Thiên đường chuột: thí nghiệm về một xã hội thu nhỏ vẽ ra những kết luận rùng rợn về tương lai con người (Phần 2)

22/06/2021 09:15
D

Trong một xã hội tương đối nguyên thủy, các loài động vật cũng như con người sẽ phải tranh giành thức ăn, lãnh thổ, đối tượng giao phối, thậm chí có thể xảy ra chiến tranh giữa các bầy, bộ tộc. Vậy với chuột thí nghiệm sống trong một chốn vô lo vô nghĩ, thì "thiên đường chuột" sẽ ra sao?

Nối tiếp phần trước: Khi nhận thấy lũ chuột bị tha hóa hành vi và chia thành những nhóm cụ thể: chuột cái động dục, chuột đực địa vị cao mang nhiều xu hướng bạo lực, và ba nhóm chuột ở địa vị thấp: "toàn tính luyến ái - pansexual", "kẻ đi đêm - somnambulist " và "lũ lần mò - prober".

Trước công chúng, trợ lý của giáo sư Calhoun mô tả cái chuồng chuột ghê tởm chính là quang cảnh "địa ngục". Đây cũng là lúc Calhoun chấm dứt thí nghiệm, đồng thời phỏng đoán dựa trên hành vi của chuột, rằng cộng đồng gặm nhấm này sẽ không còn tồn tại được lâu.

Sau đó, ông nhặt ra 8 cá thể khỏe mạnh nhất, với 4 đực và 4 cái nhằm cho chúng tiếp tục sinh sản. Nhưng hành vi của những con chuột này đã bị bóp méo quá nặng nề, khiến chuột con không thể sống tới tuổi trưởng thành.

Năm 1962, Calhoun xuất bản một bài báo trên tạp chí "Scientific American", cho thấy kết quả của sáu trong số các thí nghiệm này. Ngay lập tức, ảnh hưởng của kết luận "tha hóa hành vi" khiến người đọc và các học giả lập tức liên tưởng tới hiện tượng bùng nổ dân số tại các đô thị lớn.

Những hành vi khác nhau của những con chuột trong thí nghiệm dường như ám chỉ đến xã hội lúc bấy giờ: áp lực nặng nề từ tốc độ tăng dân số, việc phân tầng địa vị xã hội, cha mẹ bỏ bê chăm sóc con cái, tội phạm cao, ngày một nhiều cá thể sống tách biệt với xã hội. Người ta sợ thực tại hoặc giống với quang cảnh trong nghiên cứu, hoặc sẽ sớm tới giai đoạn này.

"Mật độ dân số" đã trở thành chủ đề nghiên cứu và thảo luận sôi nổi lúc bấy giờ, nhưng mặt khác, nhiều người cũng đặt câu hỏi về thí nghiệm của Calhoun và cho rằng thiết kế thí nghiệm có phần quy chụp. Nhiều dự án khảo sát khu vực dân số được bày ra nhằm chứng minh mô hình chuồng chuột của Calhoun hiện hữu trong thực tế, song không một báo cáo nào đưa ra bằng chứng vững chãi về sự tồn tại của "thành phố chuột" đời thực.

Nhưng với sự ủng hộ của nhiều bên và thành công của thử nghiệm trước, Calhoun đã tiến hành thêm một thí nghiệm không tưởng khác. Ông đã tạo ra một ngôi nhà dành cho chuột có tên là "Universe 25", và toàn bộ cuộc thử nghiệm đã mất 11 năm từ khi lên kế hoạch cho đến khi xuất bản bài nghiên cứu cuối cùng. Báo cáo mang tên "Cái chết bình phương: Tốc độ tăng trưởng bùng nổ và sự suy đồi của một cụm chuột" đã được đăng tải trên tạp chí Royal Society of Medicine vào tháng 1/1973.

Vũ trụ 25 là một thiên đường chuột thực sự, ngoài thức ăn không giới hạn và nước uống không giới hạn, thì ngôi nhà này cũng không hề có lưới điện cách ly các khu vực cũng như các cây cầu kết nối. Thay vào đó, nó được bao quanh bởi 16 "khu tập thể chuột" và khu vực trung tâm là một quảng trường rộng với nguồn thức ăn và nước uống ở khắp nơi, ước tính ngôi nhà này có thể chứa 3.840 con chuột.

Lần này Calhoun cũng chọn ra 4 con đực, 4 con cái để đưa vào Universe 25, nhưng không sử dụng chuột Na Uy nữa mà Calhoun dùng chuột bạch. Nhóm chuột này được chọn lọc và nuôi với mục đích nghiên cứu, hoàn toàn không có dịch bệnh lây lan giữa các cá thể. Không còn tương tác với Vũ trụ 25 nữa, nhiệm vụ của ông chỉ còn là quan sát, và ông chỉ ra 4 giai đoạn rõ ràng trong hoạt động của bầy chuột.

Ban đầu, đàn chuột gia tăng với tốc độ chậm, và cũng giống như những người tiên phong khi đến một nơi xa lạ, chúng phải mất một thời gian dài để thích nghi, trong đó cũng diễn ra những trận chiến tranh giành lãnh thổ, con cái và thậm chí đã có những con chuột phải bỏ mạng. Giai đoạn này kéo dài tới trước thời điểm con non đầu tiên ra đời, và được Calhoun gọi là "Giai đoạn dàn xếp".

Sau ngày thứ 104, đàn chuột này bước sang một giai đoạn thứ hai - Giai đoạn Khai thác. Chúng bắt đầu sinh sản nhanh, cứ sau 55 ngày thì số lượng cá thể chuột lại tăng lên gấp đôi, tốc độ tăng nhanh của quần thể chuột tiếp tục cho đến ngày thứ 315, sau đó tăng trưởng chậm lại. Ngày thứ 315 đánh dấu sự kết thúc của giai đoạn thứ hai, mở ra khoảng thời gian được Calhoun gọi là "Giai đoạn Trì trệ".

Ở giai đoạn này, xã hội loài chuột bắt đầu trở nên bất bình thường, giống hệt như lần thí nghiệm trước. Đầu tiên là các gia đình chuột có địa vị cao sẽ chiếm các khu tập thể thuận lợi cho việc sinh sống, trong khi một số lượng lớn chuột có địa vị thấp hơn sẽ tập trung ở khu vực trung tâm và sống bên ngoài "khu tập thể".

Những con chuột "ngoài vòng xã hội" sống co cụm, không di chuyển gì để rồi sau này tỏ ra bạo lực với các cá thể nằm gần mình. Những con chuột bị tấn công chỉ nằm im chịu đau đớn, không hề đáp trả hành vi gây hấn. Cùng lúc đó, chuột cái ngoài vòng xã hội sống co cụm lại với nhau trong những tầng cao của "chung cư".

Tuy nhiên, những con chuột đực có địa vị cao cũng không khá hơn, do dân số mở rộng nhanh chóng, chúng không thể đối phó với những thách thức liên tục của thế hệ chuột đực mới, do đó chúng dần kiệt sức vì duy trì lãnh thổ của mình và không thể bảo vệ chuột cái trong tổ.

Chuột sống thành những nhóm nhỏ vây quanh điểm đặt thức ăn. Lại một lần nữa Calhoun thấy hành vi của chuột Na Uy trong thí nghiệm trước hiện hữu: chuột từ chối ăn riêng, chỉ ăn khi có sự hiện diện của đồng loại.

Chuột mẹ lúc này buộc phải vừa chăm sóc đàn con vừa bảo vệ tổ. Trong trường hợp này, con chuột cái ngày càng trở nên hung dữ, thậm chí vô tình làm tổn thương đàn con của mình. Và sau đó những con chuột cái dần hình thành "Hiệu ứng Bruce" - còn gọi là hiệu ứng tự phá thai là xu hướng được ghi nhận ở các loài động vật có vú thuộc giống cái đang mang thai sẽ tự chấm dứt thai kỳ sau khi tiếp xúc với mùi hương của một con đực xa lạ. Cùng với tập tính phá phách của chuột đực, tốc độ gia tăng dân số của đàn chuột cũng ngày càng chậm. Áp lực từ việc tự bảo vệ tổ, "đãng trí" quên con mỗi khi dời sang tổ mới, hành vi bạo lực lên cả các cá thể khác lẫn con non, khiến tỷ lệ tử vong của chuột tăng cao.

Và giai đoạn thứ tư, được Calhoun đặt tên là Giai đoạn Chết, bắt đầu từ ngày thứ 560.

Calhoun tin rằng tập tính ban đầu của bầy chuột đã thực sự bị sụp đổ, và việc chúng bị tiêu diệt chỉ còn là vấn đề thời gian. Tại thời điểm này, số lượng chuột đã không còn tăng nữa và giá trị tối đa vẫn ở mức khoảng 2.200 con.

Hầu hết tất cả chuột con lớn lên ở giai đoạn sau đó đều có vấn đề nghiêm trọng về tinh thần, chúng bị chuột cái bỏ rơi khi còn nhỏ và thiếu sự hỗ trợ, chăm sóc của con mẹ. Sau đó, những con chuột cái ở những thế hệ sau cũng cũng mất dần tình mẫu tử. Thế hệ chuột cái có vấn đề này không biết nuôi con ngay cả khi chúng đang mang thai và sinh con.

Mặt khác, những con chuột đực cũng không có ham muốn giao phối, và chúng không tỏ ra bạo lực với đồng loại; trên người những cá thể này không có lấy một vết sẹo. Cuộc sống của chúng cực kỳ đơn giản, chỉ ăn, uống, ngủ và chải chuốt. Calhoun gọi chúng là "những con đực xinh đẹp". Calhoun tính toán rằng con chuột đực cuối cùng còn khả năng sinh sản sẽ chết vào ngày thứ 1.780, đây sẽ là thời điểm tuyên bố cái chết của cộng đồng chuột.

Vào thời điểm bài báo được viết vào năm 1973, Universe 25 vẫn đang hoạt động. Những sự "Tha hóa hành vi" khác nhau được thể hiện bởi bầy chuột trong điều kiện không tưởng rất giống với xã hội tập thể của con người trong một số kịch bản đặc biệt, chẳng hạn như trong nhà tù, xung đột băng đảng, v.v. Nhưng sự hủy diệt không tưởng của loài chuột thực sự liên quan trực tiếp đến thói quen đặc biệt của loài gặm nhấm chứ không thế đem kết quả này ra là chuẩn mực để áp vào xã hội loài người. Nếu những con vật thí nghiệm được thay thế bởi những con chó, có thể có kết quả sẽ rất khác nhau.

Dù từ báo cáo này có sinh ra những tư tưởng gì (những tư tưởng đã và đang bị bóp méo bởi một số bộ phận, hòng lọc ra những lý lẽ phù hợp với động cơ của riêng họ), ta hãy tôn trọng công trình nghiên cứu của giáo sư John B. Calhoun và kết lại bài viết bằng lời của ông. Calhoun mở đầu báo cáo rằng "Tôi nói nhiều về chuột, nhưng suy nghĩ của tôi lại hướng về con người, về hồi phục, về sự sống và về tiến hóa. Có hai cái chết đe dọa tới sự sống và tiến hóa là, cái chết của tinh thần và cái chết của thể xác".

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

Bài phát biểu của Chủ tịch nước Lương Cường tại Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2025

Bài phát biểu của Chủ tịch nước Lương Cường tại Đại lễ Vesak Liên Hiệp Quốc 2025

'SUPER SHOW - SIÊU CHIẾN PIN' thu hút đông đảo người tham dự

'SUPER SHOW - SIÊU CHIẾN PIN' thu hút đông đảo người tham dự

Ngày Quốc tế Lao động: Hành trình lịch sử và ý nghĩa toàn cầu

Ngày Quốc tế Lao động: Hành trình lịch sử và ý nghĩa toàn cầu

Nhà báo Phạm Văn Anh được bổ nhiệm làm Phó Tổng Biên tập Tạp chí Điện tử và Ứng dụng

Nhà báo Phạm Văn Anh được bổ nhiệm làm Phó Tổng Biên tập Tạp chí Điện tử và Ứng dụng

Thủ tướng thăm gian hàng OSB Group tại Lễ phát động phong trào thi đua Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số

Thủ tướng thăm gian hàng OSB Group tại Lễ phát động phong trào thi đua Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số

Nestlé MILO tiếp tục đồng hành cùng Tiền Phong Marathon 2025

Nestlé MILO tiếp tục đồng hành cùng Tiền Phong Marathon 2025

Apple WWDC 2025 - thời khắc tiết lộ diện mạo đột phá cho iOS, iPadOS và macOS

Apple WWDC 2025 - thời khắc tiết lộ diện mạo đột phá cho iOS, iPadOS và macOS

Alibaba.com đón tiếp đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam

Alibaba.com đón tiếp đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam

Nhiều sản phẩm mới, công nghệ tiên tiến được giới thiệu tại Vietbuild Hà Nội 2025

Nhiều sản phẩm mới, công nghệ tiên tiến được giới thiệu tại Vietbuild Hà Nội 2025

Tổng Bí thư thăm cảng Pansir Panjang và trao đổi chiến lược giáo dục, khoa học công nghệ (Singapore)

Tổng Bí thư thăm cảng Pansir Panjang và trao đổi chiến lược giáo dục, khoa học công nghệ (Singapore)

Việt Nam sẽ xây dựng nhà máy chế tạo chip bán dẫn công nghệ cao

Việt Nam sẽ xây dựng nhà máy chế tạo chip bán dẫn công nghệ cao

Khai mạc Triển lãm tư liệu ‘Quân đội anh hùng, Quốc phòng vững mạnh’

Khai mạc Triển lãm tư liệu ‘Quân đội anh hùng, Quốc phòng vững mạnh’

Tin mới cập nhật

Ấn Độ nối lại việc cấp thị thực du lịch cho công dân Trung Quốc sau 5 năm

Ấn Độ nối lại việc cấp thị thực du lịch cho công dân Trung Quốc sau 5 năm

Di Động Việt mở bán sớm Galaxy Z Fold7, Z Flip 7 với ưu đãi lên đến 10 triệu đồng

Di Động Việt mở bán sớm Galaxy Z Fold7, Z Flip 7 với ưu đãi lên đến 10 triệu đồng

ASUS khai trương ROG Exclusive Store đầu tiên tại Việt Nam

ASUS khai trương ROG Exclusive Store đầu tiên tại Việt Nam

CellphoneS ghi nhận bộ đôi Galaxy Z Fold7 và Z Flip7 tăng trưởng 20%

CellphoneS ghi nhận bộ đôi Galaxy Z Fold7 và Z Flip7 tăng trưởng 20%

Lễ hội ẩm thực Malaysia tại Sheraton Hanoi Hotel

Lễ hội ẩm thực Malaysia tại Sheraton Hanoi Hotel

Anh - Ấn Độ ký thỏa thuận lịch sử, thúc đẩy thương mại 34 tỷ USD/năm

Anh - Ấn Độ ký thỏa thuận lịch sử, thúc đẩy thương mại 34 tỷ USD/năm

MediaTek củng cố vị thế dẫn đầu trong kỷ nguyên mới

MediaTek củng cố vị thế dẫn đầu trong kỷ nguyên mới

Volkswagen hạ dự báo lợi nhuận do thuế quan Mỹ, lợi nhuận quý II giảm mạnh

Volkswagen hạ dự báo lợi nhuận do thuế quan Mỹ, lợi nhuận quý II giảm mạnh

Amazon cùng các chuyên gia phác thảo lộ trình đưa hàng Việt Nam cất cánh

Amazon cùng các chuyên gia phác thảo lộ trình đưa hàng Việt Nam cất cánh

MobiFone và Agribank ký hợp tác chiến lược thúc đẩy chuyển đổi số nông thôn

MobiFone và Agribank ký hợp tác chiến lược thúc đẩy chuyển đổi số nông thôn

Điểm sàn Đại học Công nghiệp TP.HCM 2025 giảm nhẹ

Điểm sàn Đại học Công nghiệp TP.HCM 2025 giảm nhẹ

Epson ra mắt máy in hóa đơn bán hàng TM-T82IV

Epson ra mắt máy in hóa đơn bán hàng TM-T82IV

Tin đọc nhiều

Nhiều thiết bị số phục vụ CPĐT chưa được đánh giá ATTT

Nhiều thiết bị số phục vụ CPĐT chưa được đánh giá ATTT

Bộ Công an có thêm 2 thứ trưởng

Bộ Công an có thêm 2 thứ trưởng

PVOIL Cup 2021 - Nơi hội tụ của 77 niềm đam mê 'xế cưng'

PVOIL Cup 2021 - Nơi hội tụ của 77 niềm đam mê 'xế cưng'

Hân hoan chào đón ngày hội Bầu cử toàn dân với chương trình giao lưu nghệ thuật: ‘Bài ca kết đoàn’

Hân hoan chào đón ngày hội Bầu cử toàn dân với chương trình giao lưu nghệ thuật: ‘Bài ca kết đoàn’

Ngày Trái Đất 2021 là ngày nào?

Ngày Trái Đất 2021 là ngày nào?

Các Bộ trưởng ITU: “Covid-19 kích hoạt bước ngoặt cho kỷ nguyên kỹ thuật số”

Các Bộ trưởng ITU: “Covid-19 kích hoạt bước ngoặt cho kỷ nguyên kỹ thuật số”

EVN phấn đấu đến năm 2025 dịch vụ khách hàng điện đạt nhóm ASEAN 3

EVN phấn đấu đến năm 2025 dịch vụ khách hàng điện đạt nhóm ASEAN 3

Cập nhật tình hình dịch COVID-19: Hàn Quốc đang hình thành "điểm nóng" thứ 2

Cập nhật tình hình dịch COVID-19: Hàn Quốc đang hình thành "điểm nóng" thứ 2

Hai phương án nghỉ Tết âm lịch 2020

Hai phương án nghỉ Tết âm lịch 2020

VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021

VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021

Video xem nhiều

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Honda MSX 125 Grom 2021 mẫu xe côn tay phiên bản đường đua

Đánh giá iPhone SE 2020: Nhiều công nghệ để yêu, ít chi tiêu

Đánh giá iPhone SE 2020: Nhiều công nghệ để yêu, ít chi tiêu

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Một ngày trải nghiệm giấc mơ trở thành tay đua F1 chuyên nghiệp ở Nhật Bản

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Khám phá Huawei Mate X đối thủ của Galaxy Fold tại IFA 2019

Khám phá Huawei Mate X đối thủ của Galaxy Fold tại IFA 2019

Cyber-Shot RX100 VII: Siêu phẩm mới gia nhập gia đình Sony

Cyber-Shot RX100 VII: Siêu phẩm mới gia nhập gia đình Sony

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019