Việt Nam cần ứng phó kịp thời với thách thức già hóa dân số

Hội thảo khoa học "Kinh tế bạc ở Việt Nam trong kỷ nguyên mới" do Ban Chính sách, chiến lược Trung ương, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Hội đồng Lý luận Trung ương, Bộ Biên tập Tạp chí Cộng sản, Hội Người cao tuổi Việt Nam phối hợp tổ chức vào ngày 15/11, đưa ra cách tiếp cận mới với thách thức già hóa dân số đang diễn ra ở Việt Nam. Hội thảo được tổ chức trực tuyến tại điểm cầu Hà Nội và 33 điểm cầu trên cả nước.

GS.TS Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng Lý luận Trung ương phát biểu chỉ đạo tại hội thảo.

Theo ước tính, đến cuối năm 2025 số người cao tuổi (từ 60 tuổi trở lên) ở Việt Nam đạt khoảng 16 triệu người, chiếm hơn 16% tổng dân số nước ta, tăng đáng kể so với tỷ trọng 11,9% năm 2019. Với tốc độ tăng trưởng dân số như hiện nay, đến năm 2030 chúng ta sẽ có 18 triệu người cao tuổi, chiếm tỷ trọng xấp xỉ 20% dân số.

Phát biểu tại hội thảo, ông Nguyễn Xuân Thắng - Ủy viên Bộ Chính trị, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương đánh giá, Việt Nam đang trải qua “cơn bão” già hóa dân số mạnh mẽ nhất châu Á và thuộc nhóm nhanh nhất trên thế giới.

Cũng theo ông ông Nguyễn Xuân Thắng, kinh tế bạc ở Việt Nam trong kỷ nguyên mới không chỉ là vấn đề của người cao tuổi; đó còn là vấn đề văn hóa, xã hội, con người và đạo lý. Những giá trị văn hóa phương Đông nói chung, truyền thống của Việt Nam nói riêng sẽ thôi thúc, nuôi dưỡng cho sự phát triển của nền kinh tế bạc một cách bền vững và đầy đủ; trong đó, người cao tuổi sẽ đóng vai trò trung tâm, không chỉ là người thụ hưởng kết quả mà còn là động lực mới cho quá trình phát triển kinh tế nhanh và bền vững.

Toàn cảnh hội thảo.

Còn Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan, già hóa dân số mở ra nguồn lực xã hội khổng lồ, một thế hệ “vàng” về kinh nghiệm sản xuất, quản trị, tri thức nghề nghiệp, có thể kích hoạt “kho báu tri thức” với hàng chục triệu người có kinh nghiệm sản xuất, quản lý, sáng tạo văn hóa - xã hội. Đấy chính là cơ sở để hình thành và phát triển kinh tế bạc.

Để tận dụng tiềm năng kinh tế bạc, Việt Nam cần xây dựng chiến lược quốc gia, đưa kinh tế bạc vào các chương trình phát triển kinh tế - xã hội, ban hành tiêu chuẩn sản phẩm và dịch vụ thân thiện với người cao tuổi, đặt mục tiêu cụ thể về tỷ trọng đóng góp của kinh tế bạc. Song song đó, cần phát triển thị trường, hạ tầng dịch vụ, khuyến khích doanh nghiệp sản xuất sản phẩm phù hợp, xây dựng trung tâm chăm sóc cộng đồng, khu du lịch nghỉ dưỡng, không gian văn hóa - thể thao, thúc đẩy thương mại điện tử và nền tảng số thân thiện.

Đề cập đến vấn đề nóng và cấp bách của xã hội Việt Nam, Hội thảo đã nhận được 96 bài tham luận bao quát cả lý luận và thực tiễn trong nước cũng như quốc tế, tập trung vào ba nhóm vấn đề chính: Lý luận về “diễn đàn kinh tế bạc” và kinh tế bạc ở Việt Nam; đánh giá thực trạng kinh tế bạc, vai trò của người cao tuổi trong phát triển kinh tế – xã hội 40 năm qua; thời cơ, thách thức và định hướng phát triển kinh tế bạc trong kỷ nguyên mới, đồng thời nhấn mạnh các nhiệm vụ, giải pháp và đột phá chính sách trong tương lai...

Tại hội thảo, các chuyên gia, nhà khoa học nhấn mạnh nhiều giải pháp chiến lược nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế bạc, hướng tới một hệ thống an sinh xã hội và hưu trí linh hoạt, bền vững. Hội thảo cũng đề cập tới việc tháo gỡ các “điểm nghẽn” nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, thúc đẩy đầu tư và khởi nghiệp trong lĩnh vực kinh tế bạc, đặc biệt là các doanh nghiệp do người cao tuổi làm chủ và sử dụng đông lao động cao tuổi; thích ứng của hạ tầng đô thị, công nghệ đối với người cao tuổi...

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng