Mường Lay và tầm nhìn thời đại ở thị xã bé nhất Việt Nam

Là thị xã bé nhất cả nước, Mường Lay đang có những tiềm năng đặc biệt có thể đánh thức, nhất là khi xác định phát triển kinh tế xã hội song song với quá trình chuyển đổi số.

Ngày 6/12, Đoàn công tác của Ban Chỉ đạo Trung ương các Chương trình Mục tiêu quốc gia do Thứ trưởng Bộ TT&TT Phạm Anh Tuấn dẫn đầu đã đi thăm, tặng quà và kiểm tra, đánh giá việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia giai đoạn 2016-2020 tại thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên.

Mài sáng "viên ngọc" Tây Bắc

Thị xã Mường Lay nằm ở phía Bắc tỉnh Điện Biên, cách trung tâm thành phố Điện Biên Phủ khoảng 90 km về phía Bắc. Trung tâm thị xã nằm trong thung lũng hẹp dài, ngã ba giao cắt của sông Đà, sông Nậm Na và suối Nậm Lay. Địa hình thị xã khá phức tạp với đồi núi cao, độ dốc lớn và bị chia cắt mạnh bởi hệ thống sông suối nhiều.

Đường vào Mường Lay.

Thị xã mang nét đặc trưng của khí hậu vùng Tây Bắc, tiêu biểu cho nơi đất trời sông núi giao hoà. Dân cư chủ yếu là người Thái trắng, những mái nhà sàn của người Thái quần cư vừa cổ xưa với kiến trúc truyền thống vừa hiện đại cùng nếp sống còn lưu giữ đậm đặc chất bản địa, đến độ có người gọi là “mường Thái”.

Mường Lay được biết đến với các sản phẩm du lịch sông nước và lòng hồ thủy điện; du lịch văn hoá; du lịch lịch sử; du lịch khám phá… Không chỉ giàu sản phẩm văn hóa vật thể, Mường Lay còn rất phong phú văn hóa phi vật thể - những nét văn hóa dân tộc truyền thống như các điệu múa nón, múa xòe, múa khăn, đàn tính tẩu, văn hóa ẩm thực dân tộc, các môn thể thao truyền thống ném còn, đẩy gậy, lễ Kin Pang Then, lễ hội Đua thuyền đuôi én... Đây là điều kiện thuận lợi để thị xã khai thác và phát huy các giá trị truyền thống của địa phương.

Giáo dục giàu truyền thống, đang nỗ lực hội nhập

Trường PTTH Mường Lay với truyền thống dạy và học tích cực, là nơi từng theo học của nhiều người là đang công tác tại các bộ, ban, ngành trung ương và địa phương; đặc biệt nơi đây từng có 1 Bộ trưởng và 1 Thứ trưởng theo học.

Hiện thị xã có 4 trường THCS, tỉ lệ huy động học sinh vào lớp 6 đạt 100% - vượt chỉ tiêu so với kế hoạch được giao, cả 4 trường đều tổ chức dạy học mô hình trường học mới; giáo viên tích cực ứng dụng công nghệ thông tin vào đổi mới phương pháp dạy học. Số cán bộ quản lý giáo viên soạn bài bằng máy vi tính đạt 100%, với hơn 3.500 tiết dạy học có ứng dụng CNTT.

Mặc dù cách xa trung tâm, các trường học ở Mường Lay vẫn tích cực xác định chú trọng xây dựng môi trường giao tiếp tiếng Anh, khuyến khích học sinh tham gia các cuộc thi trên mạng internet.

Thứ trưởng Phạm Anh Tuấn làm việc với Thị uỷ Mường Lay.

Thứ trưởng Phạm Anh Tuấn đánh giá cao sự phát triển của thị xã Mường Lay. Đặc biệt, với ưu thế thiên nhiên và bản sắc văn hoá độc đáo, phát triển du lịch thông minh sẽ là một trong những hướng đi bền vững góp phần vào tăng trưởng. Thời gian tới, huyện nên tập trung vào du lịch cộng đồng, sẽ phát huy được tổng lực những lợi thế riêng có của địa phương về cảnh quan thiên nhiên, khí hậu cũng như bản sắc văn hoá.

Để đưa Mường Lay trở thành một đô thị du lịch, nhất là "du lịch thông minh" thì cần song hành cùng doanh nghiệp' cũng như rất cần lực đẩy về đầu tư cơ sở hạ tầng, xây dựng sản phẩm dịch vụ theo hướng chuyên nghiệp; nhất là nâng cấp giao thông, tăng cường nâng cao hình ảnh cho địa phương, nhất là qua các kênh truyền thông, quảng bá trên không gian mạng.

Về phát triển kinh tế xã hội, thị xã nên chú trọng trồng cây công nghiệp, giúp bà con tiếp cận nguồn vốn; nâng cao kinh tế hộ gia đình. Năm 2019 tỷ lệ che phủ rừng đạt 63,9% diện tích, tăng trưởng hơn năm trước. Với đà che phủ này, Thứ tưởng Phạm Anh Tuấn lưu ý thị xã đặc biệt phải giữ được rừng.

Về phát triển tổng thể kinh tế xã hội, Thứ trưởng lưu ý chính quyền cần chuyển hướng theo chuyển đổi số: Kinh tế số, xã hội số và chính quyền số; hệ thống chính trị thống nhất.

Bí thư thị uỷ Mường Lay giới thiệu đặc sản với khách.

Về phát triển giáo dục, trên cơ sở những thành tựu bước đầu, các nhà trường xác định phải theo cách đào tạo mới, mang tính thời đại. Đó là tập trung đào tạo tiếng Anh, ứng dụng công nghệ thông tin để từ đó cung cấp nguồn nhân lực 4.0 cho địa phương.

Hiện nay, chuyển đổi số trong giáo dục đang có những bước đi mạnh mẽ, những giải pháp như lớp học trực tuyến, trường học ảo là công cụ tối ưu để đưa giáo dục các vùng miền núi đi song song được với giáo dục hiện đại. Bộ TT&TT và Sở sẽ hỗ trợ trường tối đa cả về trang thiết bị dạy học và tư vấn chương trình giảng dạy.

Những hình ảnh độc đáo của du lịch Mường Lay:

So với vùng lòng hồ sông Đà ở Sơn La, Hòa Bình, Mường Lay ẩn chứa nhiều giá trị du lịch, văn hóa còn nguyên sơ; con người dung dị, thuần phác.

Lãnh đạo thị xã Mường Lay chia sẻ, từ cuộc thiên di lịch sử khi Thủy điện Sơn La được hoàn thành, mực nước lòng hồ dâng cao, diện tích thủy vực rộng hàng trăm ha đã tạo ra cho Mường Lay cảnh quan du lịch sinh thái cực kỳ hấp dẫn, cơ hội cho ngành “công nghiệp không khói” Mường Lay bứt phá đang mở rộng.

Vùng lòng hồ Thủy điện Sơn La, đoạn qua thị xã Mường Lay, có thể được xem như một “Hạ Long trên cao” giữa vùng trời Tây Bắc thơ mộng.

Dinh thự "vua Thái" Đèo Văn Long. Ảnh: cungphuot.info

Lễ hội đua thuyền Đuôi én. Ảnh: Đienbientv

Lễ Kin Pang Then là một trong những di sản văn hóa đặc biệt trong nghệ thuật hát Then của người Thái trắng tỉnh Điện Biên, cho đến nay vẫn luôn được trao truyền, thực hành nghi lễ. Trang trí không gian hành lễ. Ảnh: truyenhinhdulich