Bà đỡ cho rùa biển ở Côn Đảo

Bảo Trân
10/11/2020 18:47
D

Mỗi năm, ở Côn Đảo có khoảng 150.000 vích con được ấp nở nhân tạo, thả về với biển khơi. Đó là kết quả một hành trình từ năm 1990, khi nhân viên Vườn quốc gia Côn Đảo (Bà Rịa - Vũng Tàu) bắt đầu làm bà đỡ cho vích (rùa biển) bằng việc di dời các ổ trứng lên vùng an toàn. Và rất nhiều người dân, tổ chức tham gia công việc này với họ.

Vích mẹ ở bãi cát biển Côn Đảo. Ảnh: Vườn quốc gia Côn Đảo cung cấp.

Từ khuyến nghị 
của giáo sư Võ Quý

Trước năm 1990, tại Côn Đảo, hai loài rùa biển quý hiếm là rùa xanh (vích) và đồi mồi bị người dân săn bắt thoải mái khi lên bãi cát ở các hòn đảo nhỏ đẻ trứng.

Ông Trần Đình Huệ - phó giám đốc Vườn quốc gia Côn Đảo, người gắn bó với động vật quý hiếm từ trước năm 1990 đến nay - nhớ lại: “Dân bắt vích về làm tiệc đám cưới, chân bơi của vích nấu cho heo ăn, đồi mồi thì bắt để làm đồ thủ công mỹ nghệ. Pháp luật hồi đó chưa cấm, chưa xử lý hình sự hành vi săn bắt các loài rùa biển như hiện nay”.

Năm 1990, cố GS Võ Quý (ông đã mất năm 2017), một người tiên phong trong lĩnh vực bảo vệ môi trường ở VN, cùng một nhà báo quốc tế của Tổ chức Hòa bình xanh ra Côn Đảo. Biết chuyện người dân vô tư bắt vích, lấy trứng, bắt đồi mồi, hai người đã từng khuyến cáo với chính quyền nên cấm để bảo vệ vì đó là loài quý hiếm, được thế giới đưa vào sách đỏ (Red List of Threatened Species).

Ban quản lý Vườn đặc dụng Côn Đảo (nay là Vườn quốc gia Côn Đảo) đã tham mưu cho chính quyền Côn Đảo ra chỉ thị cấm đánh bắt vích, trứng vích và đồi mồi trong khu vực rừng, vùng đệm thuộc vườn quản lý.

Vích đang kết bạn, giao phối ở biển Côn Đảo. Ảnh Vườn Quốc gia Côn Đảo cung cấp.

Năm 1991, Vườn quốc gia Côn Đảo bắt đầu thực hiện các giải pháp để bảo vệ rùa biển, nghiên cứu đặc điểm của loài này. Ông Võ Công Hậu, nguyên giám đốc Vườn quốc gia Côn Đảo, cho biết sau khi nhận khuyến cáo và chính quyền ra chỉ thị cấm đánh bắt trong phạm vi của vườn quản lý, ông cùng các đồng nghiệp đã tìm các tài liệu, sách vở bằng tiếng Anh viết về rùa biển để nghiên cứu, gắn thẻ theo dõi vích. 

Những năm đó, họ gắn thẻ bằng cách dùng miếng nhựa trắng cắt ra từ can, khắc “CD01”, CD02”, đục lỗ để luồn dây cước, buộc vào bơi rùa. Những miếng thẻ này nhanh chóng bị đứt, rơi trong lúc rùa biển di chuyển, đào bới cát làm tổ.

Vích con mới nở trong hồ ấp ở hòn Bảy Cạnh, Côn Đảo. Ảnh: Đông Hà

Bà đỡ của rùa biển

Năm 1995, đại diện Quỹ quốc tế bảo tồn thiên nhiên (WWF) đến Côn Đảo và ghi nhận việc bảo tồn loài rùa biển ở đây. WWF đã tài trợ cho những người làm cứu hộ rùa biển ở Côn Đảo sang Philippines tập huấn.

Sau khi được tập huấn, với sự tài trợ vốn của WWF, những năm 1996, 1997 Vườn quốc gia Côn Đảo bắt đầu cứu hộ tổ rùa biển bằng cách di dời trứng từ vùng có nguy cơ ngập nước khi thủy triều lên đến vùng cao hơn để trứng vích không ung thối.

Họ đồng thời xây các hồ ấp trứng vích, làm thẻ inox gắn vào vích để theo dõi, ghi nhận đặc điểm sinh học của vích. Ông Huệ cho biết nếu không di dời trứng vích lên vùng cao hơn thì tỉ lệ nở chưa đến 30%, nếu có cứu hộ thì tỉ lệ này tăng lên 80%.

Rùa biển vướng vào lưới thải dưới biển ở Côn Đảo. Ảnh Vườn quốc gia Côn Đảo cung cấp

Sự can thiệp này của con người vào khâu ấp trứng vích rồi trực tiếp thả về biển cũng giúp hạn chế số lượng vích con nở ra bị các loài khác như kỳ đà “xơi tái”.

Sau khi WWF ngừng tài trợ, Vườn quốc gia Côn Đảo đã cân đối nguồn kinh phí hoạt động thường xuyên của cơ quan để tiếp tục làm bà đỡ cho rùa biển. Năm 2017, UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã phê duyệt dự án “Di dời, cứu hộ trứng và rùa con để phục hồi quần thể rùa biển tại Côn Đảo trước tác động của nhiệt độ tăng, triều cường, nước biển dâng do biến đổi khí hậu” giai đoạn 2017-2020.

Bằng nguồn vốn của dự án trên, Vườn quốc gia Côn Đảo đã xây dựng thêm sáu hồ ấp trứng với tổng diện tích 760m2, các hồ ấp được lắp đặt thêm hệ thống camera quan sát, được che lưới, trang bị pin đo nhiệt độ trong hồ ấp để cân bằng giới tính…

Kiểm lâm Vườn Quốc gia Côn Đả đi thu gom trứng vích ở hòn Bảy Cạnh. Ảnh: Đông Hà

Vẫn chưa hết nguy cơ

Từ năm 2018, Vườn quốc gia Côn Đảo đã phối hợp với Công ty TNHH Côn Đảo Resort (chủ đầu tư khu du lịch Six Senses) triển khai dự án “Phục hồi và bảo tồn bãi đẻ rùa biển tại Đất Dốc”.

Bãi biển này dài khoảng 1km, được dọn sạch sẽ, thuận lợi cho rùa biển đẻ trứng. Chín tổ trứng ghi nhận được ở bãi biển Đất Dốc khiến họ vui mừng, vì điều đó cho thấy sự phục hồi của rùa biển tại Côn Đảo không chỉ ở các bãi biển thuộc vườn quốc gia quản lý.

Hơn 150 tổ với gần 13.000 trứng của các bãi khác cũng đã được cứu hộ, di dời về đây. Số rùa con nở, thả về biển ở bãi này trong ba năm qua là hơn 8.100 con, tỉ lệ nở trên 70%.

Năm 2016, từ đề nghị của Vườn quốc gia Côn Đảo, Tổ chức Bảo tồn thiên nhiên quốc tế (IUCN) tại VN đã cử hàng trăm tình nguyện viên ra Côn Đảo, đóng góp hàng ngàn ngày công để bảo tồn rùa biển.

Các tình nguyện viên đã cùng kiểm lâm theo dõi, di dời an toàn gần 2.000 tổ với 269.835 trứng, thả về biển 79.711 rùa con. Họ san lấp bãi rùa đẻ trứng, vệ sinh hồ ấp trứng rùa, thu gom xử lý khoảng 150m3 rác tại các đảo nhỏ...

Sau mỗi chuyến tham gia cứu hộ rùa biển trở về, các tình nguyện viên còn viết báo, tạp chí, làm video clip... tuyên truyền bảo vệ rùa biển để nâng cao nhận thức của cộng đồng.

Đồi mồi ở biển Côn Đảo. Ảnh: Văn Vững

Ông Trần Đình Huệ cho biết số rùa biển về Côn Đảo làm ổ, đẻ trứng ngày càng nhiều, số lượng tổ trứng, rùa con nở, được thả về biển cũng tăng. Năm 2019 có 700-800 vích về Côn Đảo đẻ với 2.100 tổ trứng, năm 2020 con số này đã tăng lên hơn 900 con với trên 2.500 tổ và sẽ có khoảng 200.000 rùa con được ấp nở nhân tạo, thả về biển.

Nhưng mối nguy đối với rùa biển vẫn rất nhiều. Kết thúc mùa làm tổ, rùa mẹ thường di cư rất xa, đến các vùng biển khác tìm thức ăn, thường là các vùng biển xung quanh đảo Phú Quý, quần đảo Trường Sa của Việt Nam, đảo Palawan của Philippines, vùng biển Sihanoukville của Campuchia, vùng biển phía đông của bang Pahang (Malaysia) và đảo Natuna (Indonesia).

Ông Trần Đình Huệ lo rằng hành trình ấy có thể khiến rùa mẹ bị đánh bắt. Và họ tiếp tục trăn trở nghĩ cách ngăn ngừa mối nguy này. Ô nhiễm môi trường, rác thải đại dương là mối nguy lớn không kém, rùa biển có thể ăn phải túi nilông, vướng phải lưới thả trôi trên biển.

“Có những trường hợp tuy ngư dân không chủ ý đánh bắt nhưng rùa biển lại vướng vào lưỡi câu của họ”, ông Huệ cho biết. 

Có rùa biển đẻ gần 1.000 quả trứng/năm

Sau nhiều năm cứu hộ và theo dõi rùa biển chuyên nghiệp, khoa học, Vườn quốc gia Côn Đảo ghi nhận những đặc điểm sinh học của loài này: trung bình mỗi năm một vích mẹ đẻ 3 tổ, mỗi tổ trung bình 90 quả trứng.

Trung bình các lần đẻ trứng là 13 ngày. Hầu hết các vích mẹ cứ 3-4 năm sau quay lại Côn Đảo đào cát, đẻ trứng nhưng cũng có con chỉ 2 năm sau và có con đến 8 năm sau mới quay lại.

Mùa rùa biển làm tổ đẻ trứng tại Côn Đảo gần như quanh năm, nhưng tập trung từ tháng 5 đến tháng 10, hầu hết các loài rùa biển đều làm tổ, đẻ trứng vào ban đêm.

Đặc biệt, họ đã ghi nhận có một rùa mẹ đẻ được 10 tổ/năm và đạt số trứng kỷ lục là 993 quả. Vích có đường kính trung bình dài 93cm, rộng 84cm, trọng lượng 90kg. Tuổi thọ của nó có thể trên 70 năm. Tuy sinh sản dày và nhiều nhưng tỉ lệ sống sót và trưởng thành của rùa biển rất ít: 1/1.000.

Kiểm lâm thu gom trứng vích. Ảnh: Đông Hà

Giới tính của rùa biển phụ thuộc vào nhiệt độ trứng được ấp

Theo ghi nhận của Vườn quốc gia Côn Đảo, trứng vích có thể chịu đựng được sự va chạm nhẹ và xáo trộn khoảng 6 tiếng từ sau khi vích mẹ đẻ. Do đó, ngay sau khi vích mẹ đẻ, nhân viên Vườn quốc gia Côn Đảo phải đào, lấy trứng đưa về hồ ấp ngay.

Nếu nhiệt độ ấp trứng dưới 26oC, tỉ lệ trứng nở ra con đực cao hơn con cái. Ngược lại, nhiệt độ trên 30oC thì tỉ lệ con cái nhiều hơn con đực. Nhiệt độ tổ trứng từ 26oC - 30oC thì tỉ lệ đực - cái là 50-50. Thời gian rùa con nở bình quân 55 ngày.

Sau khi nở 2-3 ngày, rùa con nằm ở dưới tổ và sẽ tự ngoi lên khỏi mặt đất, chủ yếu vào ban đêm, lúc trời mát. Rùa con bò xuống bãi và hướng thẳng ra đại dương bằng cách cảm nhận ánh sáng các vì sao, thủy triều và từ trường Trái đất.

Sau khi ra biển, chúng bơi liên tục trong 1-2 ngày, trong trạng thái được gọi là “bơi trong mê”. 25 - 30 năm sau, khi đã trưởng thành, rùa biển di cư tìm giao phối và quay về làm tổ tại chính nơi chúng được sinh ra.

Theo Tạp chí Điện tử

Bình luận

Tối thiểu 10 chữ Tiếng việt có dấu Không chứa liên kết

Gửi bình luận

Tin cùng chuyên mục

Cực quang - Hiện tượng bí ẩn trên bầu trời

Cực quang - Hiện tượng bí ẩn trên bầu trời

Hàn Quốc: Tàu tốc hành chạy thẳng sân bay hoạt động trở lại

Hàn Quốc: Tàu tốc hành chạy thẳng sân bay hoạt động trở lại

Biến đổi khí hậu: Ngày Trái Đất

Biến đổi khí hậu: Ngày Trái Đất

Bún cá Nha Trang – Món ăn dân giã mang đậm hương vị biển

Bún cá Nha Trang – Món ăn dân giã mang đậm hương vị biển

Phi hành gia Thần Châu-13 dạy học online từ không gian

Phi hành gia Thần Châu-13 dạy học online từ không gian

Những món ăn vặt Nha Trang làm 'nức lòng' du khách

Những món ăn vặt Nha Trang làm 'nức lòng' du khách

Nhâm nhi “một nét văn hoá Hà Nội”

Nhâm nhi “một nét văn hoá Hà Nội”

Ẩm thực ba miền: Phở chua, món ăn dân dã xứ Lạng

Ẩm thực ba miền: Phở chua, món ăn dân dã xứ Lạng

Hút CO2 từ không trung để chế kim cương

Hút CO2 từ không trung để chế kim cương

Phát hiện một hành tinh mới nơi con người có thể tới sống

Phát hiện một hành tinh mới nơi con người có thể tới sống

Môi trường đại dương đang bị tàn phá nghiêm trọng bởi lối khai thác 'tận diệt' của nhân loại

Môi trường đại dương đang bị tàn phá nghiêm trọng bởi lối khai thác 'tận diệt' của nhân loại

'Đảo đám mây' - Nơi còn là bí ẩn với nhân loại có thể còn tồn tại các loài khủng long

'Đảo đám mây' - Nơi còn là bí ẩn với nhân loại có thể còn tồn tại các loài khủng long

Tin mới cập nhật

Keysight và AMD tái định nghĩa đo đối chuẩn hiệu năng hạ tầng đám mây và biên mạng

Keysight và AMD tái định nghĩa đo đối chuẩn hiệu năng hạ tầng đám mây và biên mạng

Đài Loan công bố kế hoạch đào tạo bán dẫn miễn phí cho sinh viên Việt Nam

Đài Loan công bố kế hoạch đào tạo bán dẫn miễn phí cho sinh viên Việt Nam

Samsung biến 'mỗi giờ xem TV đều là giờ Trái Đất'

Samsung biến 'mỗi giờ xem TV đều là giờ Trái Đất'

Innodisk sẽ trình diễn tích hợp AI tại biên (EdgeAI) tại sự kiện NVIDIA GTC

Innodisk sẽ trình diễn tích hợp AI tại biên (EdgeAI) tại sự kiện NVIDIA GTC

Tình hình tài chính và khó khăn của Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam

Tình hình tài chính và khó khăn của Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam

Giải mã xu hướng bảo mật OT tại FORTINET APAC OT Security Summit 2024

Giải mã xu hướng bảo mật OT tại FORTINET APAC OT Security Summit 2024

Lenovo Tab M11: tablet cho học tập và giải trí

Lenovo Tab M11: tablet cho học tập và giải trí

Làm thế nào để cải thiện chất lượng dịch vụ thẻ ngân hàng?

Làm thế nào để cải thiện chất lượng dịch vụ thẻ ngân hàng?

Keysight hỗ trợ triển khai các đổi mới sáng tạo về Massive MIMO cho Open RAN

Keysight hỗ trợ triển khai các đổi mới sáng tạo về Massive MIMO cho Open RAN

Vai trò trọng yếu của POS trong duy trì hoạt động bán lẻ liền mạch

Vai trò trọng yếu của POS trong duy trì hoạt động bán lẻ liền mạch

EVN được thực hiện việc tăng giá điện

EVN được thực hiện việc tăng giá điện

Samsung ra mắt Galaxy S24 Ultra bản đặc biệt, giới hạn 2.000 chiếc

Samsung ra mắt Galaxy S24 Ultra bản đặc biệt, giới hạn 2.000 chiếc

Tin đọc nhiều

Cực quang - Hiện tượng bí ẩn trên bầu trời

Cực quang - Hiện tượng bí ẩn trên bầu trời

Nhật Bản tạo ra giấy mỏng nhất thế giới

Nhật Bản tạo ra giấy mỏng nhất thế giới

Việt Nam được đề cử vào top 10 khu vực có nền ẩm thực tốt nhất thế giới

Việt Nam được đề cử vào top 10 khu vực có nền ẩm thực tốt nhất thế giới

Khoa học tạo ra màu mới: xanh củ dền

Khoa học tạo ra màu mới: xanh củ dền

Sắc đỏ lá phong trong nắng cuối thu xứ Hàn thu hút mọi góc máy

Sắc đỏ lá phong trong nắng cuối thu xứ Hàn thu hút mọi góc máy

Đón mùa đông sớm trên đỉnh Fansipan

Đón mùa đông sớm trên đỉnh Fansipan

Mã Pì Lèng - Sự kỳ vĩ của một trong tứ đại danh đèo ở Việt Nam

Mã Pì Lèng - Sự kỳ vĩ của một trong tứ đại danh đèo ở Việt Nam

Lặng nhìn mưa mùa thu Hà Nội - Đặc sản của người Tràng An

Lặng nhìn mưa mùa thu Hà Nội - Đặc sản của người Tràng An

Điệp Sơn - Điểm đến hấp dẫn với bất kỳ du khách dù là người khó tính nhất

Điệp Sơn - Điểm đến hấp dẫn với bất kỳ du khách dù là người khó tính nhất

Lên Fansipan xem ‘Vũ điệu trên mây’, đắm say văn hóa Tây Bắc

Lên Fansipan xem ‘Vũ điệu trên mây’, đắm say văn hóa Tây Bắc

Video xem nhiều

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Đại học Miami tạo ra cảm biến chất lượng không khí phát hiện Covid-19

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Ford F-150 Lightning 2022 ra mắt: Bán tải chạy điện giá khởi điểm chưa đến 40 nghìn USD

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Thông điệp lan tỏa mùa dịch COVID-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Clip: Khuyến cáo đối với người lao động, người làm việc, người bán hàng tại khu dịch vụ trong dịch Covid-19

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

Cỗ xe lai phản lực tăng tốc từ 0 - 1010 km/h trong 50 giây tham vọng phá kỷ lục thế giới

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

“Rắn tiên tri” dự đoán đội tuyển Việt Nam thắng Thái Lan

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Pretzel - Bánh quy cây: Biểu tượng văn hoá châu Âu với nhiều tranh cãi về nguồn gốc

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Làm thế nào để nâng cao tương tác giữa loa và phòng nghe hiệu quả

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Trực tiếp: Apple ra mắt Iphone 11 tại Cupertino, California, Mỹ

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Chiếc điều hòa cá nhân này của Sony là tất cả những gì bạn cần để sống sót qua mùa hè nóng nực

Những gì bạn muốn biết về 5G

Những gì bạn muốn biết về 5G

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?

Bàn về tầm nhìn và các trụ cột của công nghệ thông tin di động 6G
04/03/2022
Chip xử lý A15 Bionic của Apple có gì mới
15/09/2021
Sex Education mùa 3 được Netflix công chiếu vào 17/9
14/09/2021
iPhone 13 không thay đổi nhiều về ngoại hình, camera được nâng cấp mạnh
13/09/2021
Cách xem trực tiếp sự kiện ra mắt iPhone 13 và Apple Watch 7
10/09/2021
VNEID của Bộ Công an khác các ứng dụng đang được vận hành?
10/09/2021
'Cái tôi' thời 4.0 và tính hai mặt của mạng xã hội
04/09/2021
'Muôn màu' cảm xúc của trẻ trong ngày khai giảng online
24/08/2021
Chủ tịch Chu Ngọc Anh giải toả 'ách tắc' về Giấy đi đường cho người dân Thủ đô
10/08/2021
Hàng loạt Macbook M1 tự dưng vỡ màn hình, Apple có đồng ý bảo hành?
02/08/2021
6 bộ phim hay nhất để xem trên VieON
29/01/2021
Bắc Ninh: Không ký kết triển khai dự án Owifi 5G với CSE Singapore
27/06/2020
Bị World Bank cấm dự thầu 7 năm, công ty Sao Bắc Đẩu thừa nhận sai sót
27/06/2020
Wefinex - Mô hình hoạt động đa cấp "đội lốt" đầu tài chính trên mạng internet
10/06/2020
Khai trừ MISA khỏi Câu lạc bộ Chữ ký số và Giao dịch điện tử Việt Nam
27/05/2020
Chuyển đổi số - Nên hiểu như thế nào cho đúng
25/05/2020
Chống thất thu thuế là thách thức lớn đối với nền kinh tế số
29/04/2020
Cách chuyển tập tin sang máy tính mới
10/11/2019
VNPT, MobiFone, VTC sẽ hoàn thành cổ phần hóa trước năm 2021
20/08/2019
5G thay đổi tương lai của bạn như thế nào?
26/07/2019
Nhận diện hành vi lừa đảo trên không gian mạng
25/07/2019
Truyền hình OTT - Hướng đi mới của các “nhà Đài”
24/07/2019