Đề xuất cải thiện quy định công nhận chức danh GS và PGS: Nên giao quyền cho các Trường Đại học

Hải Vi
20/10/2023 13:19
D

Nhiều chuyên gia cho rằng những quy định công nhận chức danh giáo sư (GS) và phó giáo sư (PGS) hiện nay vẫn còn khá nhiều bất cập, đồng thời đề nghị giao quyền cho các Trường Đại học làm việc này.

 

Đề xuất cải thiện quy định công nhận chức danh GS và PGS Nên giao quyền cho các Trường Đại học

Sau khi đạt chuẩn, ứng viên sẽ được cơ sở giáo dục đại học bổ nhiệm chức danh PGS. Trong ảnh: Trường ĐH Sư phạm TP.HCM trao quyết định bổ nhiệm chức danh PGS năm 2022 cho giảng viên của trường - Ảnh: TRẦN HUỲNH.

Từ thực tiễn hoạt động của hội đồng GS các cấp, hiện nay chúng ta cần cải thiện nhiều nội dung. Trước hết cần có quy định chuẩn mực về tính liêm chính khoa học và nghiêm khắc đối với đạo văn (định nghĩa, hành vi, giám sát và phương thức, mức độ xử lý).

Hội đồng GS nhà nước công nhận danh sách tạp chí khoa học quốc tế chất lượng hằng năm và kịp thời cập nhật theo thông tin chính thống từ các tổ chức theo dõi chất lượng khoa học quốc tế. Việc công nhận tuân theo các quy định quốc tế. Hội đồng nào thẩm định chưa chính xác phải chịu trách nhiệm và bị xử lý.

Cá nhân vi phạm liêm chính khoa học, trước, trong và sau khi được công nhận chức danh, sẽ bị xem xét và theo quy định, xử lý đúng mức, kể cả thu hồi công nhận chức danh, ngay khi phát hiện và kiểm chứng sự việc dù đã được công nhận chức danh.

 

Công bố kết quả nghiên cứu khoa học trên các tạp chí quốc tế là sinh hoạt học thuật và là công việc bình thường ở trường đại học, viện nghiên cứu. Tuy nhiên hiện nay, cùng với xếp hạng đại học và yêu cầu ngày càng cao về công bố quốc tế, nhất là ở các nước đang phát triển, thì sự minh bạch, liêm chính trong công bố khoa học bị "nhiễm khuẩn".

PGS.TS Phan Thanh Bình

Bộ Giáo dục và Đào tạo chủ trì vấn đề đảm bảo liêm chính khoa học và cần có quy định và hướng dẫn thực hiện liêm chính khoa học trong toàn hệ thống, yêu cầu các cơ sở đào tạo phải có quy chế về liêm chính trong nội bộ đơn vị và có hội đồng liêm chính để xử lý các trường hợp vi phạm.

Bên cạnh đó, ần làm rõ nhiệm vụ của chức danh GS, PGS. Cần có quy định GS, PGS định kỳ báo cáo hoạt động chuyên môn của mình sau khi được bổ nhiệm chức vụ với các đơn vị quản lý.

Từ những nhận thức về vấn đề liêm chính khoa học và tác động đến quá trình công nhận chức danh GS, PGS như trên, tôi kiến nghị nên nghiên cứu để chuyển giao việc xét duyệt và công nhận GS và PGS về cho cơ sở thực hiện theo những quy chuẩn chung. Hội đồng GS nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo chịu trách nhiệm ban hành quy chuẩn, quy định và giám sát, xử lý các trường hợp vi phạm, khiếu kiện trong quá trình xét duyệt và công nhận GS, PGS của các cơ sở.

Mới đây, GS.TS Võ Văn Tới (Trường Đại học Quốc tế, Đại học Quốc gia TP.HCM) đã chia sẻ với Báo chí:

Giao các trường công nhận nhưng phải kiểm soát chặt

Ở Mỹ, chức danh PGS, GS đều do các trường đại học bổ nhiệm. Các trường được toàn quyền tự phong PGS, GS nhưng phải thông qua một hội đồng GS với luật định rất chặt chẽ. Những quy định này được nhà trường đặt ra, nhưng phải được hội đồng GS chấp nhận. Ngoài ra khi nhà trường muốn xét bổ nhiệm PGS, GS cho người nào đó, không phải chỉ nội bộ nhà trường xem xét quyết định mà họ còn lấy ý kiến của người bên ngoài. Sau đó, hội đồng trường sẽ mời một trong số những GS đã tham gia đánh giá hồ sơ của ứng viên đến trao đổi với hội đồng để đưa ra quyết định cuối cùng.

Ở các nước, GS của một trường đại học có thứ hạng thấp có thể được nhận vào làm việc ở trường đại học có thứ hạng cao hơn (tất nhiên phải qua hội đồng tuyển dụng), nhưng người đó không được công nhận GS mà phải làm lại từ đầu. Ở Việt Nam, chức danh PGS, GS do Nhà nước bổ nhiệm được thực hiện với quy định tiêu chuẩn, thủ tục bài bản, nhưng thực tế tôi thấy có những người xứng đáng nhưng lại chưa được bổ nhiệm. Theo tôi, Nhà nước nên giao quyền cho các trường đại học tự làm việc này.

 

GS.TS Nguyễn Ngọc Châu (Viện Sinh thái và Tài nguyên sinh vật - Viện hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam) cho rằng cần tăng cường kiểm tra, giám sát.

Thông thường để có bài báo cần thời gian khác nhau giữa nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm, nhưng nhanh nhất cũng cần 3 - 12 tháng từ lúc xây dựng ý tưởng nghiên cứu, thu thập số liệu, xử lý số liệu, viết bài, nộp bài, sửa bài đến lúc công bố. Do vậy, nếu một ứng viên PGS 10 năm không có công bố quốc tế trong khi chỉ sáu tháng đầu năm 2023 lại có tới năm bài thì chắc chắn là bất bình thường. Một nhà khoa học giỏi cũng không thể sản xuất và công bố bài báo SCI-E với năng suất như vậy. Trừ trường hợp nhà khoa học cùng lúc có nhiều đề tài hợp tác quốc tế, do nhiều người viết mà ứng viên là đồng tác giả.

Thực ra quy định "đếm bài SCI-E/SCOPUS để tính điểm" cũng chỉ là một tiêu chí mà thôi. Để trở thành GS, PGS còn cần hàng chục tiêu chí khác mà ứng viên phải đáp ứng (như H-index - mức độ ảnh hưởng tích lũy của một nhà khoa học - của ứng viên). Và điều quan trọng nhất là hội đồng GS các cấp và người được phân công thẩm định hồ sơ của ứng viên, dư luận cộng đồng khoa học, báo chí cũng có vai trò không nhỏ.

Sản phẩm nghiên cứu gồm bài báo công bố (original research papers) và phát minh sáng chế (patents) cùng với chỉ số tham khảo (citation index) dùng để đánh giá, xếp loại tạp chí khoa học trên toàn thế giới. Số lượng bài báo và sáng chế phát minh không chỉ là thước đo quan trọng năng lực của nhà khoa học (H-index) mà còn là chỉ số cơ bản đánh giá năng lực của tổ chức khoa học công nghệ, rộng lớn hơn là năng lực khoa học và đổi mới quốc gia. Theo tôi, những quy định xét công nhận chức danh đạt tiêu chuẩn chức danh PGS, GS hiện nay vẫn còn khá nhiều bất cập. Việc hoàn thiện các quy định như tăng cường kiểm tra, giám sát cả ứng viên và hội đồng GS các cấp là yêu cầu thực tế cấp thiết.

 

Có sự chạy chọt ở hội đồng GS cấp cơ sở

Để viết và công bố một bài báo khoa học chất lượng và đăng được trên một Tạp chí quốc tế uy tín đòi hỏi mất nhiều công sức nghiên cứu khoa học. Thời gian có khi kéo dài cả 6 tháng đến 1 năm nếu thấy đạt được yêu cầu thì mới xuất bản. Thực tế đang cho thấy không ít ứng viên GS, PGS có quá trình nghiên cứu không liên tục và cố "chạy" bài báo để làm hồ sơ rất bất thường và tính liêm chính khoa học dễ bị nghi ngờ.

Hiện vẫn còn những hồ sơ ứng viên dưới sàn quy định "lọt lưới". Theo tôi, đó là trách nhiệm của các hội đồng GS cơ sở đã bỏ qua quy định của Hội đồng GS nhà nước. Việc này có thể do vô ý do năng lực hạn chế và rất có thể do "tình cảm" vì nể "anh dễ cho người của tôi, tôi dễ cho người của anh", có sự chạy chọt ở hội đồng GS cấp cơ sở.

Để đạt được chức danh GS, PGS đòi hỏi ứng viên nhiều năng lực và phẩm chất. Việc không biết tạp chí dỏm, không phù hợp với chuyên ngành của mình như giải thích của một số ứng viên cho thấy phẩm chất rất có vấn đề và cần loại vĩnh viễn những hồ sơ đó ra khỏi quá trình đăng ký xét duyệt.

Thực tế cho thấy hội đồng cơ sở có chất lượng thẩm định không cao. Nên chăng phải có quy định về năng lực chuyên môn của thành viên hội đồng, có thể mở rộng đối tượng trở thành thành viên chỉ cần có học vị tiến sĩ, nhất là những người được đào tạo xuất sắc ở nước ngoài, vì không cứ GS đã là giỏi, không phải "cứ lấp lánh ngỡ là vàng".

TS Hoàng Ngọc Vinh (nguyên vụ trưởng Vụ Giáo dục trung học - Bộ GD-ĐT).

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng

Tin cùng chuyên mục

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Ngành Văn hóa Việt Nam 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Ngành Văn hóa Việt Nam 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Hà Nội khai mạc Hội chợ thương hiệu hàng xuất khẩu Việt Nam 2025

Hà Nội khai mạc Hội chợ thương hiệu hàng xuất khẩu Việt Nam 2025

Ba điều châu Âu mong muốn khi chuẩn bị gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump

Ba điều châu Âu mong muốn khi chuẩn bị gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump

Kỷ niệm 20 năm thành lập Câu lạc bộ 'Mãi mãi tuổi 20'

Kỷ niệm 20 năm thành lập Câu lạc bộ 'Mãi mãi tuổi 20'

Trải nghiệm cưới trên những tầng mây tại Vinpearl Landmark 81

Trải nghiệm cưới trên những tầng mây tại Vinpearl Landmark 81

Tổng Bí thư Tô Lâm dự chương trình 'Dưới Cờ Vinh Quang'

Tổng Bí thư Tô Lâm dự chương trình 'Dưới Cờ Vinh Quang'

Treatonomics bùng nổ giữa thời kỳ bất ổn

Treatonomics bùng nổ giữa thời kỳ bất ổn

Mường Thanh ra mắt bộ sưu tập bánh Trung thu 'Nguyệt Vũ Đoàn Viên'

Mường Thanh ra mắt bộ sưu tập bánh Trung thu 'Nguyệt Vũ Đoàn Viên'

Thông tin xung quanh sự cố vỡ đê bối tại Hưng Yên do bão số 3

Thông tin xung quanh sự cố vỡ đê bối tại Hưng Yên do bão số 3

Thủ tướng yêu cầu hai bộ cử cán bộ xuống cơ sở tháo gỡ vướng mắc về đất đai, cấp sổ đỏ

Thủ tướng yêu cầu hai bộ cử cán bộ xuống cơ sở tháo gỡ vướng mắc về đất đai, cấp sổ đỏ

Tin mới cập nhật

Ông Trần Lưu Quang làm Bí thư Thành ủy TP.HCM

Ông Trần Lưu Quang làm Bí thư Thành ủy TP.HCM

L’Oréal kỷ niệm 16 năm Citizen Day: Gắn kết cộng đồng, lan tỏa giá trị bền vững

L’Oréal kỷ niệm 16 năm Citizen Day: Gắn kết cộng đồng, lan tỏa giá trị bền vững

Khai mạc trưng bày chuyên đề 'Bình dân học vụ - Thắp sáng tương lai'

Khai mạc trưng bày chuyên đề 'Bình dân học vụ - Thắp sáng tương lai'

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Vietlott đồng hành cùng giải VnExpress Marathon Libera Nha Trang 2025

Vietlott đồng hành cùng giải VnExpress Marathon Libera Nha Trang 2025

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Chương trình CAREME - 'Yêu lấy mình': Vì một Việt Nam khỏe mạnh hơn

Chương trình CAREME - 'Yêu lấy mình': Vì một Việt Nam khỏe mạnh hơn

Mọi con đường đều dẫn đến Jerome Powell

Mọi con đường đều dẫn đến Jerome Powell

Trung ương Đoàn Phát động Chiến dịch tình nguyện Kỳ nghỉ hồng 2025

Trung ương Đoàn Phát động Chiến dịch tình nguyện Kỳ nghỉ hồng 2025

Ether lập đỉnh lịch sử, Bitcoin lao dốc xóa sạch đà tăng sau Hội nghị Jackson Hole

Ether lập đỉnh lịch sử, Bitcoin lao dốc xóa sạch đà tăng sau Hội nghị Jackson Hole

VietChain Talents 2025: 1.000 lập trình viên trẻ tham gia, tổng giải thưởng 3,5 tỷ đồng

VietChain Talents 2025: 1.000 lập trình viên trẻ tham gia, tổng giải thưởng 3,5 tỷ đồng

vivo ra mắt kính thực tế hỗ hợp vivo Vision Discovery Edition

vivo ra mắt kính thực tế hỗ hợp vivo Vision Discovery Edition

Tin đọc nhiều

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Ra mắt không gian văn hóa di sản gốm sứ tâm linh Nason

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Giấc mơ Nobel của Trump vẫn còn xa

Ngành Văn hóa Việt Nam 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Ngành Văn hóa Việt Nam 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng và dân tộc

Hà Nội khai mạc Hội chợ thương hiệu hàng xuất khẩu Việt Nam 2025

Hà Nội khai mạc Hội chợ thương hiệu hàng xuất khẩu Việt Nam 2025

Ba điều châu Âu mong muốn khi chuẩn bị gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump

Ba điều châu Âu mong muốn khi chuẩn bị gặp Tổng thống Mỹ Donald Trump

Kỷ niệm 20 năm thành lập Câu lạc bộ 'Mãi mãi tuổi 20'

Kỷ niệm 20 năm thành lập Câu lạc bộ 'Mãi mãi tuổi 20'

Treatonomics bùng nổ giữa thời kỳ bất ổn

Treatonomics bùng nổ giữa thời kỳ bất ổn

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Dell Technologies châu Á-Thái Bình Dương và Nhật Bản có Chủ tịch mới

Dell Technologies châu Á-Thái Bình Dương và Nhật Bản có Chủ tịch mới

Tín dụng đen - 'Bài toán khó giải' thời đại công nghệ

Tín dụng đen - 'Bài toán khó giải' thời đại công nghệ

Video xem nhiều

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Lộ diện siêu xe hypercar Czinger 21C tăng tốc 0-100km/h chưa tới 2 giây

Lộ diện siêu xe hypercar Czinger 21C tăng tốc 0-100km/h chưa tới 2 giây

Xe máy điện VinFast được CNN chọn là 1 trong 5 biểu tượng mới của Hà Nội

Xe máy điện VinFast được CNN chọn là 1 trong 5 biểu tượng mới của Hà Nội

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Bắc Sơn mây hát

Bắc Sơn mây hát

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Sếp nhà bán lẻ làm lộ ngày bán iPhone 11

Sếp nhà bán lẻ làm lộ ngày bán iPhone 11

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019