Chủ tịch DTT Nguyễn Thế Trung chứng minh AI không thể thay thế trực giác con người trong toán học

Tường Minh
18/09/2024 18:41
D

Tại sao trí tuệ nhân tạo không thể thay thế trực giác con người trong toán học: Câu chuyện về Nhóm quái vật và năng lực của AI.

Lời tòa soạn: GPT-o1 được OpenAI ra mắt, đánh dấu bước tiến quan trọng trong mục tiêu phát triển trí tuệ nhân tạo gần giống con người của OpenAI. Báo Vietnamnet ngày 16/9 có bài báo “Mô hình AI lý luận mới của OpenAI đạt cấp độ tiến sĩ toán học”. Vậy AI có thể thông minh, nhưng nó không thể thay thế trực giác của con người trong những thứ phức tạp như toán học không? Chúng ta cùng bàn luận với quan điểm của Chủ tịch DTT Nguyễn Thế Trung về AI này nhé. Tiêu đề bài báo do Ban biên tập Điện tử và Ứng dụng đặt.

Chủ tịch DTT Nguyễn Thế Trung chia sẻ: "Tháng 10/2023, tôi có dịp trình bày tại Seminar hội Toán học Hà Nội với chủ đề AI và toán học, tôi đã chứng minh bằng số liệu cụ thể về khả năng giới hạn của AI thông qua định lý về Monster Group – Nhóm quái vật. Tuần qua, OpenAI ra mắt o1 có khả năng lập luận, điều này có thể khiến chúng ta nghĩ rằng GenAI có khả năng tiến gần đến trí thông minh của con người, tuy nhiên thực tế việc đó còn xa, cụ thể là nếu so sánh với trực giác toán học GenAi còn xa".

Bài toán được Chủ tịch DTT Nguyễn Thế Trung chứng minh AI không thể giải được. Ảnh: Chụp màn hình

Ông Nguyễn Thế Trung đưa dẫn chứng bằng một ví dụ về nhóm toán học đặc biệt gọi là "Monster Group", mà AI hiện tại không thể giải quyết được do những giới hạn về khả năng tính toán và bộ nhớ.

Monster Group là một tập hợp rời rạc có khoảng 8 x 10^53 phần tử và không tuân theo quy tắc logic hay mô hình chuyển đổi toán học thông thường, điều mà AI không thể khảo sát đầy đủ vì giới hạn về không gian lưu trữ.

Ông Nguyễn Thế Trung đưa ra luận điểm con người đã sử dụng trực giác và khả năng liên kết giữa các lĩnh vực toán học khác nhau để chứng minh một số kết nối giữa Monster Group và hình học Riemann. Trong khi đó, AI chỉ có thể bắt chước hoặc xử lý theo các thuật toán nhất định mà không có khả năng tự tư duy về những vấn đề trừu tượng hoặc rời rạc như vậy.

Ông Trung dẫn chứng thêm, một điểm nữa được nêu là bộ não con người có thể chứa khoảng 10^15 thông tin, ít hơn nhiều so với những hệ thống AI mạnh nhất hiện nay, nhưng AI vẫn chưa thể thay thế được trực giác con người. Có thể có các cơ chế lượng tử trong não bộ giúp con người vượt qua khả năng tính toán của AI, mặc dù điều này chưa được chứng minh rõ ràng về mặt khoa học.

Ảnh minh họa

Ngoài ra, ông Trung đưa ra giả thuyết: “Còn có những yếu tố lượng tử trong não bộ giúp con người giải quyết các bài toán mà AI không thể.

Sau đây là bài viết cùng với ChatGPT o1.

Bạn đã bao giờ nghe về Nhóm quái vật (Monster Group) chưa? Không, không phải quái vật kiểu như Godzilla đâu. Chúng ta đang nói về một trong những cấu trúc toán học phức tạp nhất từng được con người khám phá. Và điều này cực kỳ thú vị vì câu chuyện về việc làm sao con người khám phá ra cái “quái vật” này cũng tiết lộ một điều lớn hơn: AI có thể thông minh, nhưng nó không thể thay thế trực giác của con người trong những thứ phức tạp như toán học. Hãy cùng lắng nghe câu chuyện này và xem AI đứng ở đâu trong bức tranh toán học lớn lao ấy.

Giới hạn của AI – Hãy tưởng tượng thế này…

Hãy thử tưởng tượng bạn có một chiếc máy tính mạnh nhất thế giới trong tay. Nó có thể thực hiện hàng tỷ phép tính mỗi giây và lưu trữ một lượng dữ liệu khổng lồ. Bạn nghĩ rằng, với sức mạnh như vậy, nó có thể giải quyết mọi vấn đề chứ? Chà, câu trả lời có thể làm bạn ngạc nhiên. Để làm rõ, hãy nói về khái niệm dữ liệu trước đã.

Năm 2023, tổng lượng dữ liệu số trên thế giới đạt khoảng 200 zettabyte. Giờ thì điều đó có ý nghĩa gì? Giả sử mỗi gigabyte là một cuốn sách, bạn sẽ cần một chồng sách kéo dài từ Trái Đất đến Mặt Trăng… hàng ngàn lần để biểu diễn toàn bộ dữ liệu này. Tuy nhiên, ngay cả với máy tính hiện đại nhất, việc giải một số bài toán quá phức tạp có thể cần nhiều thời gian hơn tuổi thọ của toàn bộ vũ trụ!

Bạn thấy đó, không phải lúc nào mạnh hơn cũng tốt hơn. Có những vấn đề mà chỉ sức mạnh tính toán không thể giải quyết được.

Nhóm Quái Vật – Gã khổng lồ bí ẩn trong toán học

Quay trở lại với toán học. Vào những năm 1970, một nhóm các nhà toán học khám phá ra cái gọi là nhóm đơn sporadic – một loạt các cấu trúc toán học kỳ lạ, không tuân theo các quy luật thông thường. Trong số đó, nổi bật nhất là Nhóm Quái Vật. Hãy hình dung thế này: Nhóm Quái Vật có khoảng 8×10^53 phần tử. Nghe lớn quá phải không? Để so sánh, số nguyên tử trên Trái Đất chỉ vào khoảng 1×10^50. Nghĩa là, để chứa toàn bộ các phần tử của Nhóm quái vật, bạn cần một lượng nguyên tử lớn hơn toàn bộ hành tinh này.

Điều này có nghĩa là: Để biểu diễn toàn bộ Nhóm quái vật, cần một lượng dữ liệu lớn hơn khả năng lưu trữ của tất cả các ổ cứng hiện có. Tuy nhiên, con người có thể nghiên cứu và hiểu về nhóm này thông qua các khái niệm trừu tượng và lý thuyết mà không cần biểu diễn chi tiết từng phần.

Giờ thì bạn có thể tưởng tượng mức độ phức tạp của thứ mà chúng ta đang nói đến rồi chứ?

Giả thuyết Monstrous Moonshine – Một kết nối bất ngờ

Một trong những khám phá bất ngờ nhất liên quan đến Nhóm quái vật là Giả thuyết Monstrous Moonshine. Nghe có vẻ như cái tên của một loại rượu lậu, nhưng thực chất là một mối liên hệ kỳ lạ giữa Nhóm quái vật và một hàm số phức đặc biệt trong toán học. Vào năm 1979, John McKay phát hiện ra mối liên hệ đáng ngạc nhiên giữa những con số trong hàm J và các con số liên quan đến Nhóm quái vật.

Điều thú vị ở đây là gì? Nó giống như tìm thấy mối liên hệ giữa âm nhạc và toán học – hai lĩnh vực tưởng chừng như không liên quan, nhưng lại có một sự kết nối sâu sắc. Và đây chính là chỗ mà AI bắt đầu gặp khó khăn.

AI – Giỏi tính toán nhưng thiếu trực giác

Đây là điểm mà chúng ta cần làm rõ. AI có thể thực hiện hàng triệu phép tính mỗi giây, nhưng nó lại không có trực giác. Trực giác là gì? Đó là thứ mà các nhà toán học sử dụng để “nhảy” qua những bước tính toán trung gian và đến thẳng giải pháp. Không ai lập trình cho trực giác, bạn chỉ có nó sau nhiều năm nghiền ngẫm, thử sai, và tự mày mò. AI không có khả năng làm điều này.

GPT-o1. Ảnh OpenAI

Hãy lấy Nhóm quái vật làm ví dụ. Để AI có thể chứng minh một định lý liên quan đến Nhóm quái vật, nó cần một lượng dữ liệu và hướng dẫn khổng lồ. Và ở đây chúng ta gặp phải một vấn đề: nhiều định lý, giống như trong trường hợp của Nhóm quái vật, đơn giản là không có đủ dữ liệu để AI có thể học hỏi. Nó không có “kinh nghiệm” như con người để phát triển trực giác.

Sức mạnh của trực giác con người

Con người có một năng lực mà máy móc khó có thể sao chép được: đó là khả năng kết nối những ý tưởng tưởng chừng không liên quan. Hãy nhớ lại giả thuyết Monstrous Moonshine – không có máy tính nào có thể kết nối hai lĩnh vực toán học xa lạ đó. Nhưng con người, với sự tò mò và sáng tạo, đã làm được.

Chúng ta không cần phải tính toán mọi thứ để hiểu một vấn đề. Hãy nghĩ về việc đọc một cuốn sách. Bạn không cần nhớ từng từ để hiểu được nội dung chính. Toán học cũng vậy – nhiều khi chỉ cần cảm nhận được vấn đề và trực giác sẽ dẫn dắt bạn tìm ra lời giải.

Hợp tác giữa con người và AI – Tương lai đầy hứa hẹn

Thay vì cố gắng thay thế con người, chúng ta nên xem AI như một công cụ hỗ trợ. Máy tính giỏi xử lý các phép tính phức tạp, kiểm tra các chứng minh, và giúp nhà toán học tập trung vào những bước nhảy lý luận cao cấp hơn. Hãy để AI làm những công việc nặng nhọc, còn chúng ta – con người – sẽ tập trung vào những ý tưởng đột phá.

Trong tương lai, có thể AI sẽ trở nên thông minh hơn, nhưng trực giác của con người vẫn sẽ luôn là một yếu tố không thể thiếu để giải quyết những vấn đề phức tạp và trừu tượng nhất.

AI không phải là “kẻ thay thế” trí tuệ con người. Nó là một công cụ mạnh mẽ, nhưng vẫn còn phụ thuộc vào chúng ta để dẫn dắt và sáng tạo. Đặc biệt trong những lĩnh vực như toán học, nơi trực giác, sự tò mò và khả năng kết nối của con người đã và sẽ luôn là yếu tố chủ chốt. Công nghệ có thể thay đổi thế giới, nhưng chính con người mới là những người biến điều đó thành hiện thực.

Và đó là lý do tại sao trực giác con người – cái trực giác kỳ lạ và phi lý đó – vẫn còn đứng vững trước sự phát triển của trí tuệ nhân tạo.

Ảnh: NVCC

Ông Nguyễn Thế Trung từng học chuyên Toán Tổng hợp Hà Nội, từng giành giải Nhì Toán quốc tế năm 1995 tại Canada. Năm 1996, ông Trung sang Úc học ngành CNTT tại Đại học Công nghệ Sydney, theo diện sinh viên được nhận học bổng toàn phần của Chính phủ Úc.

Ông Nguyễn Thế Trung hiện là Chủ tịch Công ty công nghệ DTT, cựu thành viên Tổ công tác giúp việc Ủy ban quốc gia về Chính phủ điện tử.

Ông Trung cùng DTT tiên phong triển khai mô hình hợp tác công - tư (PPP), phát huy hiệu quả và chất lượng của các dịch vụ hạ tầng xã hội trong các lĩnh vừa giáo dục, y tế, giao thông vận tải và văn hóa trên nền tảng tri thức CNTT, và có nhiều đóng góp cho sự phát triển của cộng đồng giáo dục STEM tại Việt Nam.

 Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Công nghệ DTT Nguyễn Thế Trung

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng

Tin cùng chuyên mục

Bản sao số hệ thống mạng: Cuộc cách mạng tiếp theo trong quản lý mạng

Bản sao số hệ thống mạng: Cuộc cách mạng tiếp theo trong quản lý mạng

Chuyên gia bác bỏ tin đồn về 'mây động đất' tại Nhật Bản

Chuyên gia bác bỏ tin đồn về 'mây động đất' tại Nhật Bản

Chuyên gia lo ngại về 'thử nghiệm diệt vệ tinh có tính hủy diệt'

Chuyên gia lo ngại về 'thử nghiệm diệt vệ tinh có tính hủy diệt'

Tiếp năng lượng cho kỷ nguyên xe điện

Tiếp năng lượng cho kỷ nguyên xe điện

Trí tuệ nhân tạo: Giải mã những nghi vấn trong văn hóa đại chúng 

Trí tuệ nhân tạo: Giải mã những nghi vấn trong văn hóa đại chúng 

Nguyên nhân cháy rừng không chỉ đơn thuần do biến đổi khí hậu

Nguyên nhân cháy rừng không chỉ đơn thuần do biến đổi khí hậu

CEO Nvidia: Hãy nắm vững AI nếu không muốn bị tụt lại phía sau

CEO Nvidia: Hãy nắm vững AI nếu không muốn bị tụt lại phía sau

ChatGPT, AI và báo chí: Lợi ích, rủi ro cùng những vấn đề về pháp lý và đạo đức

ChatGPT, AI và báo chí: Lợi ích, rủi ro cùng những vấn đề về pháp lý và đạo đức

Sự thúc đẩy của Công nghệ tiên tiến trong quá trình tiến hóa tiếp theo của loài người

Sự thúc đẩy của Công nghệ tiên tiến trong quá trình tiến hóa tiếp theo của loài người

Đo kiểm trong sản xuất đại trà bảng mạch giá thấp: Đương đầu thách thức

Đo kiểm trong sản xuất đại trà bảng mạch giá thấp: Đương đầu thách thức

Dự báo công nghệ năm 2023 của Keysight - Kiến giải từ hãng đo lường và kiểm thử hàng đầu thị trường (phần 2)

Dự báo công nghệ năm 2023 của Keysight - Kiến giải từ hãng đo lường và kiểm thử hàng đầu thị trường (phần 2)

Giải pháp nguồn outdoor giúp giảm chi phí vận hành khai thác (Opex) cho mạng di động

Giải pháp nguồn outdoor giúp giảm chi phí vận hành khai thác (Opex) cho mạng di động

Tin mới cập nhật

PVOIL VOC 2024: đường thi 'nghiệt ngã' thách thức các tay đua hạng chuyên nghiệp

PVOIL VOC 2024: đường thi 'nghiệt ngã' thách thức các tay đua hạng chuyên nghiệp

Chiến lược '4 Mới' của Huawei có gì mới?

Chiến lược '4 Mới' của Huawei có gì mới?

PVOIL VOC 2024: Hồi hộp, kịch tính những chặng đua đầu tiên

PVOIL VOC 2024: Hồi hộp, kịch tính những chặng đua đầu tiên

Roborock ra mắt loạt sản phẩm robot và máy hút bụi cầm tay mới

Roborock ra mắt loạt sản phẩm robot và máy hút bụi cầm tay mới

Hà Nội: Kết kết nối doanh nghiệp sản phẩm công nghiệp chủ lực với các trường đại học đào tạo nghề

Hà Nội: Kết kết nối doanh nghiệp sản phẩm công nghiệp chủ lực với các trường đại học đào tạo nghề

Làm thế nào để có quảng cáo minh bạch và an toàn trong nền tảng Meta?

Làm thế nào để có quảng cáo minh bạch và an toàn trong nền tảng Meta?

Ngũ Cung ra mắt Album III  chủ đề  Di sản

Ngũ Cung ra mắt Album III  chủ đề  Di sản

Đề xuất tăng mức hỗ trợ tối thiểu là 50% cho các học sinh, sinh viên tham gia BHYT

Đề xuất tăng mức hỗ trợ tối thiểu là 50% cho các học sinh, sinh viên tham gia BHYT

Quy chuẩn mới về tương thích điện từ cho thiết bị vô tuyến mặt đất

Quy chuẩn mới về tương thích điện từ cho thiết bị vô tuyến mặt đất

Ông Nguyễn Thanh Lâm và sứ mệnh mới tại VTV

Ông Nguyễn Thanh Lâm và sứ mệnh mới tại VTV

Trải nghiệm đỉnh cao cùng dàn xe đẳng cấp tại PVOIL Cup 2024

Trải nghiệm đỉnh cao cùng dàn xe đẳng cấp tại PVOIL Cup 2024

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác tư tưởng, lý luận ở Việt Nam

Đẩy mạnh chuyển đổi số trong công tác tư tưởng, lý luận ở Việt Nam

Tin đọc nhiều

Bản sao số hệ thống mạng: Cuộc cách mạng tiếp theo trong quản lý mạng

Bản sao số hệ thống mạng: Cuộc cách mạng tiếp theo trong quản lý mạng

Chuyên gia bác bỏ tin đồn về 'mây động đất' tại Nhật Bản

Chuyên gia bác bỏ tin đồn về 'mây động đất' tại Nhật Bản

Sự thúc đẩy của Công nghệ tiên tiến trong quá trình tiến hóa tiếp theo của loài người

Sự thúc đẩy của Công nghệ tiên tiến trong quá trình tiến hóa tiếp theo của loài người

5G và các thách thức trong thiết kế hệ thống IoT công nghiệp

5G và các thách thức trong thiết kế hệ thống IoT công nghiệp

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G

Việt Nam đang ở đâu trong nền công nghiệp sản xuất ô tô toàn cầu

Việt Nam đang ở đâu trong nền công nghiệp sản xuất ô tô toàn cầu

Quy hoạch báo chí: Cơ hội để báo chí phát triển lành mạnh

Quy hoạch báo chí: Cơ hội để báo chí phát triển lành mạnh

Hoàn thiện thể chế và các điều kiện nền tảng để phát triển nền kinh tế số tại Việt Nam

Hoàn thiện thể chế và các điều kiện nền tảng để phát triển nền kinh tế số tại Việt Nam

“Chuyển đổi số là hướng đi tất yếu của các doanh nghiệp muốn tồn tại trong 10 năm tới”

“Chuyển đổi số là hướng đi tất yếu của các doanh nghiệp muốn tồn tại trong 10 năm tới”

Kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước lĩnh vực thông tin và truyền thông Lâm Đồng 2019

Kinh nghiệm trong công tác quản lý nhà nước lĩnh vực thông tin và truyền thông Lâm Đồng 2019

Video xem nhiều

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Những gì bạn muốn biết về 5G

Những gì bạn muốn biết về 5G

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019