Những 'mắt thần' trên quỹ đạo của Mỹ

Ngọc Minh
05/07/2021 09:36
D

Nhờ những vệ tinh, “con mắt quan sát” trên quỹ đạo, quân đội Mỹ dễ dàng xác định thời gian, thông tin liên lạc và định hướng giúp họ cùng vũ khí, trang bị vượt qua hàng trăm km trên chiến trường có điều kiện khắc nghiệt.

Trên thế giới hiện có 4 hệ thống định vị toàn cầu là GPS của Mỹ, GLONASS của Nga, GALILEO của Liên minh châu Âu (EU) và Bắc Đẩu của Trung Quốc. Ngoài ra, Ấn Độ đang xây dựng hệ thống định vị toàn cầu riêng mang tên IRNSS.

Các thành phần của GPS

Với các chức năng chính gồm xác định vị trí và tọa độ; xác định khoảng cách và hướng giữa 2 điểm bất kỳ trên đường đi hoặc một vị trí, một điểm trên đường; báo cáo về toàn bộ hành trình; đo thời gian chính xác, ... hệ thống GPS gồm 3 phần không gian, điều khiển và sử dụng.

Phần không gian có 27 vệ tinh (24 vệ tinh hoạt động và 3 vệ tinh dự phòng) nằm trên quỹ đạo cách Trái Đất 20.200km. Mỗi vệ tinh GPS có trọng lượng 1.500kg, dài 5m, diện tích các tấm pin năng lượng mặt trời 7m², công suất phát 50W.

Quỹ đạo các vệ tinh được thiết lập sao cho tại 1 vị trí trên mặt đất có thể quan sát được 4 vệ tinh vào bất kỳ thời điểm nào. Các vệ tinh vận hành bằng năng lượng mặt trời, ngoài ra còn có nguồn pin dự phòng để duy trì hoạt động khi không có ánh sáng mặt trời.

Các tên lửa nhỏ gắn ở mỗi vệ tinh có tác dụng giữ cho vệ tinh luôn chuyển động đúng quỹ đạo đã xác định. Theo chương trình đã cài đặt, cứ 15 giây, các vệ tinh truyền tín hiệu về Trái Đất với độ chính xác cao.

Phần điều khiển có chức năng kiểm soát vệ tinh chuyển động đúng theo quỹ đạo và thông tin thời gian chính xác. Các bộ nhận GPS tính khoảng cách với các vệ tinh bằng cách đo thời gian giữa tín hiệu truyền của 4 vệ tinh. Cần có ít nhất 3 tín hiệu vệ tinh để xác định vĩ độ, kinh độ và ít nhất là 4 tín hiệu để xác định độ cao so với mặt nước biển.

GPS có 5 trạm kiểm soát, trong đó 4 trạm kiểm soát hoạt động tự động và 1 trạm kiểm soát trung tâm. Bốn trạm kiểm soát tự động nhận tín hiệu từ các vệ tinh và gửi tín hiệu thông tin đến trạm kiểm soát trung tâm. Tại trạm kiểm soát trung tâm, dữ liệu sẽ được điều chỉnh cho đúng và kết hợp với 2 ăng-ten khác để gửi lại tín hiệu thông tin cho các vệ tinh.

Phần sử dụng là các thiết bị nhận tín hiệu GPS trực tiếp từ các vệ tinh và người sử dụng thiết bị. Độ chính xác của các thiết bị này và mức độ chính xác về vị trí do GPS mang lại tại bất kỳ địa điểm nào trên mặt đất có dung sai +/-10 - 15 m. Việc dùng GPS để nhận dạng mặt đất sẽ cho những bức ảnh có độ phân giải 30 x 30 m.

Cơ chế vận hành

Các vệ tinh GPS chuyển động quanh Trái Đất 2 lần/ ngày theo một quỹ đạo rất chính xác và phát tín hiệu đến Trái Đất. Các thiết bị thu GPS nhận thông tin và bằng phép tính lượng giác tính được chính xác vị trí của người sử dụng.

Về bản chất, thiết bị thu GPS so sánh thời gian tín hiệu được phát đi từ vệ tinh với thời gian nhận được, sự sai lệch về thời gian cho biết thiết bị thu GPS ở cách vệ tinh bao xa. Với các khoảng cách đo được tới các vệ tinh, thiết bị thu có thể tính được vị trí của người dùng và hiển thị lên bản đồ điện tử của thiết bị.

Thiết bị thu phải nhận được tín hiệu của ít nhất 3 vệ tinh để tính ra vị trí 2 chiều (kinh độ và vĩ độ) và để theo dõi được chuyển động. Khi nhận được tín hiệu của ít nhất 4 vệ tinh, thiết bị thu có thể tính được vị trí 3 chiều (kinh độ, vĩ độ và cao độ).

Một khi vị trí người dùng đã tính được thì thiết bị thu GPS có thể tính các thông tin khác, như tốc độ, hướng chuyển động, bám sát di chuyển, hành trình, khoảng cách tới điểm đến, thời gian mặt trời mọc, lặn…

Hệ thống GPS sử dụng đồng hồ nguyên tử Cs133 và nguyên tử Rubidium, độ chính xác đạt 10-4-10-5 ms/ngày; tổng sai số đo khoảng cách lý thuyết và lỗi do phân bố vệ tinh từ 10 - 20 m.

Các hệ thống dẫn đường hoạt động dựa trên các trạm phát tín hiệu vô tuyến điện, cụ thể: LORAN hoạt động ở dải tần 90 - 100 kHz chủ yếu dùng cho hàng hải; TACAN dùng cho quân đội; và biến thể với độ chính xác thấp VOR/ DME-VHF dùng cho hàng không dân dụng. Các vệ tinh của GPS phát 2 loại tín hiệu vô tuyến công suất thấp, dải L-1 và L-2.

GPS trong các cuộc chiến tranh

Trong cuộc chiến vùng Vịnh năm 1991, mặc dù chưa đầy đủ và còn trong giai đoạn thử nghiệm, hệ thống định vị GPS đã hỗ trợ đáng kể cho lực lượng Mỹ. Nhờ những vệ tinh, “con mắt quan sát” trên quỹ đạo, các đơn vị quân đội Mỹ dễ dàng hơn trong việc xác định thời gian, thông tin liên lạc và định hướng giúp họ cùng vũ khí trang bị vượt qua hàng trăm km trên chiến trường sa mạc có điều kiện địa hình, thời tiết khắc nghiệt ở Kuwait và Iraq.

Đến cuộc chiến Afghanistan năm 2001, Mỹ đã huy động toàn bộ 24 vệ tinh trong hệ thống định vị toàn cầu GPS để cung cấp những thông tin cần thiết và dẫn đường cho vũ khí chính xác tiến công trong thời gian 24/24 giờ.

Những bức ảnh chụp từ vệ tinh có độ phân giải cao giúp nhận biết được các mục tiêu cần không kích như­ địa điểm tập kết quân, trận địa của Taliban, tạo điều kiện cho không quân dễ dàng không kích, phá huỷ mục tiêu.

Các vệ tinh thuộc hệ thống GPS cũng phát huy vai trò to lớn trong việc hiệp đồng tác chiến giữa trung tâm chỉ huy chiến tranh với Tư­ lệnh chiến trường, định vị chính xác mục tiêu cho pháo binh và các đợt không kích tiêu diệt mục tiêu, tiếp sóng phục vụ các máy bay trinh sát không người lái, dự báo thời tiết và phát hiện tên lửa đối phương,…

Theo Tạp chí Điện tử

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

Kỷ nguyên máy bay chiến đấu do AI thiết kế đã bắt đầu tại Trung Quốc

Kỷ nguyên máy bay chiến đấu do AI thiết kế đã bắt đầu tại Trung Quốc

Lễ hội biển Sầm Sơn - Khát vọng tỏa sáng khai màn mùa hè sôi động phố biển

Lễ hội biển Sầm Sơn - Khát vọng tỏa sáng khai màn mùa hè sôi động phố biển

adidas khai trương 'Ngôi nhà thể thao' tại Saigon Centre

adidas khai trương 'Ngôi nhà thể thao' tại Saigon Centre

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Tú Huyền và phát ngôn '300 tệ iPhone 7': Khi tự do ngôn luận trở thành công cụ phá hoại ngành hàng

Tú Huyền và phát ngôn '300 tệ iPhone 7': Khi tự do ngôn luận trở thành công cụ phá hoại ngành hàng

Cùng Việt Nam: Biểu tượng sống động của tình hữu nghị và đoàn kết Việt Nam - Tây Ban Nha

Cùng Việt Nam: Biểu tượng sống động của tình hữu nghị và đoàn kết Việt Nam - Tây Ban Nha

Khơi tình yêu văn hóa truyền thống qua bộ sách 'Vang danh nghề cổ'

Khơi tình yêu văn hóa truyền thống qua bộ sách 'Vang danh nghề cổ'

Bộ Công an chỉ ra hàng loạt sai phạm đấu thầu thiết bị điện

Bộ Công an chỉ ra hàng loạt sai phạm đấu thầu thiết bị điện

BTV Quang Minh, Vân Hugo bị đề nghị xử lý vi phạm quảng cáo sữa sai sự thật

BTV Quang Minh, Vân Hugo bị đề nghị xử lý vi phạm quảng cáo sữa sai sự thật

Đường dây mại dâm 'Lan Quế Phường' trên MXH bị triệt phá

Đường dây mại dâm 'Lan Quế Phường' trên MXH bị triệt phá

'Triển vọng phát triển du lịch gắn với Halal trên địa bàn thành phố Hà Nội'

'Triển vọng phát triển du lịch gắn với Halal trên địa bàn thành phố Hà Nội'

Việt Nam và Trung Quốc lập ủy ban về đường sắt, thúc đẩy sáng tạo khoa học thành sản xuất thực chất

Việt Nam và Trung Quốc lập ủy ban về đường sắt, thúc đẩy sáng tạo khoa học thành sản xuất thực chất

Tin mới cập nhật

Việt Nam cần định hình lại vị thế công nghệ trong kỷ nguyên mới

Việt Nam cần định hình lại vị thế công nghệ trong kỷ nguyên mới

BYD Việt Nam thu phí 15 triệu đồng sử dụng trọn đời ứng dụng điều khiển xe từ xa

BYD Việt Nam thu phí 15 triệu đồng sử dụng trọn đời ứng dụng điều khiển xe từ xa

VNPT - Viettel kiến nghị loạt vấn đề về gói thầu tại Sân bay Long Thành

VNPT - Viettel kiến nghị loạt vấn đề về gói thầu tại Sân bay Long Thành

Tin giả về đàm phán thương mại Việt Nam và Hoa Kỳ: Mối nguy hại quốc gia cần cảnh giác

Tin giả về đàm phán thương mại Việt Nam và Hoa Kỳ: Mối nguy hại quốc gia cần cảnh giác

Trung tâm Báo chí Thủ đô Hà Nội sẽ khai trương vào ngày 9/5

Trung tâm Báo chí Thủ đô Hà Nội sẽ khai trương vào ngày 9/5

Meta ra mắt loạt giải pháp AI mới cho doanh nghiệp Việt Nam

Meta ra mắt loạt giải pháp AI mới cho doanh nghiệp Việt Nam

Fortinet: AI trở thành vũ khí mới của tội phạm mạng, số vụ tấn công tăng kỷ lục

Fortinet: AI trở thành vũ khí mới của tội phạm mạng, số vụ tấn công tăng kỷ lục

Cisco lo ngại mức độ sẵn sàng về an ninh mạng của các DN Việt

Cisco lo ngại mức độ sẵn sàng về an ninh mạng của các DN Việt

Zalo Bộ Công an ghi nhận hơn 45.000 lượt quan tâm

Zalo Bộ Công an ghi nhận hơn 45.000 lượt quan tâm

Ford Việt Nam triển khai chương trình khuyến mãi tháng 5

Ford Việt Nam triển khai chương trình khuyến mãi tháng 5

Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM tiếp nhận Trung tâm giải pháp HVAC từ Panasonic

Trường Đại học Công nghiệp TP.HCM tiếp nhận Trung tâm giải pháp HVAC từ Panasonic

Samsung ấn định ngày ra mắt Galaxy S25 Edge siêu mỏng

Samsung ấn định ngày ra mắt Galaxy S25 Edge siêu mỏng

Tin đọc nhiều

Kỷ nguyên máy bay chiến đấu do AI thiết kế đã bắt đầu tại Trung Quốc

Kỷ nguyên máy bay chiến đấu do AI thiết kế đã bắt đầu tại Trung Quốc

Lễ hội biển Sầm Sơn - Khát vọng tỏa sáng khai màn mùa hè sôi động phố biển

Lễ hội biển Sầm Sơn - Khát vọng tỏa sáng khai màn mùa hè sôi động phố biển

adidas khai trương 'Ngôi nhà thể thao' tại Saigon Centre

adidas khai trương 'Ngôi nhà thể thao' tại Saigon Centre

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Hơn 23.200 cú sét đánh ở miền Bắc rạng sáng nay

Tú Huyền và phát ngôn '300 tệ iPhone 7': Khi tự do ngôn luận trở thành công cụ phá hoại ngành hàng

Tú Huyền và phát ngôn '300 tệ iPhone 7': Khi tự do ngôn luận trở thành công cụ phá hoại ngành hàng

Cùng Việt Nam: Biểu tượng sống động của tình hữu nghị và đoàn kết Việt Nam - Tây Ban Nha

Cùng Việt Nam: Biểu tượng sống động của tình hữu nghị và đoàn kết Việt Nam - Tây Ban Nha

Khơi tình yêu văn hóa truyền thống qua bộ sách 'Vang danh nghề cổ'

Khơi tình yêu văn hóa truyền thống qua bộ sách 'Vang danh nghề cổ'

Bộ Công an chỉ ra hàng loạt sai phạm đấu thầu thiết bị điện

Bộ Công an chỉ ra hàng loạt sai phạm đấu thầu thiết bị điện

Dell Technologies châu Á-Thái Bình Dương và Nhật Bản có Chủ tịch mới

Dell Technologies châu Á-Thái Bình Dương và Nhật Bản có Chủ tịch mới

Bộ TT&TT công bố Cốc Cốc đạt tiêu chí nền tảng số phục vụ người dân

Bộ TT&TT công bố Cốc Cốc đạt tiêu chí nền tảng số phục vụ người dân

Video xem nhiều

Toàn cảnh xác lập kỷ lục Bản đồ Việt Nam được xếp từ nhiều xe ô tô nhất năm 2022

Toàn cảnh xác lập kỷ lục Bản đồ Việt Nam được xếp từ nhiều xe ô tô nhất năm 2022

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Những gì bạn muốn biết về 5G

Những gì bạn muốn biết về 5G

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019