Emoto Masaru là ai?

Hình minh họa

Masaro Emoto (22/7/1943 - 17/10/2014) là một tác giả và nhà giả khoa học người Nhật Bản cho rằng ý thức của con người có ảnh hưởng đến cấu trúc phân tử của nước.

Masaru Emoto học về quan hệ quốc tế tại Yokohama Municipal University và năm 1992 được cấp chứng chỉ Tiến sỹ Y Khoa Thay Thế [Alternative Medicine] bởi Indian Board of Alternative Medicine.

Các thí nghiệm của Emoto bao gồm việc cho ly nước tiếp xúc với nhiều từ ngữ, hình ảnh hoặc âm nhạc, sau đó đóng băng nước và kiểm tra các tinh thể đông cứng dưới kính hiển vi.

Emoto tuyên bố rằng những lời nói và cảm xúc tích cực, âm nhạc cổ điển và lời cầu nguyện tích cực hướng vào nước tạo ra những tinh thể đẹp, trong khi những lời nói và cảm xúc tiêu cực và âm nhạc thô thiển, chẳng hạn như “heavy metal”, tạo ra những tinh thể xấu xí. Bên cạnh đó, nước là một chất hóa học rất đặc biệt khi tất cả các phản ứng sinh hóa trong tế bào sinh học, đơn vị của sự sống đều diễn ra trong nước.

Trong Chương thứ hai của hầu hết các sách giáo khoa hóa sinh được dành cho nước. Phần nhỏ nhất của nước có thể tồn tại là phân tử nước. Một phân tử nước chứa hai nguyên tử hydro, mỗi nguyên tử liên kết với cùng một nguyên tử oxy - công thức của phân tử nước là H20.

Phân tử nước có hình chữ V với nguyên tử oxi ở điểm đáy của chữ V. Nguyên tử oxi mang điện tích âm nhẹ và mỗi nguyên tử hiđro mang điện tích dương nhẹ.

Các điện tích trái dấu sẽ hút nhau và do đó, ở trạng thái lỏng, các phân tử nước tụ lại với nhau một cách yếu ớt, liên tục tạo ra và phá vỡ các liên kết với các phân tử lân cận trong cụm chập chờn.

Khi nước đóng băng ở 0 độ Celcius, các phân tử xếp thành một mảng đều đặn, dưới ảnh hưởng của lực hút lẫn nhau của các điện tích trái dấu, để tạo thành các tinh thể.

Quá trình “xếp hàng” này có nghĩa là một số lượng phân tử nước nhất định chiếm nhiều không gian hơn trong pha rắn so với khi chúng trượt và trượt qua nhau trong pha lỏng, và nước đá ít đặc hơn nước lỏng và nổi trên nước lỏng.

Do đó, các vùng nước hở sẽ đóng băng từ trên xuống khi chúng nguội đi. Lớp băng phía trên ngăn cách nước lỏng bên dưới và khối nước hiếm khi bị đóng băng xuống tận đáy. Nhờ đó mà các sinh vật sống trong nước có thể tồn tại trong pha lỏng qua mùa đông khắc nghiệt.

Chưa có bất kỳ thực tế nào được khẳng định đằng sau những tuyên bố của Emoto. Ba nghiên cứu mù về những tuyên bố này đã không cho thấy bất kỳ hiệu quả nào.

Ngoài ra, hiện tượng mà ông mô tả chưa bao giờ được công bố trên một tạp chí khoa học được bình duyệt, điều này gần như chắc chắn có nghĩa là hiệu ứng này không thể được chứng minh trong các điều kiện được kiểm soát. Nhưng, bạn có thể nói, có lẽ chưa ai cố gắng tái tạo hiệu ứng này trong các điều kiện được kiểm soát.

Ngoài ra, các nhiếp ảnh gia, được yêu cầu chọn "Tinh thể đẹp nhất" để chụp sẽ làm tăng khả năng chủ quan ảnh hưởng đến kết quả. Rõ ràng, bài báo “khoa học” chính được xuất bản cho đến nay để chứng minh hiện tượng này là một bài luận bằng ảnh do chính Emoto viết và được xuất bản trên một tạp chí khoa học “thay thế”.

Ngay khi đề văn Ngữ Văn được công khai, TS. Lê Nguyên Phương, Chủ tịch Liên hiệp Phát triển Tâm lý Học đường Quốc Tế đã đăng tải lên trang mạng xã hội cá nhân cho biết: Masaro Emoto là nhà khoa học “dỏm” và nghiên cứu của ông về nước là “ngụy khoa học”.

Theo ông Phương nhận định, thí nghiệm của Masaru Emoto vi phạm các nguyên tắc khoa học như tính chuẩn xác [validity], tính nhất quán [reliability], tính tái lập thí nghiệm [replicability].

Hiện tượng mà Emoto miêu tả trong cuốn Thông Điệp Của Nước chưa bao giờ được xuất bản trong một chuyên san khoa học. Cho đến bây giờ "bài báo khoa học duy nhất mà ông ta viết về thí nghiệm của mình là bài luận có hình được xuất bản trên một tờ tạp chí đáng ngờ về khoa học thay thế [alternative science]. Và còn nhiều nguyên tắc, lý luận, khái niệm, v.v... mà cái gọi là nghiên cứu của Emoto đã vi phạm vì thế thí nghiệm của ông ta khó được gọi là khoa học.

Được biết, TS. Lê Nguyên Phương nhận bằng cao học Tâm lý Giáo dục và chứng chỉ hành nghề Tâm lý Học đường tại Đại học California State Long Beach và lấy bằng tiến sĩ Lãnh đạo Giáo dục chuyên ngành Tâm lý Giáo dục tại University of Southern California.

Còn theo GS. William Reville chuyên ngành hóa sinh và nhận thức cộng đồng của cán bộ khoa học tại UCC đăng trên Irishtimes thì cho rằng: Emoto đã viết một số tập của cuốn sách có tên là "Thông điệp từ Watera" và ông ấy bán các sản phẩm "nước chữa bệnh”.

Qua đây có thể thấy, không có lý do gì để nghi ngờ sự chân thành của Emoto nhưng công việc của ông ấy mang nhiều dấu ấn của một khoa học giả tưởng - hiện tượng dựa trên những tuyên bố của một nhà lãnh đạo có uy tín và được mô tả bởi một hỗn hợp khoa học và mumbo-jumbo, không có giả thuyết đáng tin cậy nào về nhân quả, không có sự phát triển của ý tưởng, không có hiệu quả trong khái niệm.

"Hiện tượng của Emoto sẽ thật tuyệt vời, nếu là sự thật, và người thể hiện hiện tượng này sẽ đạt được danh tiếng ngay lập tức và có lẽ là cả gia tài. Nhiều yếu tố trong công trình được Emoto mô tả dường như không được kiểm soát tốt - sự hình thành tinh thể băng được biết đến là có thể bị ảnh hưởng bởi nhiều yếu tố, chẳng hạn như tốc độ làm lạnh" GS. Reville tỏ ra nghi ngờ về thí nghiệm của Masaro Emoto.

Trên hết, không có chứng minh khoa học rõ ràng. Luôn luôn có một khán giả cho loại điều này. Một số người chỉ muốn tin vào những hiện tượng kỳ lạ. Những người theo dõi Emoto cũng có khả năng rơi vào các hiện tượng Thời đại mới như Luân xa, trải nghiệm ngoài cơ thể và tiền kiếp.

Masaru Emoto là hiện tượng đến nay vẫn gây nhiều tranh cãi, nên việc đề thi Ngữ Văn trong kỳ thi Tốt nghiệp THPT 2021 mà Bộ Giáo dục sử dụng đoạn trích đoạn của Masaru Emoto không mang tư tưởng xấu, mà chỉ là nội dung của quyển sách vốn gây nhiều tranh cãi trong giới học thuật.

Nhưng góc nhìn chính là một thông điệp cũng như việc sử dụng đến tác phẩm vẫn còn đang tranh cãi này của Masaru Emoto thì được xem là việc quan trọng đáng suy xét.