Mary Somerville được Google tôn vinh về bài báo vật lý thực nghiệm trên tờ báo lâu đời nhất thế giới

Mary Somerville (26/12/1780 – 29/11/1872), là nhà bác học, nhà văn người Scotland. Bà là một trong hai nữ thành viên đầu tiên của Hiệp hội Thiên văn Hoàng gia cùng lúc với Caroline Herschel .

Mary Somerville xuất thân trong gia đình có truyền thống

Mary Somerville là con gái của Phó đô đốc Sir William George Fairfax với vợ thứ hai là Margaret Charters, con gái của luật sư Samuel Charters.

Bà được sinh ra tại Jedburgh. Ngôi nhà thời thơ ấu của bà là ở Burntisland, Fife. Bà là người con thứ hai trong gia đình có bốn người con. Bà đặc biệt thân thiết với anh trai Sam.

Mary Somerville ảnh trong Dự án nghệ thuật của Google.

Gia đình sống trong cảnh nghèo khó vì lương hải quân của cha cô vẫn ít ỏi. Mẹ bà đã kiếm thêm thu nhập cho gia đình bằng cách trồng rau, duy trì vườn cây và nuôi bò lấy sữa.

Mẹ dạy Mary Somerville đọc Kinh Thánh và giáo lý Calvinist, mỗi khi không bận rộn với công việc gia đình, Mary lang thang giữa những con chim và hoa trong vườn.

Trong cuốn tự truyện của mình, Mary Somerville kể lại rằng sau khi trở về từ biển, cha cô đã nói với mẹ mình "Việc phải làm là để ít nhất Mary phải biết cách viết và giữ tài khoản". Do đó, cô bé Mary Somerville 10 tuổi đã được gửi một năm học phí tại Musselburgh, một trường nội trú đắt tiền.

Mary Somerville đã học các nguyên tắc đầu tiên của văn bản, ngữ pháp tiếng Pháp và tiếng Anh thô sơ. Khi trở về nhà, bà không còn thích thú trong vườn, mà lang thang về đất nước. Khi thủy triều rút, bà dành hàng giờ trên bãi cát, nhìn những con cá sao và nhím biển, hoặc nhìn những đứa trẻ đào tìm cá chình cát, sò và cá dao cạo râu.

Bà đã tạo ra các bộ sưu tập đạn pháo, chẳng hạn như được đúc trên bờ, một số nhỏ đến mức chúng trông giống như những đốm trắng trên những mảng cát đen. Có một bến tàu nhỏ trên cát để vận chuyển đá vôi được mang từ các mỏ than vào đất liền.

Bà đã rất ngạc nhiên khi thấy bề mặt của những khối đá này được bao phủ bởi những ấn tượng tuyệt đẹp về những gì dường như là những chiếc lá; Làm thế nào họ đến đó tôi không thể tưởng tượng được, nhưng tôi nhặt những mảnh vỡ, và thậm chí cả những mảnh lớn, và mang chúng đến kho lưu trữ của tôi.

Mary Somerville – Phụ nữ của gia đình

Khi Mary 13 tuổi, mẹ bà đã gửi đến trường viết văn ở Edinburgh trong những tháng mùa đông, nơi bà đã cải thiện kỹ năng viết của mình và nghiên cứu các quy tắc phổ biến của số học.

Trở lại Burntisland, bà tự học tiếng Latin đủ để đọc những cuốn sách trong thư viện nhà. Trong khi đến thăm người dì của mình ở Jedburgh, tại đó bà đã gặp người chú là Tiến sĩ Thomas Somerville và lấy hết can đảm để nói với ông ấy rằng bà đã cố gắng học tiếng Latin.

Mary Somerville đã học ở thành phố Edinburgh.

Tiến sĩ Somerville bảo đảm với bà rằng vào thời cổ đại, nhiều phụ nữ là những học giả rất lịch lãm và đã tiếp tục dạy tiếng Latin bằng cách đọc Virgil với bà. Khi đến thăm một người chú khác, William Charters, ở Edinburgh, Mary được gửi đến trường khiêu vũ của Strange, nơi cô học cách cư xử.

Bà cũng đi cùng với chú và dì của mình trong chuyến thăm gia đình Lyell ở Kinnordy; Charles Lyell sẽ tiếp tục trở thành một nhà địa chất nổi tiếng và là bạn của Mary.

Trong khi đi cùng với chú và dì của mình đến Burntisland vào mùa hè, bà đã tiếp cận được các cuốn sách tiểu học về đại số và hình học. Đồng thời bà đã dành cả mùa hè để học chơi piano và học tiếng Hy Lạp để có thể đọc Xenophon và Herodotus.

Quay trở lại Edinburgh, bà được phép tham dự học viện Alexander Nasmyth đã mở cho phụ nữ. Nasmyth khuyên một sinh viên khác nghiên cứu các yếu tố của Euclid để có được nền tảng về quan điểm, thiên văn học và khoa học cơ học. Mary Somerville đã phát hiện ra cơ hội, vì bà nghĩ cuốn sách sẽ giúp hiểu về Navigations của John Robertson.

Năm 1804, bà gặp người chồng đầu tiên của mình, Trung úy Samuel Greig, con trai của Đô đốc Samuel Greig khi ông đến thăm gia đình. Ông là ủy viên của hải quân Nga và lãnh sự Nga ở Anh. Họ kết hôn và có hai người con, một trong số đó, Woronzow Greig, sẽ trở thành một luật sư và nhà khoa học.

Họ sống ở Luân Đôn, nhưng đó không phải là thời gian hạnh phúc của Mary Somerville. Mặc dù bà có thể học, chồng bà không nghĩ nhiều đến năng lực của phụ nữ để theo đuổi sở thích học tập. Khi chồng bà qua đời năm 1807, lúc đó bà vẫn đang nuôi con nhỏ nhất của họ và bà trở về quê nhà Scotland.

Mary Somerville - Nhà báo khoa học của các môn học

Trở lại Scotland, bà tiếp tục các công trình nghiên cứu toán học của mình. Vào thời điểm đó, cô đã nghiên cứu về mặt phẳng và lượng giác hình cầu, các phần hình nón và Thiên văn học của James Ferguson.

Cũng vào thời điểm đó, bà lần đầu tiên đọc Isaac Newton 's Principia, và bà vẫn tiếp tục nghiên cứu. John Playfair , giáo sư triết học tự nhiên tại Đại học Edinburgh, khuyến khích việc học của bà, và thông qua ông, bà bắt đầu trao đổi thư từ với William Wallace , người mà cô đã thảo luận về các vấn đề toán học.

Mary Somerville bắt đầu giải quyết các đề tài toán học được đặt ra trong tạp chí toán học của Đại học Quân sự tại Marlow và cuối cùng cô đã tự đặt tên cho mình khi giải một bài toán diophantine mà cô đã được trao huy chương bạc vào năm 1811.

Thư viện đại học Somerville, Oxford.

Mary có năm giải pháp được công bố trong Tập 3 và 4 của Kho lưu trữ toán học với bút danh 'A Lady'; hai trong số các giải pháp này đã chứng minh việc cô áp dụng phép tính vi phân sớm, và do đó đóng góp của cô cho sự lưu thông và khả năng hiển thị của toán học này ở Anh đầu thế kỷ XIX.

Wallace đề nghị cô nên nghiên cứu các tác phẩm của nhà toán học người Pháp Pierre-Simon Laplace , trong đó tóm tắt lý thuyết về trọng lực và thu thập các kết quả toán học đã được thiết lập trong 50 năm kể từ khi Princia được xuất bản.

Bà nói rằng việc nghiên cứu công việc của Laplace giúp cô tự tin để kiên trì nghiên cứu toán học. Somerville mở rộng nghiên cứu của mình vào thiên văn học , hóa học , địa lý , kính hiển vi, điện và từ tính.

Ở tuổi 33, bà đã mua cho mình một thư viện sách khoa học, bao gồm: các sách về đại số và giải tích luận, phân tích và thiên văn học, cơ học…. của các nhà bác học nổi tiếng thời bấy giờ.

Trong hồi ức cá nhân của mình, Mary Somerville đã bày tỏ quan điểm rằng vào thời điểm đó khoa học toán học đang ở mức thấp ở Anh, bởi vì sự tôn trọng đối với Newton đã ngăn cản các nhà khoa học địa phương áp dụng phép tính , trong khi bên ngoài nước Anh, khoa học cơ học đã đạt đến mức độ hoàn hảo cao .

Theo ý kiến của bà, sự bế tắc này chỉ bị phá vỡ khi vào năm 1816 Charles Babbage , John Herschel và George Peacock đã xuất bản một bản dịch từ tiếng Pháp về các bài giảng của Lacroix, lúc đó là sách giáo khoa tính toán hiện đại. Khi ở cùng gia đình ở Scotland, Somerville đã làm quen với một số ánh sáng trí tuệ hàng đầu, chẳng hạn như Henry Brougham.

Năm 1812, cô kết hôn với một người anh em họ khác, Tiến sĩ William Somerville (1771-1860), thanh tra của Hội đồng Y khoa Quân đội, người đã khuyến khích và hỗ trợ cô rất nhiều trong nghiên cứu khoa học vật lý.

Chồng bà được bầu vào Hội Hoàng gia và họ cùng nhau di chuyển trong giới xã hội hàng đầu thời đó. Cũng như các nhà khoa học, cô nổi tiếng với các nhà văn và nghệ sĩ hàng đầu, ví dụ JMW Turner. Gia đình chồng cô là hàng xóm của nhà văn Walter Scott.

Mary Somerville đã tiến hành các thí nghiệm để khám phá mối quan hệ giữa ánh sáng và từ tính và cô đã xuất bản bài báo đầu tiên của mình, "Tính chất từ của tia tím của quang phổ mặt trời", trong Kỷ yếu của Hội Hoàng gia năm 1826.

Nó trở thành bài báo đầu tiên của một nữ tác giả được xuất bản trong Giao dịch triết học uy tín , ấn phẩm khoa học lâu đời nhất thế giới, vẫn còn hoạt động cho đến ngày nay.

Hình ảnh Mary Somerville được in trên tờ tiền mệnh giá 10 Bảng Scotland

Chúc mừng kỷ niệm bài báo khoa học đầu tiên của nữ tác giả Mary Somerville!

Theo Tạp chí Điện tử