Con người sẽ làm gì trong một xã hội hoàn toàn tự động?

Khoa học kỹ thuật ngày càng phát triển, máy móc có thể thay thế con người trong nhiều công việc và con người ngày càng ‘nhàn rỗi’ hơn. Tuy nhiên, điều gì sẽ xảy ra khi tất cả mọi công việc đều được thay thế bằng máy móc?

Sự lo lắng về việc máy móc làm mất công việc của con người đã có từ rất lâu, từ những năm 1930 khi John Maynard Keynes đã cảnh báo về tai hoạ mới của việc thất nghiệp công nghệ, mà ông gọi là ‘thất nghiệp do tốc độ của việc chúng ta phát minh ra các phương tiện kinh tế sử dụng lao động vượt xa tốc độ mà chúng ta có thể tìm ra những cách sử dụng lao động mới’.

Máy móc dần thay thế con người (ảnh minh họa).

Nỗi sợ hãi chỉ ngày càng trở nên mạnh mẽ hơn trong thời đại phần mềm. Trong một câu chuyện gần đây, một vài nâng cấp tự động hóa đã khiến 20 công nhân dư thừa tại một công ty mô hình 3D nhỏ.

Một nghiên cứu gần đây của McKinsey ước tính rằng khoảng một nửa số công việc hiện tại có thể được tự động hóa và dự đoán 400 triệu công việc trên toàn thế giới sẽ được tự động hóa thành hư vô vào năm 2030.

Đặt trong bối cảnh Xã hội tự động cao, AI (Trí tuệ nhân tạo) ngày càng phát triển thì vẫn cần sự hỗ trợ của con người, những cải tiến liên tục của AI, mọi thứ có vẻ đơn giản khi mỗi ngày máy móc được cải tiến hơn một chút và mỗi chút trí thông minh bổ sung vào máy móc giúp cho càng nhiều công việc tiến gần đến với tự động hoá.

Dây chuyền sản xuất ô tô được tự động hoá. Ảnh minh hoạ

Nhưng thực tế phức tạp hơn, việc vận hành ở quy mô lớn khó khăn hơn rất nhiều. Trong hầu hết các trường hợp, chúng ta không tự động hóa các công việc riêng lẻ mà toàn bộ ngành công nghiệp, vì chúng ta đáp ứng nhiều nhu cầu của mọi người hơn thông qua những phần mềm có khả năng mở rộng lớn.

Đó là một sự thay đổi lớn trong cách thức hoạt động của xã hội, và nó không phải là một sự thay đổi tồi tệ.

Trong bất kỳ quá trình chuyển đổi công nghệ, tự động hóa nào, những người dẫn đầu sự thay đổi không thể đánh mất yếu tố con người; có một số điều ngay cả những máy móc thông minh nhất sẽ không bao giờ làm.

Máy móc không mơ ước, đặt mục tiêu, hoặc lên kế hoạch học đại học. Sáng tạo, tò mò và trí tuệ cảm xúc sẽ luôn là phạm vi của mọi người. Ngay cả khi được cung cấp nguồn dữ liệu lớn, máy móc chỉ có thể học hỏi từ quá khứ và không thể tưởng tượng được tương lai.

Ngay cả trong thời đại dễ bị tác động chia rẽ như hiện tại, sự khéo léo, lòng tốt, sự đổi mới và sáng tạo của con người đang tiếp thêm sức mạnh cho chính con người chúng ta hơn.

Nếu con người biết khai thác năng lượng này thì có thể tạo ra một thế giới trong đó AI mang lại lợi ích cho nhân loại và tự động hóa giúp giải phóng con người khỏi những nhiệm vụ nguy hiểm và lặp đi lặp lại thường xuyên và liên quan đến lao động chân tay.

Thay vì so sánh máy móc so với con người, thế giới sẽ được phục vụ tốt hơn nếu để máy móc giúp chúng ta làm những việc mà chúng ta không được giỏi lắm và ngược lại. - cựu Giám đốc điều hành của Google, Eric Schmidt đã phát biểu.