Điện mặt trời áp mái tại Việt Nam: Từ 'nút thắt' đến những chính sách tháo gỡ
Sau thời gian phát triển nóng của lĩnh vực điện mặt trời đã phát lộ những "nút thắt" từ công suất đã đặt ra yêu cầu tháo gỡ đối với các chính sách trong lĩnh vực này để tiếp tục thu hút được các nhà đầu tư trong tương lai.
- 'Siêu dự án' điện Mặt trời với tổng vốn đầu tư 3,6 tỉ USD tại Algeria
- Bộ Công Thương chính thức có hướng dẫn về đầu tư điện mặt trời mái nhà
- Bệ phóng để điện mặt trời mái nhà phát triển mạnh
Từ "nút thắt"...
Theo ông Phạm Trọng Quý Châu, Phó Trưởng ban Thường trực Ban Năng lượng tái tạo Hiệp hội các Doanh nghiệp Khu công nghiệp TP HCM (HBA) cho biết, vào tháng 6/2020, HBA chính thức phát động Chương trình phát triển điện mặt trời mái nhà tại các khu chế xuất, khu công nghiệp, khu công nghệ cao trên địa bàn thành phố.
Theo đó, kết thúc năm 2020, đã có tổng cộng 118 công trình được đầu tư lắp đặt mới với tổng công suất trên 76 MWp; trong đó có những công trình lớn trên 8 MWp được lắp đặt trên mái của cùng một nhà máy, thậm chí có doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư đến gần 15 MWp trên mái của hệ thống kho bãi trong 4 khu công nghiệp khác nhau đều ở TP HCM.
Các dự án điện mặt trời trên mái vẫn vừa làm vừa chờ chính sách.
Theo đánh giá, việc lắp đặt điện mặt trời trong khu công nghiệp sẽ giúp giảm chi phí tiền điện tương ứng với sản lượng điện sinh ra cung cấp cho khu công nghiệp.
Đại diện Công ty CP VNG cho biết, cuối tháng 9/2019, doanh nghiệp đã hoàn thành lắp đặt hệ thống điện năng lương mặt trời lắp đặt trên mái tòa nhà có công suất thiết kế hàng trăm kWp và đưa vào sử dụng từ tháng 10/2019.
Thực tế năm đầu tiên đi vào hoạt động đã đạt sản lương 859.039 kWh, đáp ứng đuợc khoảng 20% nhu cầu sản lượng điện cần cho tòa nhà, giúp giảm chi phí tương đuơng 1,5 tỉ đồng.
Tuy nhiên, vẫn còn phát sinh nhiều khó khăn, vướng mắc do các chính sách, thủ tục liên quan không theo kịp với tốc độ phát triển bùng nổ của thị trường điện mặt trời mái nhà, khiến cho nhà đầu tư khá lo lắng, quan ngại.
“Đến thời điểm hiện tại, dù đã trải qua 9 tháng kể từ khi chính sách biểu giá điện hỗ trợ FIT 2 đã hết thời hạn áp dụng và hầu hết các hệ thống điện mặt trời mái nhà đều đã vận hành ổn định thì những khó khăn, vướng mắc vẫn tồn tại đó và cần tiếp tục được kiến nghị, xem xét, giải quyết bởi các bộ, ngành có liên quan”, ông Phạm Trọng Quý Châu nhấn mạnh.
Cũng theo ông Châu, việc Chính phủ chưa ban hành quyết định FIT 3 quy định mức giá mua điện mới từ hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà cũng là một khó khăn đối với doanh nghiệp.
Ngoài ra, Bộ Công Thương và Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng chưa có hướng dẫn tiếp theo về thủ tục xin và chấp thuận đấu nối, hợp đồng mua bán điện, thanh toán tiền điện mua từ các hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà. Do đó, đại diện Hiệp hội các Doanh nghiệp Khu công nghiệp TP HCM kiến nghị Tập đoàn Điện lực Việt Nam cần có giải pháp hợp lý và tối ưu trong việc giải quyết việc cắt giảm mua điện từ hệ thống điện năng lượng mặt trời mái nhà.
Cũng theo ông Mai Văn Trung, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Phát triển Dự án Công ty Nami Solar cho rằng, nhiều doanh nghiệp trong khu công nghiệp ở thời điểm này, buộc phải sử dụng năng lượng sạch để tận dụng lợi thế trong xuất khẩu.
Tuy nhiên hiện một vài địa phương có cách hiểu chưa thống nhất và chưa cho phép lắp đặt điện mặt trời mái nhà khi chưa có đánh giá báo cáo tác động môi trường toàn khu. Rào cản này gây khó khăn cho doanh nghiệp xuất khẩu và cản trở các doanh nghiệp trong việc tiếp các các lợi ích mà điện mặt trời mái nhà có thể mang lại.
Chia sẻ về vấn đề này, ông Nguyễn Quốc Dũng - Trưởng Ban Kinh doanh Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho hay, Chính phủ chưa có chính sách mua điện với các dự án điện mặt trời mái nhà sử dụng cho các khu công nghiệp nên tập đoàn chưa biết trả tiền như thế nào.
Theo vị chuyên gia này, đối với các khu công nghiệp đấu nối vào lưới thì sẽ có trường hợp chúng ta phát lên lưới. Với thời điểm công suất sử dụng thấp như hiện nay thì việc phát lên lưới sẽ gây nguy hiểm cho an ninh lưới điện. Còn nhà dân phát lên rất nhỏ nên mức độ ảnh hưởng không cao. Do đó, tập đoàn vẫn đang chờ hướng dẫn.
Nhu cầu năng lượng tăng rất cao, sức ép về năng lượng và an ninh năng lượng rất lớn. Việc phát triển năng lượng sạch năng lượng tái tạo là vô cùng quan trọng, giải quyết được nguồn năng lượng hiện nay, nâng cao sự cạnh tranh cho các doanh nghiệp.
"EVN luôn công khai minh bạch với các nhà đầu tư. Các thủ tục đều được hướng dẫn chi tiết đầy đủ và giải quyết nhanh chóng liên quan tới thoả thuận đấu nối. Tập đoàn sẵn sàng hỗ trợ những đấu nối cho các nhà đầu tư" ông Nguyễn Quốc Dũng cho biết.
... đến chính sách tháo gỡ
Giải đáp thắc mắc của các doanh nghiệp, ông Phạm Nguyên Hùng - Phó Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho biết, hiện Bộ đang xây dựng dự thảo khung của Thủ tướng Chính phủ về cơ chế chính sách phát triển điện năng lượng tái tạo nói chung (bao gồm cả điện mặt trời mặt đất, điện mặt trời mái nhà, điện mặt trời nổi…).
Việc đấu nối và giá thành thu mua các dự án điện mặt trời vẫn đang trong quá trình hoàn thiện.
Dự thảo sẽ được xây dựng theo hướng không hạn chế công suất, nhưng với điện mặt trời mái nhà sẽ đưa ra tỉ lệ tự dùng. Mục đích để không phải đầu tư thêm lưới điện, đảm bảo hệ thống điện mặt trời mái nhà có tính phân tán, hạn chế phải truyền tải, tránh tổn thất điện năng và tăng đầu tư xã hội.
Với quan điểm phát triển điện mặt trời mái nhà phục vụ tự dùng là chính, ông Hùng cho hay, dự thảo cũng xây dựng giá điện theo hướng không duy trì giá cố định, mà dựa trên khung giá phát điện hằng năm được Bộ Công Thương ban hành.
Hiện nay, Bộ đang giao cho Cục Điều tiết điện lực nghiên cứu xây dựng thông tư về khung giá, phương pháp định giá phát điện mặt trời hằng năm để làm cơ sở xác định giá điện mặt trời. Mục tiêu đảm bảo sát giá thị trường, tránh chuyện thực hiện giá cố định (FIT) cho 20 năm như trước đây.
Ngoài ra, ông Hùng cũng cho hay, cơ chế mua bán điện của các hộ lắp đặt điện mặt trời mái nhà với Tập đoàn Điện lực Việt Nam cũng không theo hướng bù trừ như trước. Thay vào đó, cơ chế mua bán điện được xác định trên cơ sở quy định của Bộ Tài chính, nên ở chiều mua/bán sẽ được thiết lập hai hóa đơn khác nhau để tách bạch hoạt động này.
Theo Tạp chí Điện tử
Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết
Gửi bình luận