"Make In Viet Nam" - Cơ hội và động lực cho phát triển ngành ICT Việt Nam nói riêng và kinh tế đất nước nói chung

Phát triển của công nghiệp ICT trong 10 năm trở lại đây là rất tích cực:

Tốc độ phát triển của công nghiệp ICT cơ bản là trên 9%:

Sự không ổn định của tốc độ phát triển là do sản xuất của các công ty FDI tại Việt Nam, ảnh hưởng của sản xuất nước ngoài tại Việt Nam. Hãy tưởng tượng, nếu một nước trong khu vực hoặc trên thế giới có nguồn lao động trẻ và rẻ hơn, có chính sách ưu đãi thuế tương tự, có các quy định về môi trường lỏng lẻo hơn, các doanh nghiệp (DN) FDI rút khỏi Việt Nam, lúc đó chúng ta sẽ còn lại gì? Hãy tưởng tượng nếu xảy ra chiến tranh thương mại liên quan đến Việt Nam, các doanh nghiệp FDI sẽ ứng xử thế nào?

Do đó, “Make in Viet Nam” là một bước đi cần thiết, để đảm bảo tính ổn định và chủ động của ngành công nghiệp ICT, giúp Việt Nam phát triển bền vững.

Các cơ sở tích cực cho triển khai “Make in Viet Nam”:

1. Sự đa dạng và “bình dân hóa” của các dây chuyền sản xuất, của các công nghệ nền, công nghệ cốt lõi:

Nếu như trước đây, doanh nghiệp nào tự thiết kế lắp đặt dây chuyền tốt, doanh nghiệp đó sẽ có sản phẩm. Ngày nay, có rất nhiều công ty trên thị trường có thể cung cấp dây chuyền sản xuất.

Nếu như trước đây, doanh nghiệp nào làm chủ công nghệ cốt lõi sẽ có thế mạnh cạnh tranh, thì ngày nay, công nghệ cốt lõi rất đa dạng và cũng rất mở. Không ai có thể sở hữu bản quyền tất cả các công nghệ, ai ứng dụng các công nghệ cốt lõi tốt hơn sẽ có thể cạnh tranh mạnh hơn. Đa phần các công nghệ cốt lõi có thể được chuyển giao, tiếp thu nhanh, với chi phí hợp lí.

Ví dụ: trí tuệ nhân tạo là một công nghệ bắt đầu từ thập niên 50 thế kỉ trước. Tuy nhiên, nhờ sự phát triển mạnh và bình dân hóa của chíp vi mạch, trí tuệ nhân tạo đã trở nên rất phổ biến hiện nay, rất dễ ứng dụng. Doanh nghiệp nào ứng dụng càng nhiều trí tuệ nhân tạo càng tiết kiệm chi phí và tăng năng suất, chính phủ nào càng ứng dụng trí tuệ nhân tạo càng quản lí nhà nước hiệu quả hơn, phục vụ người dân tốt hơn. Ví dụ: hệ thống giám sát công dân của Trung Quốc giúp cải thiện hành vi, nâng cao ý thức người dân.

Ví dụ: sản xuất chip 5G ở Viettel, Vinfast là do các kỹ sư người Việt Nam từng công tác cho các tập đoàn hàng đầu về công nghệ dẫn dắt -> có thể rút ngắn thời gian phát triển sản phẩm

2. Doanh nghiệp đã gia công tốt, sẽ có thể tự làm sản phẩm tốt

Hiện nay có rất nhiều DN Việt Nam gia công cho các công ty nước ngoài, đặc biệt là trong ngành công nghiệp phần mềm. Việc gia công giúp người lao động của các công ty từng bước có thói quen, tác phong công nghiệp, cách suy nghĩ và hành xử chuyên nghiệp, hiểu được quy trình vận hành một phân xưởng công nghiệp. Bản thân các doanh nghiệp khi gia công cũng sẽ từng bước học hỏi và làm chủ được công nghệ. Đây là nền tảng rất tốt để chuyển sang tự sản xuất.

Các DN sau một thời gian gia công sẽ có tích lũy vốn, có thể đầu tư cho nghiên cứu và phát triển.

Ví dụ:

· Toyota xuất thân là nhà máy dệt

· Huyndai chuyển từ đóng tàu sang sản xuất ô tô

· Trung Quốc từng được mệnh danh là công xưởng sản xuất của thế giới, ngày nay đã chuyển sang tự sản xuất sản phẩm công nghệ

· Các cty gia công phần mềm của Việt Nam ngày nay đang dần chuyển hướng tự sản xuất, xây dựng thương hiệu

...

3. Các tập đoàn doanh nghiệp lớn có thời gian tích lũy tư bản, hiện nay đã đủ nguồn lực để đầu tư cho nghiên cứu phát triển

Ví dụ: VinGroup chuyển sang làm ô tô, smartphones...

Đây chính là các trụ cột chính để thúc đẩy hệ sinh thái doanh nghiệp công nghệ số Việt Nam

4. Thị trường Việt Nam là thị trường mở, người dân Việt Nam có tinh thần dân tộc cao

Một trong những khó khăn cơ bản của DN là gia nhập thị trường. Thị trường Việt Nam cơ bản cởi mở và năng động với những sản phẩm mới, người dân không có thành kiến với những sản phẩm mới

Việt Nam là một trong những nước có tốc độ phát triển thương mại điện tử nhanh nhất

Người Việt Nam rất có tinh thần dân tộc.

Ví dụ: đội tuyển bóng đá Việt Nam, sữa Vinamilk, cafe Trung Nguyên

5. Với xu thế chuyển đổi số thì thị trường sản phẩm ICT sẽ bùng nổ trong thời gian tới.

Dự báo đến năm 2020 sẽ có hơn 30 tỷ thiết bị đầu cuối kết nối, mỗi người sống trên trái đất sẽ có ít nhất là 2 thiết bị và nhiều hơn là 6 thiết bị được kết nối, mỗi ngôi nhà điển hình có thể sẽ chứa hơn 500 thiết bị thông minh vào năm 2022.

Chi phí dành cho các thiết bị và dịch vụ IoT trên toàn thế giới sẽ tăng từ 656 tỉ đô la (2014) lên 1.7 nghìn tỉ đô la vào năm 2020. Như vậy, không chỉ đáp ứng cho thị trường trong nước mà, doanh nghiệp công nghệ Việt Nam sẽ nhiều có tiềm năng phát triển với thị trường quốc tế rộng lớn.

Để khẩu hiệu “Make in Viet Nam” được triển khai mạnh mẽ hơn nữa trong xã hội, là động lực thúc đẩy sáng tạo, thiết kế, phát triển và sản xuất trong nước, xin kiến nghị CP các nội dung sau:

Thứ nhất: Tiếp tục tạo điều kiện cho thử nghiệm sản phẩm ứng dụng công nghệ mới trong không gian và thời gian xác định; trong môi trường thử nghiệm công nghệ cho phép tạm thời điều chỉnh các quy định hiện hành. -> giúp cho DN nhanh chóng hoàn thiện sản phẩm, một thế mạnh cạnh tranh quan trọng.

Ví dụ: Sandbox công nghệ ở Anh giúp xuất hiện rất nhiều kỳ lân trong thời gian gần đây

Thứ 2: Ưu tiên nguồn vốn đầu tư công của giai đoạn 2021-2025 cho các Đề án, dự án đầu tư phát triển hạ tầng số, các nền tảng (platform) để tạo tiền đề và thúc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số quốc gia;

Thứ 3: Chính phủ ban hành các cơ chế khuyến khích, ưu đãi cho các doanh nghiệp chuyển dịch cơ cấu sản xuất kinh doanh sang lĩnh vực công nghiệp công nghệ. Ví dụ: được phép như trích 25% lợi nhuận trước thuế của các lĩnh vực khác cho đầu tư các dự án lĩnh vực công nghiệp ICT.

Thứ 4: Tiếp tục cho phát triển các khu CNTT tập trung, nơi sản sinh ra các doanh nghiệp nghiên cứu và phát triển rất hiệu quả hiện nay.

Ví dụ: Khu CV phần mềm Quang Trung có đóng góp rất nhiều cho ngành CNTT Việt Nam, ...

Theo Tạp chí Điện tử