Chuyển đổi số - Động lực để kinh tế HTX phát triển

Theo ông Nguyễn Ngọc Bảo, Trong lĩnh vực nông nghiệp tại Việt Nam hiện nay, phát triển kinh tế tập thể, HTX đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, ổn định giá cả và kiềm chế lạm phát, tăng kim ngạch xuất khẩu, tái cơ cấu nền kinh tế…. Tuy nhiên, khu vực kinh tế tập thể, HTX vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế, tốc độ tăng trưởng còn thấp so với các khu vực kinh tế khác, tỉ lệ đóng góp vào tổng sản phẩm quốc nội (GDP) chưa đáp ứng yêu cầu.

Thống kê cho thấy, trong 1.718 HTX ứng dụng công nghệ cao, chỉ có 240 HTX sử dụng phần mềm quản lý và sản xuất thông minh, chiếm 1,5%; trong đó, các HTX này chỉ tập trung vào ứng dụng công nghệ tưới tiêu, hệ thống nhà lưới, dán tem truy xuất nguồn gốc. Còn ứng dụng chuyển đổi số vào khâu chế biến, quản lý HTX, kinh doanh sản phẩm chưa thực sự được chú trọng…

Chuyển đổi số sẽ giúp cho các HTX tận dụng được lợi thế phát triển.

Điều này khiến các HTX nông nghiệp rơi vào tình trạng không quản lý hiệu quả các nguồn lực và hạn chế sự tương tác giữa các tác nhân liên quan đến hệ sinh thái. Hơn nữa, mô hình sản xuất nhỏ lẻ, kém hiệu quả và thiếu liên kết chuỗi giá trị vẫn luôn là rào cản trong phát triển các HTX nông nghiệp.

Do vậy, để tháo gỡ những rào cản này, bên cạnh đầu tư công nghệ chế biến, chú trọng phát triển thị trường thì chuyển đổi số và áp dụng công nghệ thông tin được xem là giải pháp hiệu quả cho phát triển nông nghiệp Việt Nam nói chung và các HTX nông nghiệp nói riêng trong giai đoạn hiện nay.

Đánh giá cao việc chuyển đổi số có ý nghĩa quan trọng, thúc đẩy sản xuất hàng hoá có chất lượng và mở ra cơ hội phát triển nhanh, bền vững của các doanh nghiệp, HTX, ông Phạm Quang Tú- Phó Giám đốc Tổ chức Oxfam tại Việt Nam cho biết, Tổ chức Oxfam đã, đang và sẽ làm việc với các bên liên quan nhằm tận dụng sức mạnh của công nghệ thông tin trong các hoạt động hỗ trợ người dân và các cộng đồng yếu thế tham gia hiệu quả vào nền kinh tế số và xã hội số. Qua đó, góp phần xây dựng một nền kinh tế nhân văn, lấy con người làm trung tâm và không ai bị bỏ lại phía sau.

Theo số liệu khảo sát, đánh giá tình hình chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin tại một số HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh Hoà Bình, Quảng Trị và Sóc Trăng, ông Trần Tuấn Việt, Phó Giám đốc Trung tâm Thông tin tuyên truyền Liên minh HTX Việt Nam cho rằng, việc ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý và điều hành chỉ ở mức cơ bản, tỷ lệ HTX nông nghiệp chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin còn thấp.

Hơn nữa, các HTX này chủ yếu là ứng dụng các công nghệ tự động hoá, hoạt động xúc tiến thương mại thông qua các ứng dụng công nghệ thông tin chưa đa dạng, chủ yếu là sử dụng các trang mạng xã hội theo hướng đơn giản, chi phí thấp.

Theo bà Nguyễn Thành Thực, Uỷ viên Ban chấp hành Hiệp hội nông nghiệp số Việt Nam, việc liên kết các nông hộ sản xuất nhỏ lẻ theo ngành nghề thành khối kinh tế hợp tác hình thành các HTX trên cơ sở số hoá, minh bạch thông tin, giám sát thuận tiện, mục tiêu “Cùng mua – Cùng làm – Cùng bán” sẽ tiết giảm các chi phí sản xuất, kết nối thị trường, thuận tiện hơn.

Chuyển đổi số còn giúp cho các HTX tìm kiếm thị trường cho các thành viên.

Không chỉ vậy, các hộ nông dân sẽ kết nối với nhau trên nền tảng số, giám sát trực tiếp, minh bạch thông tin. Đặc biệt, sẽ đảm bảo tránh việc giả mạo sản phẩm của những cơ sở có chứng chỉ chất lượng cao, nhất là việc giả mạo mã vùng trồng, mã xưởng khi xuất khẩu.

Dưới góc độ là nhà tư vấn, PGS. TS Phạm Quang Hà, Chủ tịch Hội đồng Khoa học, HTX nông nghiệp số Việt Nam cũng đã gợi ý việc xây dựng HTX thông minh hình thành tính chuyên nghiệp của các hoạt động hiện trường, trên đồng ruộng dựa trên công nghệ cao, công nghệ sinh học, nông nghiệp chính xác.

Ngoài ra, các HTX này cần xây dựng chuỗi cung ứng và tiêu thụ sản phẩm thông qua hệ thống bán buôn và bán lẻ, xây dựng sản phẩm thương hiệu riêng.

Là cơ quan HTX cao nhất ở Trung ương, ông Nguyễn Ngọc Bảo khẳng định: Liên minh HTX Việt Nam sẽ tổng hợp báo cáo các cơ quan chức năng để tham mưu các chính sách và giải pháp nhằm hỗ trợ các HTX nông nghiệp trong áp dụng chuyển đổi số và công nghệ thông tin.

Cùng với đó, Liên minh HTX Việt Nam đề nghị tổ chức Oxfam đồng hành với Liên minh HTX Việt Nam và các đơn vị liên quan trong việc hỗ trợ nâng cao chất lượng nhân lực tại các HTX nông nghiệp, hạ tầng thiết bị cơ bản phục vụ chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong các HTX nông nghiệp tại một số tỉnh của dự án

Ngoài ra, tổ chức Oxfam cần giúp đỡ các HTX sử dụng một số nền tảng ứng dụng chuyển đổi số và thành lập HTX cung ứng dịch vụ công nghệ cao trong lĩnh vực nông nghiệp.

Mặt khác, ông Nguyễn Ngọc Bảo cũng đề xuất tổ chức Oxfam cùng Liên minh HTX Việt Nam và các đơn vị thiết kế xây dựng Đề án chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong khu vực HTX Việt Nam để huy động tài chính từ các tổ chức và quỹ quốc tế triển khai thực hiện đề án.

Theo Tạp chí Điện tử