Bắc Giang: Dân bất an khi doanh nghiệp khai thác cát sát bờ

Công ty cổ phần  Đầu tư 286 được UBND tỉnh Bắc Giang cho phép khai thác cát sỏi trên dòng sông Lục Nam bằng phương pháp lộ thiên tại khu vực xã Phượng sơn, xã Mỹ An, huyện Lục Ngạn và xã Trường Giang huyện Lục Nam (nhận chuyển nhượng quyền khai thác khoáng sản của Doanh nghiệp tư nhân Quang Hùng, được khai thác theo Quyết định số 36/QĐ – UBND ngày 18/01/2019 của UBND tỉnh).

Giấy phép nêu rõ, Công ty 286 được khai thác cát, sỏi với diện tích 26,51 ha, trữ lượng địa chất được phép khai thác 399.680 m3; mức sâu khai thác: thôn Chể đến cốt +2,6 m; thôn Sú đến cốt +3,2 m; thôn Đầm đến cốt +1,9 m; Trại Một đến cốt +4,4 m; công suất 25.000 m3/năm; thời gian khai thác 05 năm (không gồm các tháng mùa mưa); trong quá trình khai thác phải căng phao và đảm bảo khoảng cách tối thiểu tới bờ sông 25m.

Tuy nhiên, theo phản ánh của người dân sinh sống gần mỏ cát, trong quá trình khai thác cát Công ty 286 thực hiện không đúng quy định trong giấy phép; khai thác sát bờ không căng phao; khai thác không đúng vị trí được cấp phép gây nguy cơ sạt lở ảnh hưởng đến cuộc sống người dân, nhất là khi mùa mưa sắp đến gần.

Tàu cuốc, tàu hút cát trên sông Lục Nam khai thác sát bờ

Ông N.V.D. (thôn An Phú 1, xã Mỹ An, huyện Lục Ngạn) bức xúc nói: “Mặc dù biết đơn vị này được cấp giấy phép khai thác cát, sỏi, tuy nhiên tình trạng doanh nghiệp lợi dụng việc được cấp mỏ khai thác sát bờ không đúng qui định trong giấy phép có nguy cơ gây sạt lở hai bên sông; ảnh hưởng đến đời sống và sản xuất của người dân chúng tôi. Nếu tình trạng này kéo dài và không được các cơ quan chức năng kịp thời xử lý thì sau này chắc chắn sẽ xảy ra tình trạng sạt lở bờ sông ảnh hưởng nhà cửa, hoa màu và cuộc sống người dân chúng tôi khi mùa mưa lũ đang cận kề”.

Cùng nỗi lo đó, ông N.Q.T (xã Mỹ An) cho rằng rất dễ nhận ra doanh nghiệp “làm bậy” trong quá trình khai thác cát. Việc này sẽ làm sạt lở 2 bên bờ sông Lục Nam vào mùa mưa lũ.

“Họ khai thác rầm rộ như thế mà có ai kiểm tra đâu. Nếu tiếp diễn như thế là không được. Doanh nghiệp bất chấp quy định của pháp luật, huy động máy móc hút khoáng sản sát bờ, gây sạt lở bờ bãi, ruộng canh tác của người dân, làm thế để thu lợi bất chính. Sau này mưa lũ ảnh hưởng đến chúng tôi ai chịu trách nhiệm”, ông T nói.

Tàu cuốc khai thác trái phép sát cầu phao kim thuộc địa phận xã Mỹ An

Tàu cuốc khai thác cát trái phép gần trụ sở xã Trường Giang, Lục Nam

Để có thông tin khách quan về vụ việc, sáng 27/04/2020 PV đi thực tế hiện trường tại khu vực khai thác của Công ty 286 nhận thấy thông tin phản ánh là có cơ sở. Theo ghi nhận, dọc 2 bên bờ sông Lục Nam nằm trên địa bàn 3 xã Phượng Sơn, Mỹ An (Lục Ngạn); xã Trường Giang (Lục Nam) có khoảng 12 tàu cuốc công suất lớn không có biển số, biển hiệu đang hoạt động rầm rộ, khai thác sát bờ không căng phao.

Tại khu vực giáp mỏ của công ty và một số vị trí thuộc khu vực giao cho công ty khoanh bảo vệ không được khai thác xuất hiện nhiều tàu cuốc hoạt động khai thác (sát cầu phao kim thuộc địa phận xã Mỹ An và gần trụ sở UBND xã Trường Giang). Tiếng “ gầm rú” của động cơ inh tai nhức óc chấn động cả vùng. Đất dọc bờ sông đang có dấu hiệu sạt lở. Người dân sống gần khu vực  cho biết, hoạt động khai thác cát không đúng quy định này diễn ra đã lâu, giữa thanh thiên bạch nhật nhưng không thấy lực lượng chức năng tiến hành kiểm tra xử lý.

Ông Nguyễn Đức Khoản Chủ tịch UBND xã Mỹ An làm việc với PV

Liên quan đến sự việc trên, PV đã có buổi làm việc với Ông Nguyễn Đức Khoản – Chủ tịch UBND xã Mỹ An; Ông Khoản cho biết: “Trên địa bàn có Công ty 286 được cấp phép hoạt động. Chúng tôi thường xuyên đi kiểm tra nhưng không phát hiện thấy sai phạm”. Khi PV cung cấp hình ảnh hoạt động khai thác không đúng qui định của Công ty 286 sáng 27/04, ông chủ tịch xã “bẻ lái” ngay lập tức rằng xã đang tập trung phòng chống dịch Covid-19 và bầu cử thôn nên chưa đi kiểm tra được.

“UBND xã đang tập trung phòng dịch và chỉ đạo thôn bầu cử. Khó khăn cấp cơ sở phương tiện không có, khi kiểm tra phát hiện vi phạm ra tới nơi các đối tượng khai thác cát trái phép đánh tàu chạy nên rất khó xử lý. Cũng mong các vị (PV) chia sẻ ở cấp cơ sở trình độ năng lực từ tôi (ông Khoản) trở xuống đến cán bộ cấp dưới không thể chuyên môn hóa như cấp trên. Nhận thức hay thực hiện nhiệm vụ vẫn còn thiếu sót.”

Như vậy, chính Chủ tịch xã Mỹ An đã xác nhận có hiện tượng khai thác cát trái phép trên địa bàn xã nhưng chưa xử lý được do thiếu phương tiện và năng lực cán bộ chưa đáp ứng được thực tế!

Khi chúng tôi hỏi xã đã báo cáo tình hình với huyện chưa, ông Khoản cho biết đã báo cáo miệng trong họp giao ban,  huyện cũng đã tăng cường thêm lực lượng về giám sát hoạt động, nhưng khi xảy ra dịch Covid-19 thì đội này đã rút.

Có thể thấy, hiện nay việc khai thác cát của Công ty 286 trên đoạn sông của các xã nói trên không được ai giám sát, kiểm tra. Đề nghị UBND tỉnh Bắc Giang nhanh chóng chỉ đạo các đơn vị chức năng làm rõ tình trạng khai thác cát không đúng quy định của công ty 286. Đồng thời, kiểm tra, kiểm điểm trách nhiệm của các cá nhân, tổ chức buông lỏng quản lý, để xảy ra sai phạm khiến người dân bất an.

Một số hình ảnh PV ghi nhận được tình trạng khai thác cát, sỏi tại khu vực xã Phượng Sơn, xã Mỹ An (Lục Ngạn) và xã Trường Giang, Lục Nam:

Theo Tạp chí Điện tử