65% giới trẻ Việt sử dụng các nội dung vi phạm bản quyền

Cụ thể, Akamai - nhà cung cấp dịch vụ mạng phân phối nội dung (CDN), điện toán đám mây và công nghệ bảo mật trên toàn cầu đã đưa ra con số, có tới 60% người dùng Việt Nam truy cập vào các website có luồng nội dung lậu hoặc các website chia sẻ, lứa tuổi sử dụng các nội dung vi phạm bản quyền là 18-24 chiếm 65%.

Ảnh tlnt.

Theo Cục Bản quyền tác giả (Bộ VHTT&DL), hiện nay trên thế giới có khoảng 1,8 tỷ người dưới 24 tuổi và 90% trong số này hiện đang sinh sống ở các quốc gia đang phát triển. Thế hệ trẻ là những người kiến tạo, sẵn sàng đối mặt với những thách thức hiện nay, đặc biệt trên không gian mạng khi điện thoại di động và internet kết nối toàn cầu, thu hẹp khoảng cách giữa thế giới thực và không gian mạng, tạo điều kiện cho thế hệ trẻ phát huy khả năng sáng tạo và đổi mới kinh doanh.

Tuy nhiên, sự phát triển của công nghệ, đặc biệt là các ứng dụng chỉnh sửa video, âm nhạc, đọc truyện online hay các trang website lậu... khiến tình trạng sao chép tác phẩm, cắt, ghép tác phẩm trái phép và tạo ra nhiều bản sao hàng càng nở rộ. Thậm chí, một nội dung được đầu tư công phu nhưng chỉ trong một thời gian ngắn đã bị khai thác trái phép, sao chép, lan truyền rộng rãi. Dễ hình dung nhất là ở lĩnh vực điện ảnh, không ít phim vừa mới ra rạp, ngay lập tức đã bị phát hiện trên các trang web lậu.

Trước đó, vào tháng 4/2022, tại buổi tọa đàm “Thế hệ trẻ với bản quyền trên không gian mạng” do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, Phó Cục trưởng Cục Phát thanh, Truyền hình và Thông tin điện tử (Bộ Thông tin và Truyền thông), ông Lê Quang Tự Do chỉ ra một thực tế đáng buồn là nhiều bạn trẻ thường thích dùng “chùa” miễn phí, trong khi số tiền bỏ ra để đăng ký các ứng dụng thuê bao có bản quyền không hề đắt đỏ.

Cùng quan điểm đó, ông Phan Vũ Tuấn, Trưởng Văn phòng Luật sư Phan Law Việt Nam cho rằng nhiều bạn trẻ chưa thấu hiểu những mất mát to lớn của nhà sản xuất nội dung khi họ bị xâm phạm bản quyền. 

Nhắc lại câu chuyện cậu thanh niên 18 tuổi quay lén và livestream phim “Cô Ba Sài Gòn” vài năm trước hay trường hợp phát tán phim lậu trên phimmoi.net, ông cho rằng giới trẻ vẫn đang xâm phạm bản quyền một cách ngây thơ và nhiều khi cũng là cố ý. 

“Hiện nay nhiều nhà cung cấp đưa ra giá thuê bao rất rẻ để người xem có thể thưởng thức những sản phẩm giải trí chất lượng và có bản quyền. Vấn đề là người xem cần tự tìm hiểu, nâng cao nhận thức của mình,” ông nói.

Ðể giúp ngăn chặn tình trạng này, nhiều quốc gia, trong đó có Việt Nam đã áp dụng một số biện pháp mạnh tay, trong đó việc tìm sự hỗ trợ từ chính các giải pháp công nghệ để ngăn chặn các hành vi tiếp cận tác phẩm, khai thác bất hợp pháp quyền sở hữu được coi là xu thế tất yếu.

Theo đó, các giải pháp được hiểu là sử dụng công nghệ gồm: phần mềm, linh kiện, các thiết bị khác để tạo ra "cánh cửa có khóa", giúp bảo vệ an toàn dữ liệu về tác phẩm. Cụ thể, công nghệ sẽ được sử dụng để tập trung giải quyết các vấn đề về kiểm soát quyền truy cập như: mật khẩu, bức tường phí, giới hạn thời gian, giới hạn số người dùng cùng lúc...

Thực tế đã chỉ ra rằng, ứng dụng các giải pháp công nghệ không chỉ là bài toán của tương lai mà ngay từ bây giờ, cần được tập trung đầu tư nghiên cứu để triển khai càng sớm càng tốt. Từ thực tế trên Akamai đã đưa ra giải pháp giúp các đơn vị phân phối nội dung có bản quyền yên tâm hơn như: Giải pháp đánh dấu chỉ cho phép phân phối nội dung theo vùng địa lý, hoặc các giải pháp sử dụng token để xác thực quyền được xem, để giải quyết vấn nạn này.

Cùng với kiểm soát quyền truy cập, các giải pháp công nghệ cũng hướng đến việc kiểm soát hiệu quả quyền sử dụng bằng cách cho phép tác giả, chủ sở hữu quyền tác giả giới hạn hành vi của người dùng internet ngay cả khi họ đã truy cập vào tác phẩm. Cụ thể như có thể đưa ra các "lệnh" chặn tải xuống, chặn sao chép hoặc tác phẩm chỉ đọc..., từ đó hạn chế hành vi "ăn cắp" tác phẩm.

Không chỉ nâng cấp hạ tầng công nghệ mà còn cần không ngừng cập nhật và nâng cấp các giải pháp công nghệ mới bởi công nghệ thay đổi từng ngày. Ngoài ra, cần sửa đổi, bổ sung hệ thống quy phạm pháp luật hoàn chỉnh hơn, cụ thể hơn, nhất là vấn đề bảo vệ bản quyền trên môi trường số và bảo vệ bản quyền bằng giải pháp công nghệ.

Khi có được sự đồng bộ hệ thống luật pháp cùng với sự tham gia của các hiệp ước quốc tế thì vấn đề thực thi, minh bạch công khai trong khai thác bản quyền với sự góp phần của các nền móng công nghệ chắc chắn sẽ hiệu quả hơn.

Theo Tạp chí Điện tử