Can nhiễu - Thách thức cho việc hoàn thiện mạng 5G trước khi thương mại hoá ở Việt Nam

Để triển khai thương mại mạng 5G ở Việt Nam với thách thức rất lớn về hạ tầng số cùng với đó là thực hiện điều chỉnh can nhiễu hướng tới hoàn thiện và tối ưu hoá dịch vụ viễn thông mạng di động thế hệ thứ 5 phục vụ hiệu quả cho chuyển đổi số quốc gia.

3 nhà mạng Viettel, VinaPhone và MobiFone đang chạy đua 5G tại Việt Nam.

Phát triển mạng 5G là một trong những định hướng trọng tâm về nâng cao năng lực hạ tầng số, phục vụ chuyển đổi số quốc gia. Bộ trưởng Bộ TT&TT Nguyễn Mạnh Hùng cho hay khi chúng ta thương mại 5G sẽ thì việc sử dụng thiết bị mạng 5G do Việt Nam sản xuất với chất lượng tốt, giá thành hợp lý tốt là điều cần thực hiện.

Cục tần số vô tuyến điện đưa ra giải pháp can nhiễu tần số 5G

Quá trình thương mại hóa 5G đang và sẽ gặp nhiều thách thức như, tìm kiếm use case chủ đạo; phát triển hệ sinh thái thiết bị mạnh với giá cả hợp lý; chuẩn bị hạ tầng trạm-cột anten-truyền dẫn đáp ứng yêu cầu; sẵn sàng về tần số để triển khai 5G thương mại.

Giai đoạn đầu, 5G chủ yếu được triển khai trên các băng tần mới theo phương thức song công TDD, khác hẳn với 4G trước đây sử dụng các băng tần theo phương thức song công FDD.

Các băng tần quan trọng với 5G đều đang được sử dụng cho các hệ thống khác như vệ tinh, radar,… do đó cần phải dọn dẹp, sắp xếp lại tần số để quy hoạch cho 5G.

Ngoài ra, 5G còn khá mới mẻ, nhiều nước chưa sẵn sàng quy hoạch và triển khai trong vài năm tới dẫn đến tại vùng biên 2 nước sẽ đồng thời có 5G và các hệ thống khác hoạt động đặt ra thách thức về tránh can nhiễu và sử dụng hiệu quả tần số cho 5G.

Tại Hội nghị tổng kết công tác năm 2020 và triển khai nhiệm vụ năm 2021 của Bộ TT&TT, Ông Nguyễn Đức Trung Cục trưởng Cục Tần số vô tuyến điện có chia sẻ, về kỹ thuật dùng chung tần số tránh can nhiễu giữa 5G với 4G/5G và các hệ thống khác, ITU và 3GPP đưa ra các giải pháp như Phối hợp về tần số; Phối hợp về không gian; Phối hợp về khung dữ liệu TDD; Phối hợp về thời gian. Các giải pháp dùng chung tần số này có thể được áp dụng riêng rẽ hoặc kết hợp.

Cụ thể, khi xem xét quy hoạch hai băng tần 2,6 GHz và 3,5 GHz cho 5G của Việt Nam và các nước láng giềng sẽ cho thấy mức độ phức tạp của các tình huống can nhiễu. Theo đó, các tình huống can nhiễu và giải pháp xử lý tương ứng đang được Cục Tần số vô tuyến điện nghiên cứu, hoàn thiện như sau:

Việt Nam đã sẵn sàng triển khai thương mại 5G

Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 52/NQ-TW ngày 27/9/2019 về một số chủ trương, chính sách chủ động tham gia cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, trong đó có mục tiêu “đến năm 2030 mạng di động 5G phủ sóng toàn quốc”.

Thực hiện chỉ đạo “dịch vụ 5G ở Việt Nam quyết không chậm so với thế giới” của Thủ tướng Chính phủ, Bộ trưởng Bộ TT&TT đã ban hành Chỉ thị số 01/CT-BTTTT ngày 3/1/2020 về những nhiệm vụ trọng tâm của lĩnh vực viễn thông năm 2020 trong đó “Mạng thông tin di động 5G ở Việt Nam được triển khai thương mại cùng nhịp với những nước đầu tiên trên thế giới... Mạng viễn thông là nền tảng của các nền tảng”.

Về chính sách, Bộ TT&TT (Bộ TT&TT) ngày 20/8/2020 đã ban hành 02 Thông tư số 18/2020/TT-BTTTT và 19/2020/TT-BTTTT về quy hoạch các băng tần 2,3 GHz, 2,6 GHz và 26 GHz cho 5G.

Ngày 8/9/2020, Bộ trưởng Bộ TT&TT đã ký ban hành Quyết định số 1529/QĐ-BTTTT về Bộ Chỉ tiêu kỹ thuật cho thiết bị đầu cuối, trạm gốc và chất lượng dịch vụ mạng 5G để hướng dẫn xây dựng tiêu chuẩn cơ sở, thiết lập mạng, đánh giá, lựa chọn thiết bị đầu cuối và thiết bị trạm gốc 5G, chuẩn bị cho việc thương mại hóa 5G tại Việt Nam

Tháng 1/2020, đã có một cuộc gọi 5G đầu tiên trên thiết bị mạng do Việt Nam (Tổng công ty công nghệ cao Viettel) sản xuất và Viettel sẽ là nhà cung cấp thiết bị gNodeB thứ 6 trên thế giới cùng với Ericsson, Nokia, Huawei, Samsung và ZTE.

Tiếp đó, tháng 7/2020 là sự ra đời của mẫu điện thoại 5G đầu tiên do Việt Nam sản xuất, Vinsmart Aris 5G, bổ sung thêm mảnh ghép còn thiếu của hệ sinh thái 5G.

Cuối tháng 11/2020, các nhà mạng cũng đã được Bộ TT&TT cấp phép cho triển khai thử nghiệm 5G thương mại để chuẩn bị cho thương mại hóa chính thức 5G tại Việt Nam.

Đặc biệt, tháng 11/2020, ba nhà mạng Viettel, MobiFone và VinaPhone đều đã phát sóng thử nghiệm thương mại 5G. Kết quả thử nghiệm cho thấy các mạng trên máy điện thoại của nhiều hãng, với tốc độ truy cập Internet di động lên đến hơn 1 Gbps, gấp hơn 10 lần tốc độ 4G hiện nay.

a) Can nhiễu giữa 5G hoạt động với các hệ thống trong nước khác:

Với các trạm vệ tinh Vinasat-1, radar đã dồn dịch về băng tần 3400-3560 MHz, 4000-4200 MHz: quy định băng tần bảo vệ, mặt nạ phát xạ ngoài băng của trạm 5G.

Với một số trạm vệ tinh đặc biệt như TT&C và LES-Inmarsat chưa thể điều chỉnh tần số ra khỏi băng tần 5G: quy định giới hạn phát xạ trong băng, ngoài băng tần của trạm 5G, quy định vùng bảo vệ không triển khai trạm 5G, quy định khi triển khai trạm 5G phải phối hợp tần số với các trạm TT&C và LES.

Với các trạm vệ tinh TVRO chưa dồn dịch ra khỏi băng tần 5G: hướng dẫn các đơn vị sử dụng TVRO chuyển đổi tần số hoặc sử dụng các biện pháp kỹ thuật để tránh nhiễu, đồng thời cũng cần thời gian để các đơn vị hoàn thành chuyển đổi.

b) Can nhiễu giữa 5G với các hệ thống nước láng giềng:

Với mạng 4G/5G TDD của Trung Quốc trong băng tần 2,6 GHz: phối hợp tần số biên giới để phân chia tần số, thống nhất về đồng bộ TDD.

Với mạng 4G FDD của Lào, Campuchia trong băng tần 2,6 GHz: phối hợp tần số biên giới để phân chia tần số, xác định ngưỡng tín hiệu 4G/5G tại đường biên.

Với trạm vệ tinh của nước láng giềng (vệ tinh Trung Quốc, Lào ở băng tần 3560-4000 MHz và vệ tinh Việt Nam ở băng tần 3400-3560 MHz): phối hợp tần số biên giới để xác định ngưỡng tín hiệu 5G tại đường biên. Để tháo gỡ khó khăn có thể phát sinh, thúc đẩy triển khai 5G thương mại, bên cạnh các kết quả có được cho đến nay Cục Tần số vô tuyến điện đề xuất xem xét thêm một số giải pháp sau:

Việt Nam và các nước láng giềng tăng cường: trao đổi thông tin về quy hoạch tần số và kế hoạch triển khai 5G; tổ chức thử nghiệm chung các tình huống can nhiễu, giải pháp phòng tránh nhiễu và cách thức phối hợp tần số xử lý nhiễu; để từ đó các bên có thông tin, chủ động trong triển khai 5G, hạn chế can nhiễu vùng biên.

Tổ chức/tham gia các hội thảo, hội nghị song phương/đa phương với các nước láng giềng/khu vực/quốc tế để: thúc đẩy hài hòa về quy hoạch tần số, kế hoạch triển khai, chính sách quản lý tần số 5G; thống nhất phân chia tần số, chỉ tiêu kỹ thuật về can nhiễu áp dụng trong phối hợp tần số biên giới (chỉ tiêu bảo vệ và mức ngưỡng tín hiệu của 5G và các hệ thống cần phối hợp tần số).

Theo Tạp chí Điện tử

Tags: