 1986, chạm đỉnh lịch sử trong ngày ở 345,72 USD/cổ phiếu.

“Chúng tôi cho rằng mức giá 340 USD là quá đáng sợ,” ông Zachary Lountzis, Phó chủ tịch Lountzis Asset Management, nhận định. Theo hồ sơ công bố, quỹ này đang nắm giữ khoảng 25 triệu USD cổ phiếu Oracle tính đến cuối tháng 9.

Kể từ đỉnh, cổ phiếu Oracle đã bốc hơi 43% giá trị, đóng cửa ở mức 197,49 USD vào giữa tuần qua. Cổ phiếu chỉ hồi nhẹ sau thông tin TikTok đồng ý bán một phần hoạt động tại Mỹ cho Oracle và các nhà đầu tư khác – một mối quan hệ đã tồn tại nhiều năm trong lĩnh vực điện toán đám mây.

Dù vậy, không phải nhà đầu tư nào cũng quay lưng. Ông Lountzis cho biết quỹ của ông đã mua cổ phiếu Oracle từ năm 2020, khi giá dưới 60 USD, và thậm chí còn mua thêm khoảng 30.000 cổ phiếu trong quý I năm nay.

“Triết lý của chúng tôi là chấp nhận định giá cao trong ngắn hạn nếu nền tảng kinh doanh không thay đổi,” ông nói. “Việc cổ phiếu giảm từ 340 xuống quanh 180 USD thực chất là một sự điều chỉnh rất lành mạnh.”

Niềm tin đó phần lớn đến từ Larry Ellison, nhà sáng lập Oracle năm 1977, hiện là người giàu thứ hai thế giới theo Bloomberg.

“Nếu bạn đặt cược chống lại Larry trong 50 năm qua, có lẽ bạn đã phá sản hàng chục lần rồi,” Lountzis nhấn mạnh. “Ông ấy nhìn thấy tương lai.”

Tăng trưởng bùng nổ, nhưng cái giá không hề rẻ

Tháng 10, ban lãnh đạo Oracle đã vẽ ra viễn cảnh đầy tham vọng: doanh thu đạt 225 tỷ USD vào năm tài chính 2030, tăng gần bốn lần so với mức 57 tỷ USD của năm 2025. Động lực chính đến từ hạ tầng AI, với sự hậu thuẫn của các bộ xử lý đồ họa từ Nvidia.

Tuy nhiên, sự mở rộng “vượt bậc” này sẽ phải đánh đổi bằng lợi nhuận. Mảng phần mềm cốt lõi của Oracle vốn có biên lợi nhuận rất cao, trong khi hạ tầng AI lại tiêu tốn vốn lớn và biên mỏng hơn.

Năm tài chính 2021, biên lợi nhuận gộp của Oracle đạt 77%. Theo dự báo của FactSet, con số này có thể giảm xuống còn khoảng 49% vào năm 2030, với dòng tiền tự do âm khoảng 34 tỷ USD trong 5 năm tới, trước khi quay lại dương vào năm 2029.

“Bốn hay năm năm là khoảng thời gian quá dài để chờ đợi,” ông Eric Lynch, Giám đốc điều hành Suncoast Equity Management, cho biết. “Điều đó không phù hợp với nguyên tắc đầu tư của chúng tôi.”

Ông cũng bày tỏ lo ngại về mức độ phụ thuộc vào OpenAI, công ty đang đốt tiền với tốc độ nhanh và đã cam kết đầu tư hơn 1.400 tỷ USD cho AI.

“Liệu OpenAI có thực sự cần đến từng đó năng lực không?” Lynch đặt câu hỏi.

Bất chấp những nghi ngờ, Wells Fargo vẫn lạc quan hơn. Chuyên gia Michael Turrin mới đây đưa ra khuyến nghị “mua” với mục tiêu giá 280 USD, cho rằng nhận định của thị trường sẽ cải thiện nếu Oracle tiếp tục triển khai thành công các dự án với OpenAI – có thể chiếm hơn 1/3 doanh thu Oracle vào năm 2029.

“Họ đang chuyển từ mô hình chú trọng giá trị sang mô hình chú trọng tăng trưởng,” Turrin nhận định.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là giành thị phần trong lĩnh vực hạ tầng đám mây, nơi Oracle đang tụt hậu xa so với Amazon, Microsoft và Google. Dù danh sách khách hàng có Meta, Uber hay xAI của Elon Musk, nhiều công ty dữ liệu lớn vẫn chưa “chọn mặt gửi vàng”.

Databricks – startup vừa được định giá 134 tỷ USD – hiện chưa cung cấp phần mềm của mình trên nền tảng Oracle Cloud. Snowflake cũng trong tình trạng tương tự.

“Điều đó chỉ xảy ra khi khách hàng bắt đầu gõ cửa và nói: ‘Chúng tôi cần Oracle’,” CEO Databricks Ali Ghodsi chia sẻ. “Có thể điều đó đang dần xảy ra, nhưng chúng tôi vẫn chưa thực sự thấy.”

Theo Turrin, uy tín dài hạn của Oracle sẽ phụ thuộc vào việc liệu công ty có thực sự xây dựng thành công những cụm AI lớn nhất thế giới, đúng như những gì đã cam kết hay không.

“Khi đó, khách hàng sẽ nhìn vào Oracle và nói: công ty này đã làm được – và chúng ta nên nghiêm túc xem xét họ,” ông kết luận.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng