Siêu lừa 2 tỷ USD tiền số bị bắt

Theo Cumhuriyet, đã có khoảng 400.000 người gửi tiền lên sàn giao dịch Thodex với tổng giá trị gần 2 tỷ USD. Ngày 17/4/2021, một người phát hiện giá Dogecoin đang bán trên Thodex thấp hơn 30% so với thị trường. Hai ngày sau, sàn thông báo đang thực hiện một đợt bảo trì ngắn hạn với các giao dịch Dogecoin. Đến ngày 21/4/2021, sàn lại thông báo dừng hoạt động trong vòng 6 giờ để cập nhật. Thời gian bảo trì sau đó bị kéo dài 4-5 ngày.

Khi nhận ra nhiều dấu hiệu bất thường, nhiều nhà đầu tư tố cáo sàn Thodex với cơ quan chức năng. Các nhà quản lý cũng nhanh chóng phong tỏa tài sản của sàn, tuyên bố truy nã Ozer, khi đó 27 tuổi, với tội lừa đảo.

Ít ngày sau, một tài khoản Twitter tự xưng là Ozer cho biết mình đã ra nước ngoài từ 19/4/2021. Sàn Thodex vẫn sẽ hoạt động trở lại và những lời tố cáo chỉ là một chiến dịch bôi nhọ công ty.

CNBC dẫn các nguồn tin cho biết Ozer đã sớm rời Thổ Nhĩ Kỳ, bay đến Albania với 2 tỷ USD. Hãng thông tấn Demiroren cũng công bố ảnh chụp người này rời sân bay Istanbul.

Luật sư Oguz Evren Kilic tại thủ đô Ankara nói với AFP rằng đây là vụ lừa đảo lớn nhất lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ. Hàng nghìn người đã đệ đơn khiếu nại Ozer và sàn giao dịch Thodex nhưng chưa rõ mọi chuyện sẽ đi đến đâu.

Trước khi biến mất với số tiền lớn của người dùng, Thodex là một trong những sàn tiền số lớn nhất Thổ Nhĩ Kỳ. Khối lượng giao dịch hàng ngày lên đến gần 1,2 tỷ USD, tính trong ngày 16/4/2021. Khoảng một tháng trước khi sự việc xảy ra, sàn này khởi xướng một chiến dịch tặng Dogecoin miễn phí. Trang web của sàn thông báo có 4 triệu Dogecoin được tặng cho người dùng nhưng nhiều người trong danh sách nói họ không nhận được bất kỳ token nào.

Faruk Fatih Ozer, CEO kiêm nhà sáng lập sàn giao dịch tiền số Thodex. Ảnh: T24

Theo Bloomberg, sự cố Thodex diễn ra đúng lúc Ngân hàng Trung ương Thổ Nhĩ Kỳ ban hành lệnh cấm dùng tiền điện tử để giao dịch. Chính phủ nước này cũng liên tục đưa ra nhiều cảnh báo về tiềm ẩn rủi ro của các sàn giao dịch kỹ thuật số. Hãng thông tấn Anadolu cho biết Thodex là một phần trong sự bùng nổ của xu hướng đầu tư tiền kỹ thuật số. Nhiều người dân nước này tìm đến tiền số như một nỗ lực bảo toàn tài sản trước tình trạng lạm phát của nền kinh tế.

Không lâu sau khi CEO Thodex bị nhà chức trách Thổ Nhĩ Kỳ phát lệnh truy nã quốc tế, ngày 24/4/2021, sàn giao dịch tiền số lớn thứ tư nước này là Vebitcoin cũng bị sụp đổ, Tổng giám đốc và ba nhân viên khác của sàn bị bắt.

Theo Cointelegraph, Thodex là vụ rug pull (rút thảm) lớn nhất năm 2021. Phi vụ lớn thứ hai khi đó thuộc về dự án AnubisDAO. Trên kênh Discord, dự án này huy động được hơn 13.256 ETH, tương đương 54 triệu USD khi đó, chỉ sau một đêm trước khi biến mất.

Theo báo cáo của Chainalysis về tội phạm tiền điện tử, số tiền bị đánh cắp năm 2021 tương đương hơn 7,7 tỷ USD, tăng 81% so với năm 2020. Riêng hình thức rug pull chiếm 2,8 tỷ USD.

Rug pull là thuật ngữ phổ biến, nói về việc một nhóm phát triển tiền số nào đó từ bỏ dự án đột ngột và mang theo tất cả khoản tiền có được của nhà đầu tư. Không chỉ tiền số, NFT cũng trở thành môi trường mới để các vụ rug pull hoành hành. Chẳng hạn, ngày 28/10/2021 một nhóm mạo danh ban tổ chức Miss Universe đã tạo ra các NFT về hoa hậu, thu hút đầu tư nhưng sau đó ôm toàn bộ số tiền bỏ trốn.

Theo VnExpress