Thị trường Mua bán Sáp nhập doanh nghiệp Việt - Mỏ 'vàng dòng' trong chiến lược của nhà đầu tư

Theo chuyên gia Nguyễn Đức Thuận, thị trường M&A sẽ trở thành lĩnh vực kinh doanh đầy “béo bở”, mở ra cơ hội “vàng” cho các nhà đầu tư.

Nhận định về hoạt động M&A tại Việt Nam, các chuyên gia đánh giá, cùng với quá trình tái cấu trúc nền kinh tế, chủ động hội nhập quốc tế, mở cửa thu hút đầu tư nước ngoài và khuyến khích đầu tư trong nước, hoạt động M&A tại Việt Nam sẽ không ngừng gia tăng.

Năm 2021, mặc dù chịu ảnh hưởng của đại dịch covid-19 trên diện rộng, tuy nhiên các chuyên gia dự báo tổng giá trị (M&A) sẽ là 4,5 đến 5 tỉ USD và đạt lại trên 7 tỉ USD vào năm 2022, tiếp tục tăng mạnh vào những năm tiếp theo.

Theo dự báo của ban nghiên cứu thị trường, công ty cổ phần Tập đoàn ELMA, thị trường mua bán sáp nhập doanh nghiệp Việt Nam sẽ diễn ra sôi động ở các mảng thị trường sau:

Làn sóng dịch chuyển đầu tư nước ngoài vào Việt Nam

Làn sóng dịch chuyển đầu tư nước ngoài vào Việt Nam những năm tới sẽ khiến thị trường M&A Việt Nam liên tục tăng về cả chất và lượng. Ngoài ra, Việt Nam có thêm lợi thế bởi các hiệp định thương mại tự do mới CPTPP, EVFTA… chính sách kêu gọi đầu tư hấp dẫn, chính trị ổn định cũng là động thái tích cực thúc đẩy các dòng vốn cũng như các doanh nghiệp sản xuất sẽ dịch chuyển từ các nước lớn không còn an toàn sang thị trường Việt Nam.

Tính đến giữa tháng 6.2021, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn, mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài (FDI) đạt 15,27 tỉ USD. Vốn thực hiện của dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài ước đạt 9,24 tỉ USD, tăng 6,8% so với cùng kỳ năm 2020 (Theo số liệu của bộ KH&ĐT). Trong tình hình diễn biến của đại dịch Covid 19 và tình hình căng thẳng về chính trị thế giới hiện nay đây quả thật là một thành tựu và cơ hội của nền kinh tế Việt Nam.

Những yếu tố này là tiền đề và động lực quan trọng cho một thị trường mua bán sát nhập doanh nghiệp sôi động tại Việt Nam trong thời gian tới.

M&A diễn ra mạnh mẽ thông quan thị trường chứng khoán

Các chuyên gia cho rằng, hoạt động M&A tại Việt Nam tăng mạnh bởi tác động của thị trường chứng khoán. Cụ thể, quy mô thị trường chứng khoán Việt Nam ngày một tăng nhanh, tính đến 30.6.2021 quy mô vốn hóa của thị trường đã đạt hơn 8,2 triệu tỉ đồng với hơn 1700 mã giao dịch chứng khoán trên 03 sàn giao dịch HNX, Hose và Upcom và còn tiếp tục tăng trong thời gian tới.

Năm 2021 đánh dấu những đỉnh mới của thị trường chứng khoán vào ngày 28/06 với chỉ số Vn indext tại thời điểm đóng cửa là 1408 điểm. Tính riêng sàn Hose 6 tháng đầu năm 2021, giá trị giao dịch bình quân đạt trên 19.639 tỉ đồng/phiên với khối lượng giao dịch bình quân phiên đạt 704,06 triệu cổ phiếu, tương ứng tăng 198,44% về giá trị và tăng 106% về khối lượng so với mức thanh khoản năm 2020 (trên 6.200 tỉ đồng/phiên và khối lượng giao dịch bình quân ở mức 334 triệu cổ phiếu/phiên).

Đặc biệt, trong phiên giao dịch ngày 4/6, thanh khoản lập kỷ lục với giá trị giao dịch lên tới trên 30.000 tỉ đồng. Sự bùng nổ của thị trường chứng khoán Việt Nam cũng chính là đòn bẩy thúc đẩy mạnh mẽ cho thị trường M&A trăm hoa đua nở.

Trên thực tế, thị trường chứng khoán cũng liên tục chứng kiến những thương vụ mua bán sáp nhập doanh nghiệp. Một làn sóng rễ dàng nhận thấy nhất là việc niêm yết cửa sau, có nghĩa là một doanh nghiệp đã niêm yết trên sàn chứng khoán mua và sáp nhập (M&A) với một doanh nghiệp chưa niêm yết.

Làn sóng M&A được thể hiện trên thị trường chứng khoán mạnh mẽ ở các hình thái khác nhau trong hoạt động mua bán sáp nhập doanh nghiệp đầy đủ ở các hình thức:

Một là hình thức M&A theo chiều ngang: là việc các doanh nghiệp trên sàn tăng vốn và thâu tóm các công ty cùng lĩnh vực các đối thủ cạnh tranh để mở rộng quy mô và thị trường.

Điển hình có thể kể đến thương vụ đình đám KEB Hana Bank mua 15% cổ phần BIDV tương ứng với hơn 603 triệu cổ phần trị giá trên 20.000 tỉ đồng, thương vụ này cũng đưa BIDV trở thành ngân hàng có vốn điều lệ lớn nhất Việt Nam.

Thương vụ không kém nổi tiếng khác là Công ty cổ phần Vinamilk thâu tóm công ty cổ phần sữa Mộc Châu (GTN). Hay thương vụ mua lại 25% cổ phần của dược phẩm Hà Tây của công ty dược phẩm Aska.

Hai là hình thức M&A theo chiều dọc: nhằm kết hợp các công ty có lĩnh vực kinh doanh hỗ trợ lẫn nhau, tạo thành chuỗi liên kết nâng cao hiệu quả kinh doanh mà chúng ta có thể nhìn thấy điển hình ở thương vụ Masan mua lại hệ thống bán hàng Vinmart của tập đoàn Vincom.

Ba là hình thức M&A kết hợp (Conglomerate) để đầu tư sang các lĩnh vực kinh doanh mới, thay đổi mô hình sang các công ty kinh doanh đa ngành, các tập đoàn kinh tế. Điển hình gần đây chúng ta thấy là thương vụ sở hữu của Thái Holding với Liên việt Postbank. Vinacapital sở hữu 30% của bệnh viện Thu Cúc.

Sự trỗi dậy trong lĩnh vực M&A của thị trường bất động sản

Theo các chuyên gia, số lượng các thương vụ sáp nhập trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản sẽ phát triển mạnh mẽ theo cả chiều rộng và chiều sâu. Với việc tăng tỉ lệ sở hữu, nhà đầu tư nước ngoài có cơ hội nắm cổ phần chi phối, từ đó, tham gia sâu hơn vào việc quản trị công ty. Điều này góp phần quan trọng vào việc đẩy mạnh sự phát triển của thị trường “nóng” này.

Thị trường bất động sản có những phát triển vượt bậc tại Việt Nam trong hai thập kỷ vừa qua. Để có thể đạt được hiệu quả kinh doanh trong việc phát triển các dự án bất động sản ngày nay, đòi hỏi tính chuyên nghiệp của các nhà phát triển.

Tuy nhiên, sự tăng trưởng nóng của thị trường bất động sản cũng để lại những hệ lũy rất lớn, rất nhiều dự án bất động sản hiện nay lâm vào tính trạng chết “lâm sàng” do sản phẩm không phù hợp, đầu tư thiếu nguồn lực, nợ tiền sử dụng đất và tình trạng pháp lý… tăng nhanh.

Chính phủ đã có nhiều chính sách tháo gỡ và hỗ trợ doanh nghiệp, nhưng về căn bản cách thức giải quyết là việc bán lại dự án cho một nhà phát triển dự án chuyên nghiệp đủ năng lực tái cơ cấu.

Bên cạnh đó, các thương vụ sáp nhập doanh nghiệp để nâng cao quy mô, tính chuyên nghiệp và hệ thống quản lý sẽ đẩy mạnh thị trường M&A trong lĩnh vực Bất động sản. Chính bởi vậy trong thời gian vừa qua rất nhiều các thương vụ M&A “đình đám” trong lĩnh vực kinh doanh bất động sản đã diễn ra, nổi bật với:

Thương vụ An Quý Hưng mua lại 57,71% cổ phần của Vinaconex tương đương 7.367 tỉ đồng. Nhóm nhà đầu tư KKR (trong đó có Temasek của singapore) đã đầu tư 15,1 nghìn tỉ đồng (650 triệu USD), tương ứng 6% cổ phần Vinhomes.

Keppel Land thông qua công ty con là Portsville đã chuyển nhượng cho Nam Long Group 30% cổ phần trong dự án Đồng Nai Waterfront City với giá trị 1,951 tỉ Đồng. Him Lam mua 21,5% cổ phần tương ứng hơn 67 triệu cổ phiếu tại DIC CORP với trị giá khoảng 1600 tỉ đồng.

Đứng trước thời cơ Việt Nam là điểm đến của các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt là những thuận lợi sau đại dịch Covid 19 và lãi xuất trong nền kinh tế duy trì cao hơn so với mặt bằng thế giới. Thị trường chứng khoán phát triển vượt bậc trở thành một trong những yếu tố đầu tư hấp dẫn hàng đầu thế giới.

Các chuyên gia chỉ ra rằng, lĩnh vực kinh doanh bất động sản là kênh đầu tư đầy tiềm năng và hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế, cũng như các nhà đầu tư cá nhân trong nước. Theo đó, thị trường M&A sẽ trở thành lĩnh vực kinh doanh đầy “béo bở”, mở ra cơ hội “vàng” cho các nhà đầu tư, các doanh nghiệp sử dụng hình thức M&A trong chiến lược trong kinh doanh.

Theo Tạp chí Điện tử