Di chỉ khảo cổ phát hiện định lý Pitago đã được người Babylon sử dụng trước cả người Hy Lạp cổ

Thế Kiên
20/08/2021 09:50
D

Bảng tính Si.427 là ví dụ duy nhất tại thời điểm hiện tại cho thấy cách nhà khảo sát quy hoạch ở thời kỳ cổ Babylon xác định ranh giới đất đai đã sử dụng định lý Pitago là công trình khoa học được ghi nhận do các nhà triêt học Hy Lạp Pythagoras phát minh ra.

Bảng tính Si.427 để vẽ ranh giới chính xác của người Babylon. Nguồn: lefigaro.fr

Một viên đất sét 3.700 năm tuổi đã cho thấy người Babylon cổ đại hiểu định lý Pitago từ rất sớm, trước cả khi nhà triết học Hy Lạp Pythagoras - người phát minh ra định lý này - ra đời.

Đoàn thám hiểm khảo cổ của Pháp lần đầu tiên khai quật được một tấm bia có tên gọi Si.427, vào năm 1894 tại khu vực ngày nay là Iraq. Họ ước tính tấm bia có niên đại từ năm 1900 đến 1600 trước Công nguyên. Hiện tấm bia thuộc sở hữu của Bảo tàng Khảo cổ học Istanbul.

Nhưng chỉ đến gần đây, các nhà nghiên cứu mới phát hiện ra tầm quan trọng của tấm bia này. Những người khảo sát đất đai cổ đại đã sử dụng bảng tính, chính là tấm bia Si.427, để vẽ ranh giới chính xác. Họ còn tạo thành một bảng toán học hướng dẫn cách tạo hình tam giác vuông và đã khắc biểu tượng là các dấu nêm lên bảng tính.

'Người ta thường chấp nhận lượng giác được phát triển bởi những người Hy Lạp cổ đại nghiên cứu bầu trời đêm', Daniel Mansfield - nhà toán học tại Đại học New South Wales, Australia - cho biết. 'Nhưng người Babylon đã phát triển 'lượng giác proto' của riêng họ để giải quyết các vấn đề liên quan đến đo đạc trên mặt đất'.

Theo ông Mansfield, Si.427 là ví dụ duy nhất tại thời điểm hiện tại cho thấy cách nhà khảo sát quy hoạch ở thời kỳ Cổ Babylon xác định ranh giới đất đai. Bảng tính này mô tả chi tiết cánh đồng đầm lầy với nhiều cấu trúc khác nhau, bao gồm một tòa tháp xây dựng trên đó.

Trên đó khắc ba bộ ba số Pitago: Ba số nguyên mà tổng bình phương của hai số đầu tiên bằng bình phương của số thứ ba. Các bộ ba khắc trên Si.427 là 3, 4, 5; 8, 15, 17; và 5, 12, 13. Chúng có thể được sử dụng để giúp xác định ranh giới của đất.

Mặc dù không thể hiện định lý Pitago ở dạng đại số quen thuộc ngày nay, bảng tính cho thấy việc viết ra các bộ ba trên đòi hỏi người tạo ra nó phải hiểu nguyên tắc chung cũng như mối quan hệ giữa độ dài các cạnh và cạnh huyền.

Vào năm 2017, ông Mansfield đã phát hiện ra một bảng tính cùng thời kỳ, với tên là Plimpton 322. Ông xác định Plimpton 322 có chứa một bảng lượng giác khác.

Tuy nhiên, chỉ đến khi nhìn thấy bộ ba trên Si.427, ông mới xâu chuỗi vấn đề để khẳng định người Babylon cổ đại đã sử dụng lý thuyết lượng giác thô sơ để chia nhỏ các mảnh đất. Si.427 có thể còn xuất hiện trước Plimpton 322, thậm chí có thể đã truyền cảm hứng cho Plimpton 322.

Mặc dù chưa rõ lý do đằng sau việc tính toán ranh giới đất trên bảng tính, Si.427 có khả năng liên quan tới tranh chấp cây chà là mọc ở ranh giới tài sản giữa hai cá nhân quyền lực.

Điều đáng ngạc nhiên là mức độ tinh vi về mặt lý thuyết mà người Babylon cổ đại phát hiện ra trong giai đoạn đầu của lịch sử loài người. 'Không ai ngờ rằng người Babylon sử dụng bộ ba số Pitago theo cách này', ông Mansfield nói. 'Đây giống với toán học thuần túy, lấy cảm hứng từ các vấn đề ngoài đời thực'.

Theo Tạp chí Điện tử

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

Sẽ sớm có công nghệ nước siêu tinh khiết mới?

Sẽ sớm có công nghệ nước siêu tinh khiết mới?

MOST: Hệ thống lưu trữ năng lượng mặt trời dưới dạng lỏng

MOST: Hệ thống lưu trữ năng lượng mặt trời dưới dạng lỏng

Bé trai tài năng hơn bé gái - Định kiến giới vẫn còn tồn tại nặng nề trên thế giới

Bé trai tài năng hơn bé gái - Định kiến giới vẫn còn tồn tại nặng nề trên thế giới

Máy bay không người lái có thể mô phỏng lại hoạt động của chim

Máy bay không người lái có thể mô phỏng lại hoạt động của chim

Hệ thống miễn dịch bẩm sinh bảo vệ trẻ em ít bị nhiễm COVID-19 thể nặng

Hệ thống miễn dịch bẩm sinh bảo vệ trẻ em ít bị nhiễm COVID-19 thể nặng

COVID-19 là phần lớn nguyên nhân dẫn đến hội chứng trầm cảm ở người bệnh

COVID-19 là phần lớn nguyên nhân dẫn đến hội chứng trầm cảm ở người bệnh

Công bố kết quả giải trình tự 1.000 hệ gene người Việt: Giúp điều trị y tế chính xác hơn

Công bố kết quả giải trình tự 1.000 hệ gene người Việt: Giúp điều trị y tế chính xác hơn

Công nghệ mRNA - 'Mũi tiêm kích' tiên phong của nhân loại trong điều trị các bệnh nan y

Công nghệ mRNA - 'Mũi tiêm kích' tiên phong của nhân loại trong điều trị các bệnh nan y

Tiếp xúc với không khí ô nhiễm mức độ cao khiến bộ não người có thể bị lão hoá thêm 15 năm

Tiếp xúc với không khí ô nhiễm mức độ cao khiến bộ não người có thể bị lão hoá thêm 15 năm

Vật liệu chống cháy - Công trình đưa tên tuổi Tiến sĩ người Việt trở thành nhà khoa học hàng đầu Australia

Vật liệu chống cháy - Công trình đưa tên tuổi Tiến sĩ người Việt trở thành nhà khoa học hàng đầu Australia

Công nghệ tái tạo hoàn toàn bằng tái chế pin EV được phát triển đầu tiên trên thế giới

Công nghệ tái tạo hoàn toàn bằng tái chế pin EV được phát triển đầu tiên trên thế giới

Trái đất vẫn tăng thêm 2,4 độ C bất chấp COP26 được thực thi trên toàn cầu

Trái đất vẫn tăng thêm 2,4 độ C bất chấp COP26 được thực thi trên toàn cầu

Tin mới cập nhật

Trong 9 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã xuất siêu với số lượng hàng hóa trị giá 21.68 tỷ USD

Trong 9 tháng đầu năm 2023, Việt Nam đã xuất siêu với số lượng hàng hóa trị giá 21.68 tỷ USD

Tomorrow Space: Món quà ý nghĩa dịp Trung thu

Tomorrow Space: Món quà ý nghĩa dịp Trung thu

Dự án hoá dầu Stavian Quảng Yên được trao giấy chứng nhận chuyển giao công nghệ

Dự án hoá dầu Stavian Quảng Yên được trao giấy chứng nhận chuyển giao công nghệ

Siêu Hội Trăng Rằm - Samsung ưu đãi 30% cho Galaxy Z Flip5 và Z Fold5

Siêu Hội Trăng Rằm - Samsung ưu đãi 30% cho Galaxy Z Flip5 và Z Fold5

Di Động Việt cam kết có sẵn iPhone 15 series đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng

Di Động Việt cam kết có sẵn iPhone 15 series đáp ứng nhu cầu người tiêu dùng

Hợp tác thúc đẩy ngành nước phát triển bền vững

Hợp tác thúc đẩy ngành nước phát triển bền vững

Thiếu máy chụp MRI gây trễ hẹn cho bệnh nhân

Thiếu máy chụp MRI gây trễ hẹn cho bệnh nhân

Việt Nam tăng 2 bậc, xếp thứ 46 trong chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu

Việt Nam tăng 2 bậc, xếp thứ 46 trong chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu

ChatGPT có khả năng truy cập Internet không giới hạn để cung cấp thông tin mới nhất

ChatGPT có khả năng truy cập Internet không giới hạn để cung cấp thông tin mới nhất

Hội nghị Thượng đỉnh Kinh doanh Việt Nam SEMI 2023

Hội nghị Thượng đỉnh Kinh doanh Việt Nam SEMI 2023

CellphoneS giao gần 10,000 máy cho khách đặt trước iPhone 15 series chính hãng

CellphoneS giao gần 10,000 máy cho khách đặt trước iPhone 15 series chính hãng

Mừng "Tuổi 20", Minh Tuấn Mobile mở bán sớm iPhone 15 chính hãng với nhiều ưu đãi

Mừng "Tuổi 20", Minh Tuấn Mobile mở bán sớm iPhone 15 chính hãng với nhiều ưu đãi

Tin đọc nhiều

Sẽ sớm có công nghệ nước siêu tinh khiết mới?

Sẽ sớm có công nghệ nước siêu tinh khiết mới?

MOST: Hệ thống lưu trữ năng lượng mặt trời dưới dạng lỏng

MOST: Hệ thống lưu trữ năng lượng mặt trời dưới dạng lỏng

Bé trai tài năng hơn bé gái - Định kiến giới vẫn còn tồn tại nặng nề trên thế giới

Bé trai tài năng hơn bé gái - Định kiến giới vẫn còn tồn tại nặng nề trên thế giới

Máy bay không người lái có thể mô phỏng lại hoạt động của chim

Máy bay không người lái có thể mô phỏng lại hoạt động của chim

Hệ thống miễn dịch bẩm sinh bảo vệ trẻ em ít bị nhiễm COVID-19 thể nặng

Hệ thống miễn dịch bẩm sinh bảo vệ trẻ em ít bị nhiễm COVID-19 thể nặng

COVID-19 là phần lớn nguyên nhân dẫn đến hội chứng trầm cảm ở người bệnh

COVID-19 là phần lớn nguyên nhân dẫn đến hội chứng trầm cảm ở người bệnh

Công bố kết quả giải trình tự 1.000 hệ gene người Việt: Giúp điều trị y tế chính xác hơn

Công bố kết quả giải trình tự 1.000 hệ gene người Việt: Giúp điều trị y tế chính xác hơn

Trái đất vẫn tăng thêm 2,4 độ C bất chấp COP26 được thực thi trên toàn cầu

Trái đất vẫn tăng thêm 2,4 độ C bất chấp COP26 được thực thi trên toàn cầu

Các nhà khoa học tìm cách kiểm soát và khai thác sức mạnh của bão

Các nhà khoa học tìm cách kiểm soát và khai thác sức mạnh của bão

Con người - Động vật bậc cao nhất nhưng lại cô đơn nhất trên hành tinh của mình

Con người - Động vật bậc cao nhất nhưng lại cô đơn nhất trên hành tinh của mình

Video xem nhiều

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Isuzu Mu-X 2021 hoàn toàn mới: Thiết kế hiện đại và đầy công nghệ

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Geneva Motor Show 2020: Bentley hé lộ siêu xe Bacalar triệu đô

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Sếp nhà bán lẻ làm lộ ngày bán iPhone 11

Sếp nhà bán lẻ làm lộ ngày bán iPhone 11

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Những gì bạn muốn biết về 5G

Những gì bạn muốn biết về 5G

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019