Ngày càng khó nắm bắt về cách vận hành của thương mại toàn cầu

Vân Tước
11/07/2023 15:52
D

Cách đây 4 năm, trước khi đại dịch COVID-19 bùng phát, câu chuyện lớn về thương mại trên thế giới xoay quanh việc cựu Tổng thống Donald Trump áp đặt thuế quan lên Trung Quốc. Nhưng khi nhìn vào ngày hôm nay, mặc dù thuế quan vẫn tồn tại, chúng lại không còn là tâm điểm như trước đây, dường như cách vận hành của thương mại toàn cầu nay đã thay đổi và ngày càng khó nắm bắt hơn.

Câu chuyện thương mại giờ đây bị chi phối bởi những cuộc thảo luận về chất bán dẫn và lo ngại việc Mỹ đang bị tụt lại phía sau trong công nghệ tiên tiến hàng đầu. Mảng kinh doanh xuất khẩu xe điện bùng nổ của Trung Quốc đang gây áp lực lên các nhà sản xuất ô tô lâu đời trên toàn thế giới, đặc biệt là ở châu Âu. Và Đạo luật Giảm lạm phát (IRA) của chính quyền Tổng thống Mỹ Joe Biden cũng đang định hình lại chuỗi cung ứng cho công nghệ pin quan trọng. Trong khi đó, xung đột Nga - Ukraine định hình lại bản đồ năng lượng thế giới và các cường quốc xuất khẩu dầu mỏ như Arab Saudi thậm chí còn tích lũy được thặng dư dầu thô lớn hơn.

Thương mại toàn cầu ngày càng khó nắm bắt cách vận hành

Thế giới phụ thuộc nhiều hơn vào sản xuất của Trung Quốc

Trong podcast mới của Odd Lots, Brad Setser, người đã rời vị trí cố vấn thương mại cho chính quyền Biden vào năm ngoái, cho biết: “Không nước nào trong số đó xuất hiện trên màn hình radar của những nước còn lại vào năm 2019”. Ông lưu ý: “Thuế quan không tạo ra sự thay đổi lớn trong thương mại như một số người mong đợi”.

Thật vậy, dựa trên những con số tổng hợp, rất nhiều xu hướng thương mại trước đại dịch COVID-19 vẫn giữ nguyên cho đến bây giờ. Thâm hụt thương mại của Mỹ vẫn còn lớn. Thặng dư thương mại của Trung Quốc vẫn lớn và ngày càng tăng. Tuy nhiên, thực tế mà ông Setser muốn nhấn mạnh ở đây là: “Trung Quốc đang xuất khẩu nhiều hơn 1,000 tỷ USD so với trước đại dịch. Họ đang xuất khẩu nhiều hơn 1,000 tỷ USD so với khi ông Trump bắt đầu cuộc chiến thương mại của ông”.

Những phản ứng chính sách tổng thể của các quốc gia đối với đại dịch COVID-19 càng khiến thế giới phụ thuộc nhiều hơn vào ngành sản xuất của Trung Quốc, chứ không hề giảm đi chút nào, theo ông Setser.

Điều trớ trêu là chúng ta nói về tình trạng phi toàn cầu hóa, trong khi hầu hết dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Trung Quốc lại đang thực sự tái toàn cầu hóa, vị chuyên gia này cho hay.

Chính môi trường này, được đặc trưng bởi sự thống trị ngày càng lớn của hàng xuất khẩu Trung Quốc và những điểm yếu của chuỗi cung ứng hậu đại dịch, là chất xúc tác cho những thay đổi trong suy nghĩ của giới hoạch định chính sách ở phương Tây.

“Vào năm 2019, nhiều người không nhận ra rằng Intel đang tụt hậu so với công nghệ sản xuất chất bán dẫn hàng đầu. Và những lỗ hổng liên quan đến sự phụ thuộc vào TSMC không còn là vấn đề quan trọng nhất”, ông Setser, người đã gia nhập lại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ với tư cách là thành viên cấp cao, lưu ý.

Sau đó, Đạo luật CHIPS nhằm tăng cường năng lực sản xuất bán dẫn của nước Mỹ đã ra đời. Và cùng với IRA, Nhà Trắng đã quyết định rằng việc chuyển đổi sang xe điện không phải là chuyển đổi sang xe điện do Trung Quốc sản xuất. “Nếu bạn định đóng cửa các nhà máy sản xuất động cơ đốt trong, bạn cần biến chúng trở thành những nhà máy mới để sản xuất pin, chế tạo các bộ phận của xe điện”.

Trong khi đó, IRA lại khiến các chính phủ châu Âu lo lắng. Họ cho rằng khoản trợ cấp mà đạo luật này dành cho các nhà sản xuất ô tô nội địa Mỹ đang vi phạm những cam kết của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO). Theo ông Setser, đây cũng là một điều trớ trêu khác: Trung Quốc đã xây dựng năng lực sản xuất xe điện trong nhiều năm qua và đang ở một vị thế tuyệt vời để thâm nhập thị trường châu Âu. Trong khi đó, SUV cùng các loại xe cỡ lớn khác mà giới sản xuất ô tô Mỹ ưu tiên lại khó có thể thâm nhập sâu vào châu Âu.

Như ông Setser nói: “Người châu Âu phàn nàn về hàng rào bảo hộ của Mỹ trong IRA, song lại bỏ qua hàng rào bảo hộ không chính thức mà Trung Quốc đang áp dụng cho xe điện của họ, và điều này đã nuôi dưỡng thành công ngành công nghiệp non trẻ này, tạo ra một chuỗi cung ứng xe điện, từ thượng nguồn tới hạ nguồn, rất thành công. Pin cho tới hệ thống truyền động…, Trung Quốc bỗng nhiên trở thành một nhà xuất khẩu lớn, rất lớn”.

Trong khi đó, người Trung Quốc lại xây hàng rào cho thị trường tỷ dân của họ. Không có chiếc xe điện nhập khẩu nào đủ điều kiện để được nhận trợ cấp của chính phủ. Tất nhiên, họ không làm điều đó bằng luật. Họ làm điều đó bằng cách thiết lập một danh sách và không có hàng nhập nào đáp ứng đủ danh sách điều kiện đó. “Và do đó, tôi có thể khẳng định rằng có sự khác biệt trong cách châu Âu phản ứng với xe điện đến từ Trung Quốc và Mỹ, mà phần lớn là do họ không hài lòng về các chính sách của Mỹ”, ông Setser chia sẻ.

Tuy nhiên, chắc chắn có một sự thay đổi đang diễn ra ở châu Âu. Họ bắt đầu chú ý tới việc VW mất thị phần ở Trung Quốc. Sự gia tăng nhập khẩu là khá đáng kể, và nó đang tạo áp lực lên châu Âu, buộc họ phải làm theo một số chính sách của Mỹ.

Cách Arab Saudi làm giảm thặng dư tài khoản vãng lai

Ngoài khả năng nhanh chóng tiến lên trong chuỗi giá trị sản xuất của Trung Quốc, cuộc xung đột Nga - Ukraine và cú sốc giá dầu cũng đã thúc đẩy những thay đổi đáng kể trong thương mại thế giới.

Sự bùng nổ của dầu mỏ đã tạo ra một cơn gió lớn ở Arab Saudi, cho phép nước này làm những việc như trở thành đối thủ cạnh tranh và hiện là đối tác của PGA Tour. Nó cũng cho phép vương quốc này chào mức giá cao ngất ngưởng cho các ngôi sao bóng đá. Nói cách khác, Arab Saudi đang “tái chế” thặng dư tài khoản vãng lai khổng lồ của mình thành một loại tài sản dự trữ mới: các vận động viên và đội thể thao nổi tiếng.

Như ông Setser nhận thấy, với những thương vụ “mua sắm” thể thao đắt tiền, hay sân vận động lắp máy lạnh, các thành phố mới được xây dựng trên sa mạc và giá dầu sụt giảm, thặng dư tài khoản vãng lai của Arab Saudi chắc chắn sẽ biến mất.

Ông nói: “Điều đó có nghĩa là thặng dư tài khoản vãng lai của Arab Saudi sẽ không còn lâu hơn nữa. Giá dầu ở mức 70 hoặc 80 USD, theo tính toán của tôi, chỉ đủ trang trải hóa đơn nhập khẩu của vương quốc này. Còn những cầu thủ bóng đá đắt tiền là một loại hàng nhập khẩu xa xỉ. Và những loại hàng nhập khẩu xa xỉ như thế sẽ nhanh chóng làm giảm thặng dư tài khoản vãng lai của họ”.

Khi đó, Arab Saudi, về mặt cơ cấu, hoặc sẽ sử dụng tới khoản tiết kiệm tích lũy mà nước này có rất nhiều, hoặc nước này bằng cách nào đó sẽ điều chỉnh giá dầu cao hơn. Thực vậy, ngay sau khi cuộc phỏng vấn với ông Setser vào ngày 31/05, Arab Saudi đã tiến hành giảm sản lượng nhằm mục đích ổn định và thúc đẩy giá dầu.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng

Tin cùng chuyên mục

Việt Nam trước cơ hội phát triển mạnh Kinh tế số

Việt Nam trước cơ hội phát triển mạnh Kinh tế số

Triển vọng kinh tế Việt Nam quý 4/2023

Triển vọng kinh tế Việt Nam quý 4/2023

VNPT tham dự diễn đàn quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số

VNPT tham dự diễn đàn quốc gia phát triển kinh tế số và xã hội số

TikTok đầu tư 12,2 triệu USD hỗ trợ khối doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Đông Nam Á

TikTok đầu tư 12,2 triệu USD hỗ trợ khối doanh nghiệp vừa và nhỏ tại Đông Nam Á

Lý do các công ty sở hữu chéo trong ngành nước sạch là gì?

Lý do các công ty sở hữu chéo trong ngành nước sạch là gì?

Thương vụ trăm triệu đô củng cố sự phục hồi của ngành khách sạn

Thương vụ trăm triệu đô củng cố sự phục hồi của ngành khách sạn

Đầu năm 2023, xuất khẩu của Campuchia đa dạng và linh hoạt

Đầu năm 2023, xuất khẩu của Campuchia đa dạng và linh hoạt

Thomson Medical Group đàm phán mua cổ phần kiểm soát tại Bệnh viện FV

Thomson Medical Group đàm phán mua cổ phần kiểm soát tại Bệnh viện FV

Eurostat: Kinh tế Eurozone đang đối mặt với suy thoái kỹ thuật

Eurostat: Kinh tế Eurozone đang đối mặt với suy thoái kỹ thuật

Chuyển đổi số khu vực kinh tế tập thể: Nâng cao hiệu quả sản xuất và cạnh tranh

Chuyển đổi số khu vực kinh tế tập thể: Nâng cao hiệu quả sản xuất và cạnh tranh

Giữ chân doanh nghiệp FDI thế nào khi Thuế tối thiểu toàn cầu đang cận kề?

Giữ chân doanh nghiệp FDI thế nào khi Thuế tối thiểu toàn cầu đang cận kề?

Thủy điện Thác Mơ: Chi trả 84 tỷ tiền tạm ứng cổ tức, tỷ lệ 12%

Thủy điện Thác Mơ: Chi trả 84 tỷ tiền tạm ứng cổ tức, tỷ lệ 12%

Tin mới cập nhật

Tắt 2G sẽ giải phóng băng tần công nghệ cũ

Tắt 2G sẽ giải phóng băng tần công nghệ cũ

Ford Việt Nam ra mắt chương trình tri ân cuối năm

Ford Việt Nam ra mắt chương trình tri ân cuối năm

Sony 'King of 4K TV 2023' chính thức lên kệ tại Việt Nam

Sony 'King of 4K TV 2023' chính thức lên kệ tại Việt Nam

Zalo AI Summit 2023 sẽ tập trung vào mô hình ngôn ngữ lớn

Zalo AI Summit 2023 sẽ tập trung vào mô hình ngôn ngữ lớn

Suzuki Jimny có thể giảm giá tại Việt Nam

Suzuki Jimny có thể giảm giá tại Việt Nam

Chi tiêu cho thiết bị âm thanh thời kỳ ‘thắt lưng buộc bụng’

Chi tiêu cho thiết bị âm thanh thời kỳ ‘thắt lưng buộc bụng’

Nâng cao kỹ năng cho thanh niên về chuyển đổi số

Nâng cao kỹ năng cho thanh niên về chuyển đổi số

Kỷ niệm 25 năm Dyson có mặt tại Nhật Bản, Dyson ra mắt phiên bản giới hạn Ceramic Pop

Kỷ niệm 25 năm Dyson có mặt tại Nhật Bản, Dyson ra mắt phiên bản giới hạn Ceramic Pop

VOMF 2023: Hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy kinh doanh trực tuyến

VOMF 2023: Hỗ trợ doanh nghiệp thúc đẩy kinh doanh trực tuyến

Người dùng nói gì về chất lượng mạng di động nhanh nhất Việt Nam?

Người dùng nói gì về chất lượng mạng di động nhanh nhất Việt Nam?

Thanh Hóa thông qua chủ trương đầu tư Dự án đường dây 500kV Thanh Hóa - rẽ Nho Quan - Hà Tĩnh

Thanh Hóa thông qua chủ trương đầu tư Dự án đường dây 500kV Thanh Hóa - rẽ Nho Quan - Hà Tĩnh

Lễ tốt nghiệp 'Hành trình hạnh phúc' khóa 2 năm 2023 cho học viên Nghị Lực Sống

Lễ tốt nghiệp 'Hành trình hạnh phúc' khóa 2 năm 2023 cho học viên Nghị Lực Sống

Tin đọc nhiều

Việt Nam trước cơ hội phát triển mạnh Kinh tế số

Việt Nam trước cơ hội phát triển mạnh Kinh tế số

Đầu năm 2023, xuất khẩu của Campuchia đa dạng và linh hoạt

Đầu năm 2023, xuất khẩu của Campuchia đa dạng và linh hoạt

Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn: Không thể chần chừ

Chuyển đổi sang kinh tế tuần hoàn: Không thể chần chừ

SCIC công bố danh sách bán vốn đợt 1 năm 2023

SCIC công bố danh sách bán vốn đợt 1 năm 2023

Kinh tế số - Chiến lược tạo 'đột phá' cho Việt Nam trong thời đại số

Kinh tế số - Chiến lược tạo 'đột phá' cho Việt Nam trong thời đại số

Bộ sàng lọc dự án - Công cụ tìm kiếm những dòng vốn chất lượng cho Việt Nam

Bộ sàng lọc dự án - Công cụ tìm kiếm những dòng vốn chất lượng cho Việt Nam

Klook đạt mức tăng trưởng doanh thu 300%, dẫn đầu khu vực châu Á- Thái Bình Dương

Klook đạt mức tăng trưởng doanh thu 300%, dẫn đầu khu vực châu Á- Thái Bình Dương

Giải pháp đột phá hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững

Giải pháp đột phá hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển bền vững

Diễn đàn 'Giải pháp đột phá nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp - phục hồi và phát triển bền vững'

Diễn đàn 'Giải pháp đột phá nâng cao năng lực cạnh tranh của doanh nghiệp - phục hồi và phát triển bền vững'

Vietnam Airlines trở thành hãng hàng không Việt đầu tiên được cấp phép bay thẳng thường lệ đến Mỹ

Vietnam Airlines trở thành hãng hàng không Việt đầu tiên được cấp phép bay thẳng thường lệ đến Mỹ

Video xem nhiều

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Sếp nhà bán lẻ làm lộ ngày bán iPhone 11

Sếp nhà bán lẻ làm lộ ngày bán iPhone 11

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Những gì bạn muốn biết về 5G

Những gì bạn muốn biết về 5G

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019