Thế giới dưới tác động của thuốc giảm cân GLP-1

Thuốc điều trị béo phì, hay GLP-1, đã có tác động biến đổi mạnh mẽ đến Phố Wall và vòng eo con người trong những năm gần đây. Ảnh: Getty.

Những loại thuốc được mệnh danh là “kỳ diệu” đang định hình lại ngành dược phẩm, thay đổi thói quen tiêu dùng và tạo ra những tác động kinh tế sâu rộng.

GLP-1: Từ liệu pháp điều trị đến hiện tượng toàn cầu

Được biết đến với các thương hiệu Wegovy (Novo Nordisk) và Zepbound (Eli Lilly), thuốc chủ vận thụ thể GLP-1 (Glucagon-like peptide-1) giúp kiểm soát đường huyết và giảm cảm giác thèm ăn. Sau khi được FDA chấp thuận điều trị béo phì từ năm 2021 (Wegovy) và 2023 (Zepbound), GLP-1 nhanh chóng trở thành xu hướng y tế toàn cầu.

Hiện nay, khoảng 5 triệu người Mỹ, tương đương 2% dân số trưởng thành đang sử dụng GLP-1, theo báo cáo tháng 5/2025 của Fair Health. Dự báo đến năm 2030, ngành này có thể đạt quy mô hơn 100 tỷ USD.

Tác động kinh tế vượt ra ngoài ngành y tế

Chi phí hiện tại của GLP-1 khá cao, từ 1.079 đến 1.349 USD/tháng tại Mỹ. Nếu Medicare chi trả toàn bộ, ước tính chi phí sẽ tăng thêm 47,7 tỷ USD trong 10 năm tới. Tuy nhiên, theo Goldman Sachs, việc cải thiện sức khỏe cộng đồng nhờ GLP-1 có thể đóng góp thêm 0,4% GDP Mỹ thông qua năng suất lao động cao hơn và giảm chi phí y tế.

Tại Đan Mạch, giá trị vốn hóa của Novo Nordisk – nhà sản xuất Wegovy – đã vượt GDP quốc gia, trở thành biểu tượng tăng trưởng của nền kinh tế.

Việc sử dụng GLP-1 làm giảm nhu cầu thực phẩm, đặc biệt là đồ ăn vặt, bánh kẹo và thực phẩm chế biến sẵn. Nghiên cứu của Đại học Cornell (2024) cho thấy các hộ gia đình có người dùng GLP-1 giảm 5,3% chi tiêu thực phẩm trong 6 tháng đầu, con số này lên tới 8,2% ở nhóm thu nhập cao.

Điều này đang buộc các hãng thực phẩm như Nestlé, Danone phải thay đổi danh mục sản phẩm, ra mắt các dòng thực phẩm giàu protein, khẩu phần nhỏ, hỗ trợ duy trì cơ bắp.

Không chỉ ngành thực phẩm, các lĩnh vực như rượu bia, thời trang, du lịch và thể dục cũng chịu ảnh hưởng. Một số dự báo cho thấy các hãng hàng không có thể tiết kiệm nhiên liệu nhờ hành khách nhẹ cân hơn, trong khi các trung tâm fitness và resort nghỉ dưỡng có thể hưởng lợi từ xu hướng sống lành mạnh.

Các loại thuốc này đã tác động đến thói quen chi tiêu thực phẩm, nhưng hiệu ứng lan tỏa cũng có thể được cảm nhận trong các ngành công nghiệp từ bán lẻ đến du lịch và khách sạn. Ảnh: Getty.

Nguy cơ bất bình đẳng y tế

Tuy mang lại lợi ích lớn, GLP-1 đang làm dấy lên lo ngại về khoảng cách giàu nghèo. Việc chi phí cao khiến thuốc chủ yếu tiếp cận được nhóm người thu nhập cao, trong khi tỷ lệ béo phì lại phổ biến ở nhóm thu nhập thấp. Các chuyên gia cảnh báo nguy cơ hình thành “xã hội hai tầng” nếu không có chính sách hỗ trợ phù hợp.

Giá thuốc dự kiến sẽ giảm khi thị trường cạnh tranh hơn và chính sách giá thuốc của Mỹ được điều chỉnh, nhưng vẫn còn nhiều thách thức để GLP-1 trở thành giải pháp toàn diện cho sức khỏe cộng đồng.

Các nghiên cứu đang mở rộng ứng dụng GLP-1 sang điều trị các bệnh mãn tính như gan nhiễm mỡ, ngưng thở khi ngủ, Alzheimer, Parkinson. Điều này hứa hẹn mở ra một kỷ nguyên đổi mới cho ngành dược phẩm, đồng thời tạo ra hàng triệu việc làm trong nghiên cứu và sản xuất.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng