EVN đẩy mạnh chuyển đổi số: Người lao động có phải nghỉ việc?

Ông Trần Việt Anh - Trưởng ban TC&NS (EVN).

PV: Tập đoàn Điện lực Việt Nam vừa chọn chủ đề năm 2021 là “chuyển đổi số”. Với chủ đề này có tạo áp lực công tác đào tạo nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực không thưa ông?

Ông Trần Việt Anh: Chủ đề năm 2021 của EVN là “Chuyển đổi số” với mục tiêu nâng cao hiệu quả hoạt động SXKD, ĐTXD, hỗ trợ người lao động thực hiện công việc nhanh hơn với chất lượng cao hơn.

EVN đã xác định chuyển đổi số là trách nhiệm của các cấp lãnh đạo và toàn thể CBCNV trong Tập đoàn, trong đó nhiệm vụ “nâng cao nhận thức của CBCNV trong Tập đoàn” và đào tạo chuẩn bị năng lực cho những đối tượng liên quan trực tiếp trong quá trình chuyển đổi số” được xác định phải thực hiện trước tiên.

Trên thực tế, Ban TC&NS đã chuẩn bị cho quá trình chuyển đổi số từ nhiều năm nay. Từ năm 2017, Tập đoàn đã tập trung triển khai nhiều chương trình đào tạo cho nhóm công nghệ thông tin.

Cụ thể chỉ tính riêng ở cấp Tập đoàn đã tổ chức 50 khóa học về quản lý dữ liệu, an ninh bảo mật, phát triển phần mềm, Big Data, IoT… cho 1032 lượt cán bộ trong lĩnh vực CNTT.

Trong giai đoạn 2016-2020, các Tổng công ty cũng dành trung bình 11% chi phí đào tạo hàng năm cho các chương trình phát triển năng lực công nghệ thông tin.

Song song với nhóm CNTT, chúng tôi cũng  đang phát triển các nhóm chuyên gia tự động hóa, từ năm 2018 đến nay đã có đào tạo 6 lớp chuyên sâu và 4 hội thảo cho ứng viên chuyên gia Tập đoàn trong các lĩnh vực tự động hóa nhiệt điện, thủy điện và lưới điện. Đây sẽ là những nhóm chuyên gia được xây dựng với kỳ vọng là nhóm hành động chiến lược để triển khai các dự án chuyển đổi số của Tập đoàn.

Đối với các cấp lãnh đạo và quản lý, trong năm 2020, Tập đoàn cũng đã mời các chuyên gia quốc tế, các tổ chức tư vấn quản trị nổi tiếng sang trao đổi, tọa đàm về chuyển đổi số, những yếu tố góp phần nên thành công trong dẫn dắt chuyển đổi số, kinh nghiệm triển khai thực tế của các doanh nghiệp khác trên thế giới…

Từ năm 2018, Tập đoàn đã triển khai hệ thống học trực tuyến E-learning với sự tham gia của CBCNV toàn Tập đoàn. Chỉ riêng năm 2020, tính đến thời điểm ngày 25/12/2020 đã có 1.361.489 lượt tham gia học trên E-learning, bình quân mỗi người đã vào học 13,98 lượt trong năm.

Đây là một thói quen tốt mà chúng tôi muốn xây dựng trong toàn Tập đoàn, chuẩn bị cho việc triển khai các chương trình chuyển đổi nhận thức và đào tạo các ứng dụng chuyển đổi số cho người lao động trong thời gian tới.

Có thể nói, công tác đào tạo đã được chuẩn bị trước. Tuy nhiên, để đi song hành với kế hoạch chuyển đổi số sẽ được lãnh đạo Tập đoàn phê duyệt trong thời gian tới, chúng tôi xác định còn nhiều việc phải làm. Áp lực chắc chắn có nhưng chúng tôi đã sẵn sàng.

PV: Theo ông, để chuyển đổi số thành công năm 2022, nguồn nhân lực có phải yếu tố chủ chốt không thưa ông. Chuyển đổi số sẽ làm thay đổi tính chất công việc trong ngành Điện như thế nào thưa ông?

EVN phấn đấu cơ bản hoàn thành chuyển đổi số năm 2022.

Ông Trần Việt Anh: Hoàn toàn đúng. Tôi cho rằng nguồn nhân lực luôn là yếu tố chủ chốt trong sự thành công của mọi công việc, không riêng chuyển đổi số. Và để chuyển đổi số thành công cần có sự tham gia và phối hợp nhịp nhàng của toàn bộ CBCNV trong Tập đoàn.

Nhiều bài viết, phát biểu của các chuyên gia, nhà tư tư vấn đều đồng nhất với quan điểm này. Ví dụ, ông Phương Trầm - Tư vấn trưởng Chuyển đổi số của Tập đoàn FPT trong phát biểu của mình luôn nhấn mạnh đến vấn đề con người: "Có ba điều cần phải làm. Đầu tiên là sẵn sàng về phương diện lãnh đạo. Người lãnh đạo cần hiểu mình muốn gì và công nghệ có thể chuyển đổi công ty của mình thế nào. Thứ hai là sẵn sàng về phương diện tổ chức. Cần sự tham gia của cả tổ chức để làm nên sự chuyển đổi. Chúng ta cần đào tạo và phát triển nhân sự. Thứ ba là sẵn sàng về phương diện công nghệ. Điều này cần được phát triển song song với yếu tố nhân sự".

Để triển khai kế hoạch chuyển đổi số, tư vấn đã phân thành 4 nhóm nguồn nhân lực liên quan: nhóm lãnh đạo, nhóm quản lý, nhóm chuyên gia, nhóm người lao động. Như tôi đã nói ở trên, công tác đào tạo đã được chuẩn bị và triển khai cho cả 4 nhóm này.

Trong kế hoạch giai đoạn tới, chúng tôi sẽ tổ chức đào tạo chuyển đổi nhận thức và đào tạo chuyên sâu với những chương trình được thiết kế riêng cho từng nhóm và đảm bảo chuẩn bị năng lực phục vụ các mục tiêu chuyển đổi số cụ thể.

Tập đoàn đã xác định 5 lĩnh vực lớn để chuyển đổi số: sản xuất điện, kinh doanh và dịch vụ khách hàng, quản trị nội bộ, đầu tư xây dựng và VT&CNTT. Quá trình chuyển đổi số cụ thể là chuyển đổi các hoạt động chưa được số hóa trở thành được số hóa, các hoạt động thủ công, chưa tự động thành tự động, áp dụng công nghệ mới thay thế cho các công nghệ cũ, lạc hậu để nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh và năng suất lao động.

Lãnh đạo Tập đoàn cũng đã xác định thứ tự ưu tiên của chuyển đổi số là từ các công việc nhỏ đến lớn, từ thấp đến cao, từ chi phí ít đến nhiều, từ hiệu quả cao đến hiệu quả thấp. Do đó, tôi tin rằng người lao động sẽ được hỗ trợ nhiều để nâng cao hiệu quả công việc của mình sau quá trình chuyển đổi số.

PV: Hiện vẫn còn nhiều người “mơ hồ” về chuyển đổi số và một trong những định hướng quan trọng của Tập đoàn là chuyển đổi nhận thức. Theo ông vì sao chúng ta phải chuyển đổi về nhận thức? Tập đoàn sẽ đào tạo để nâng cao nhận thức chuyển đổi số như thế nào?

Ông Trần Việt Anh: Chuyển đổi số là khái niệm còn khá mới mẻ không chỉ với người trong EVN mà còn với người dân Việt Nam. Trong Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng chính phủ phê duyệt "Chương trình Chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030" đã đưa quan điểm đầu tiên là "Nhận thức đóng vai trò quyết định trong chuyển đổi số" và “Người dân là trung tâm của chuyển đổi số”. 

Khi những người lãnh đạo/quản lý, người triển khai, người tiếp nhận kết quả của quá trình chuyển đổi số biết đến và nhận thức đúng về mục tiêu chung, về lợi ích của mình khi được hưởng những thành tựu của chuyển đổi số tôi tin rằng họ sẽ cảm thấy bớt rào cản, cùng chung tay góp sức vào quá trình này.

Đó cũng là nội dung chính chúng tôi dự kiến sẽ truyền đạt đến toàn bộ CBCNV Tập đoàn. Chúng tôi sẽ phối hợp với Ban Truyền thông và các Ban chuyên môn xây dựng những nội dung và cách truyền đạt phù hợp với từng nhóm đối tượng để họ nhận thức tốt nhất.

Bên cạnh các kênh truyền thông, hệ thống E-learing sẽ là công cụ để triển khai sâu rộng, nhanh chóng và tiết kiệm nhất. Chúng tôi dự kiến sẽ tổ chức xen kẽ các Hội thảo và những cuộc thi để tạo không khí sôi động và tăng tính tương tác bổ trợ cho các hoạt động đào tạo trực tuyến.

PV: Có ý kiến cho rằng, nếu chuyển đổi số quá nhanh dẫn đến nhiều lao động phải nghỉ việc, điều hành không phù hợp với chính sách chung là đảm bảo công ăn việc làm cho người lao động? Vậy ông có bình luận gì về ý kiến này? Đối với EVN, đây có phải là một thách thức không?

Ông Trần Việt Anh: Tôi không nghĩ vậy. Xã hội đã trải qua 3 cuộc cách mạng công nghiệp lớn và chúng ta đang trong cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.

Đứng trước cuộc cách mạng nào câu hỏi này cũng đều đặt ra nhưng như chúng ta đã thấy nhiều công việc không còn tồn tại nhưng đồng thời nhiều việc mới được tạo ra. Điều đó đã tạo nên nền văn minh nhân loại mà chúng ta có ngày hôm nay.

Song song với quá trình tự động hóa và chuyển đổi số, lãnh đạo Tập đoàn luôn chỉ đạo kịp thời các chương trình bố trí, sắp xếp lại lao động và đào tạo chuyển đổi ngành nghề. Đương nhiên, quá trình này luôn là thách thức rất lớn đối với những người làm công tác tổ chức nhân sự.

Nhưng chúng ta đã thấy, Tập đoàn luôn giải quyết ổn thỏa các chính sách về lao động, đơn cử như quá trình triển khai mạnh mẽ các trạm biến áp không người trực vừa qua.

PV: Công tác đào tạo chuyên gia, đào tạo chính công nhân bậc thấp sẽ được chú trọng ra sao trong thời gian tới để phù hợp với lộ trình chuyển đổi số thưa ông?

Ông Trần Việt Anh: Như tôi đã nói ở trên, chuyên gia được coi là nhóm hành động chiến lược để triển khai các dự án chuyển đổi số. Do đó, nhóm này được tách riêng và có chương trình đào tạo riêng.

Chúng tôi hiện đang phát triển song song hai nhóm chuyên gia: chuyên gia trong các lĩnh vực chuyên môn nghiệp vụ (như sản xuất, đầu tư, kinh doanh….) và chuyên gia về công nghệ thông tin.

Để xây dựng được các dự án chuyển đổi số ứng dụng được vào quá trình quản lý, hai nhóm chuyên gia này cần làm việc chặt chẽ với nhau. Bên cạnh việc đào tạo và phát triển chuyên gia nội bộ, Ban TC&NS cũng xây dựng các chính sách thu hút hoặc thuê các chuyên gia bên ngoài để kịp thời triển khai các dự án cấp bách.

Đối với nhóm công nhân nói chung, qua quá trình triển khai E-learning chúng tôi đã tạo cho họ thói quen học tập và thi sát hạch trên phần mềm. Các bài giảng E-learning đã giúp họ có cơ hội học, ôn thi mọi lúc, mọi nơi, tiết kiệm thời gian và minh bạch hóa các nội dung sát hạch. 

Trong thời gian tới, chúng tôi dự kiến sẽ tiếp tục cải thiện phần mềm E-learning để người công nhân bên cạnh việc học có thể tra cứu các tài liệu trực tiếp liên quan đến công việc hàng ngày của họ như quy trình an toàn, quy trình vận hành, tài liệu kỹ thuật thiết bị….

Tôi cho rằng các tài liệu, bài giảng trên phần mềm E-learning là kho tri thức vô tận đối với mỗi người. Khi chúng ta đã xây dựng được văn hóa học tập, khai thác trên E-learning, mỗi người có thể tự học, tự phát triển bản thân mà không có giới hạn và không phụ thuộc vào lãnh đạo hay tổ chức. Khi đó EVN sẽ trở thành một tổ chức học tập tốt.

PV: Xin cảm ơn ông!

Theo Tạp chí Điện tử