Liệt sỹ Lê Bá Chư: Tên anh sống mãi với thời gian

Cực chiến binh Tạ Sinh Kế (bên trái) nguyên chỉ huy C4, D2 lữ đoàn 249. bến phà Xuân Sơn và thương binh Cao Thành Đạm. Ảnh Hồng Phong.

Đến thăm Cực chiến binh (CCB) Tạ Sinh Kế, người chỉ huy C4, D2 lữ đoàn 249, đại đội được giao trọng trách chốt tại bến Xuân Sơn năm xưa vào dịp cuối tháng 7/2020. Khi nhắc tới Lê Bá Chư ông đã không kìm được nước mắt nghẹn ngào nói “Liệt sỹ Lê Bá Chư, một chiến sỹ cách mạng kiên cường, sống và chiến đấu đến hơi thở cuối cùng. Tấm gương Lê Bá Chư không tiếc máu xương hy sinh vì Tổ quốc trên bến đò Xuân Sơn, xã Sơn Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình xứng đáng để cho các thế hệ noi theo”.

Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh

Đưa ánh mắt xa xăm, như hổi tưởng lại những ngày tháng chiến đấu ác liệt năm xưa bên các đồng đội, CCB Tạ Sinh Kế chậm chãi chia sẻ. Năm 1968, năm đánh phá ác liệt nhất của không quân Mỹ trên dải đất miền Trung, hòng chặt đứt con đường chi viện của hậu phương cho tiền tuyến. Hôm đó, vào buổi chiều gần đến giờ lắp ghép phà, máy bay địch xuất hiện thả bom từ trường dày đặc ở trên thượng lưu và hạ lưu, trong khi đó đơn vị đang dấu tám con thuyền trên thượng lưu.

Cũng trong thời điểm đó, đơn vị nhận được lệnh bằng bất kỳ giá nào phải đưa được một đoàn xe vượt Xuân Sơn ngay trong đêm, đảm bảo an toàn tuyệt đối. Nhận lệnh, trong hoàn cảnh bom từ trường dày đặc trên bờ, trên thượng lưu và hạ lưu, song với tinh thần chiến đấu “Tất cả cho tiền tuyến”, chỉ huy đại đội lập tức cho triển khai ngay các đội rà phá bom từ trường, đồng thời tìm người đủ dũng cảm và mưu trí để thực hiện nhiệm vụ đưa tám con thuyền trên thượng lưu về hạ lưu đúng giờ quy định để đơn vị thực hiện nhiệm vụ.

Cực chiến binh Tạ Sinh Kế, nguyên chỉ huy C4, D2 lữ đoàn 249 bến phà Xuân Sơn. Ảnh Phạm Anh.

Trong khi, cán bộ chỉ huy Tạ Sinh Kế đang phân vân tìm người thực hiện nhiệm vụ đầy khó khăn này thì Lê Bá Chư lên gặp chỉ huy và xin cảm tử để đưa phà về bến, với một đề nghị chỉ giao nhiệm vụ cho một mình anh thực hiện cùng lời hứa sẽ hoàn thành nhiệm vụ được giao.

Khi được cán bộ chỉ huy đơn vị hỏi: Anh có biết thượng lưu đang dày đặc bom từ trường không? Lê Bá Chư trả lời mạch lạc “Tôi biết, chính vì thế tôi đề nghị giao nhiệm vụ cho mình tôi, nếu có hy sinh chỉ mình tôi hy sinh”.

Sau khi hội ý tổ Đảng chỉ huy trung đội quyết định giao nhiệm vụ này cho Lê Bá Chư thực hiện, đồng thời chỉ huy trung đội tổ chức làm thủ tục truy điệu sống, biểu dương hành động dũng cảm, dám hy sinh thân mình của Lê Bá Chư để đơn vị hoàn thành nhiệm vụ.

Lên đường làm nhiệm vụ với chiếc sào trong tay, Lê Bá Chư đã khôn khéo và kiên nhẫn dẫn từng chiếc thuyền từ thượng lưu về bến. Khi chiếc thuyền thứ tám, chiếc thuyền cuối cùng vừa cập bến kịp cho đơn vị ghép phà giữa bốn bề bom nổ và đạn từ máy bay địch vãi xuống. Lúc này, cả đơn vị dậy lên tiếng thì thầm cảm phục không chỉ lòng dũng cảm và cả tài nghệ khéo léo luồn lách vượt qua bãi bom từ trường hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao mà không gặp bất kỳ tổn thất nào của Lê Bá Chư.

>>>>> Xem thêm Video: Những bến bờ nhân nghĩa

Từ hành động dũng cảm đến hành trình tìm mộ liệt sỹ Lê Bá Chư

Sau khi xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ đưa tám con thuyền về hạ lưu, Lê Bá Chư và một số chiến sỹ khác được cử đi đào tạo lái xe chở khoang thuyền bộ cầu nổi. Rồi đơn vị được lệnh vào chiến trường. Trên một chặng hành quân theo đường 16 ở phái nam Quảng Bình, xe của Lê Bá Chư và Cao Thành Đạm, hai người bạn chiến đấu cùng quê huyện Hoằng Hoá, tỉnh Thanh Hoá bị hỏng, phải nằm lại gần đội cầu 10, lúc đó thuộc Ban 67 Bộ Giao thông - Vận tải.

Thật không may, hai ngày sau trong một trận đánh phá của máy bay Mỹ vào khu vực này. Lê Bá Chư đã huy sinh ngay gần chiếc thuyền. Cao Thành Đạm và anh em đội cầu 10 đã lo chôn cất anh chu đáo ở một bìa rừng gần đường.

Bấy giờ vào cuối năm 1970, ở hậu phương người vợ thân yêu của Lê Bá Chư, chị Nguyễn Thị Đức chưa hề biết tin anh đã hy sinh. Chị vẫn chịu thương chịu khó, tần tảo lam làm phụng dưỡng bố mẹ chồng và chờ anh về. Khi nhận được anh đã hy sinh dù chưa có con, bên cạnh đó, dù có rất nhiều người đến tìm hiểu và ngỏ lời nhưng đáp lại chị đều trả lời: “Em không thể yêu anh được, vì e còn phải thờ chồng và trông nom phụng dưỡng bố mẹ chồng”.

Thời gian cứ trôi, chị ở vậy chăm sóc bố mẹ chồng cho đến khi các cụ qua đời. Đức hy sinh, sự hiếu thảo của vợ liệt sỹ Lê Bá Chư đáng là tấm gương để chị em phụ nữ học tập.

Năm 1998, sau gần 30 năm từ ngày liệt sỹ Lê Bá Chư hy sinh, chị Nguyễn Thị Đức vợ liệt sỹ vẫn đau đáu một lòng tha thiết tìm được hài cốt chồng để đưa về nghĩa trang Liệt sỹ Huyện Hoằng Hoá an nghỉ.

Thương binh Cao Thành Đạm người bạn chiến đấu đã chôn cất Lê Bá Chư năm xưa. Ảnh Hồng Phong.

Cũng trong thời điểm đó, sự thôi thúc đi tìm hài cốt đồng đội, người chiến sỹ kiên cường, dũng cảm Lê Bá Chư đã hy sinh tháng 5/1970 ở miền tây Quảng Bình của chỉ huy đơn vị cũ Tạ Sinh Kế, một CCB bình thường đang bươn chải kiếm sống ở quê nhà, xã Nguyên Khê, huyện Đông Anh, Hà Nội ngày một lớn dần. Dù đường xá xa xôi, CBB Kế đã tìm về Hoằng Hoá gặp gỡ và bàn bạc với chị Đức và CCB Cao Thành Đạm, người bạn chiến đấu đã chôn cất Lê Bá Chư năm xưa, kế hoạch đi tìm mộ và đưa hài cốt liệt sỹ Lê Bá Chư về với quê hương. CCB Cao Thành Đạm đã nhiệt tình ủng hộ, chuẩn bị đến ngày lên đường thì vết thương ở khớp đùi của anh Đạm lại tái phát nặng. Thế là CCB Tạ Sinh Kế phải nhờ bạn bè liên hệ với Viện quân y 103 để đưa anh ra chữa trị để phục hồi sức khoẻ.

Từ những nỗ lực không ngừng của gia đình chị Đức, cùng sự động viên, giúp đỡ tận tình của CCB Tạ Sinh Kế, mãi đến cuối tháng 3/1999, CCB Cao Thành Đạm và con rể chị Đức, chồng cô con gái nuôi duy nhất của chị Đức sau khi anh Chư hy sinh, mới có thể lên đường đi tìm mộ liệt sỹ Chư.

Cuộc chiến tranh đã đi qua gần 30 năm, trên mảnh đất chiến trường xưa đã có bao đổi thay. Dấu tích mộ anh Chư không còn nữa, lúc này CCB Cao Thành Đạm chỉ còn biết dựa vào trí nhớ rồi cùng bà con xóm Bang trên đường 16 Quảng Bình lùng sục tìm kiếm, chắp nối các thông tin từ nhiều người để cuối cùng, sau 1 tuần lễ mới xác định được toạ độ nơi chôn cất liệt sỹ Lê Bá Chư.

Đoàn tìm kiếm vội vã quay về quê nhà để thông báo kết quả với gia đình và địa phương, đồng thời chuẩn bị cho kế hoạch bốc mộ và đưa hài cốt liệt sỹ Chư về.

Đưa hài cốt liệt sỹ về an táng tại quê nhà

Năm 2000, trở lại Quảng Bình lần thứ hai, CCB Cao Thành Đạm và những người thân của liệt sỹ Lê Bá Chư được nhân dân thôn Kim Lai, huyện Lệ Thuỷ, nơi trú quân trước đây của đơn vị liệt sỹ Chư và CCB Đạm khi chuẩn bị vào chiến trường đón tiếp nhiệt tình và tạo mọi điều kiện giúp đỡ.

Dòng dã ba ngày liền đào bới, đến ngày thứ tư, khi đào đến hố thứ 9 thì CCB Cao Thành Đạm mới nhận ra dấu vết của ngôi mộ chôn cách đây 30 năm. Nhìn những đồ tuỳ táng còn nguyên vẹn cùng bộ hài cốt của liệt sỹ Lê Bá Chư, CCB Cao Thành Đạm nghẹn ngào gọi tên người đồng đội năm xưa. Dù hơn ¼ thế kỷ đã trôi qua, nhân dân nơi đây vẫn còn nhớ “Có đoàn xe chở cầu thuyền dừng lại giấu quân làm công tác chuẩn bị vào chiến trường. Rồi trong đêm đầu tiên dời thôn xóm, mới đi được vài chục cây số thì một xe bị hỏng phải nằm lại và rồi 2 ngày sau máy bay Mỹ đến đánh trúng vào chỗ giấu xe” và Lê Bá Chư đã hy sinh.

May mắn hơn là CCB Cao Thành Đạm đi cùng xe vẫn an toàn và anh đã liên hệ được với đội cầu 10 ban 67 đóng quân gần đó giúp đỡ chôn cất liệt sỹ Chư chu đáo giữa một vùng rừng núi hoang vu.

Ngày đưa hài cốt liệt sỹ Lê Bá Chư vào nghĩa trang liệt sỹ của huyện Hoằng Hoá, tỉnh Thanh Hoá, thật vô cùng cảm động. Không chỉ họ hàng, bà con dân làng gần xa về dự mà các cơ quan, đoàn thể địa phương có mặt đông đủ, đặc biệt là sự có mặt của đại diện Bộ tư lệnh binh chủng Công binh và lữ đoàn vượt sông 249 cùng CCB Tạ Sinh Kế người chỉ huy cũ của liệt sỹ Chư làm cho gia đình và quê hương liệt sỹ thêm thấm thía nghĩa tinh sắc son, sâu đậm của những người lính Bộ đội Cụ Hồ.

Trong lịch sử thời kỳ đấu tranh giữ nước của dân tộc ta, Bộ đội Cụ Hồ luôn có những đóng góp xứng đáng với vai trò và sứ mệnh lịch sử được Đảng, Bác Hồ và cả dân tộc giao phó. Dù trong hoàn cảnh khó khăn, gian khổ dù phải hy sinh cả tính mạng khi còn ở tuổi thanh xuân các anh vẫn luôn nêu cao tinh thần bất khuất, chí khí anh hùng, lẫm liệt để gìn giữ lý tưởng sống mà họ đã chọn và truyền lại cho nhiều thế hệ thanh niên viết tiếp trang sử vàng chói lọi của dân tộc Việt Nam.

Ghi theo lời kể của CCB Tạ Sinh Kế, nguyên chỉ huy bến phà Xuân Sơn - Bố Trạch - Quảng Bình.

Theo Tạp chí Điện tử