Đóng góp của chuyên gia WIPO vào việc xây dựng bộ chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương

Hệ thống chụp ảnh 3D và in ra, sản phẩm của Viện Khoa học và Công nghệ Việt Nam - Hàn Quốc (VKIST) trưng bày tại Techconnect 2023.

Ảnh: Lưu Quý.

PII (Provincial Innovation Index) được Chính phủ chỉ đạo Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng trên toàn quốc từ năm 2023, với mục tiêu cung cấp cái nhìn tổng quan về tình hình phát triển kinh tế-xã hội dựa trên khoa học công nghệ và sáng tạo đổi mới ở mỗi địa phương. Kết quả xếp hạng dự kiến sẽ được công bố trong tháng 1/2024.

Cấu trúc của PII được thiết kế với hai nhóm chỉ số đầu vào (5 trụ cột) và đầu ra (2 trụ cột), mỗi trụ cột bao gồm các nhóm với 52 chỉ số thành phần. Dữ liệu được thu thập từ các báo cáo thống kê và báo cáo quản lý chính thức từ các cơ quan trung ương và địa phương, cũng như từ các bộ chỉ số khác như Cải cách Hành chính, Năng lực Cạnh tranh cấp tỉnh, Chuyển đổi Số, Hiệu quả Quản trị và Hành chính Công cấp tỉnh.

Theo Phó Giám đốc Học viện Khoa học Công nghệ và Đổi mới Sáng tạo, ông Trần Văn Nghĩa, các chỉ số quốc tế cần phải trải qua quá trình đánh giá độc lập sau khi được xây dựng. Đối với PII, WIPO đã giới thiệu các chuyên gia quốc tế để đánh giá, những chuyên gia này đã tham gia vào việc xây dựng thử nghiệm PII 2022. Họ cũng là những chuyên gia lâu năm đánh giá về các chỉ số quốc tế như Chỉ số Đổi mới Sáng tạo Toàn cầu (GII), Chỉ số Hiệu quả Môi trường (EPI), Bảng điểm Đổi mới Sáng tạo Châu Âu (EIS), Chỉ số Năng lực Cạnh tranh Nhân tài Toàn cầu (GTC), Hiệu quả Cạnh tranh Công nghiệp (CIP)...

Bộ Khoa học và Công nghệ cho biết rằng, bên cạnh sự tham gia của các chuyên gia kỹ thuật từ WIPO, PII 2023 cũng đã được đánh giá độc lập bởi các chuyên gia quốc tế mà tổ chức này giới thiệu. Các chuyên gia này đã đánh giá sự phù hợp của khung chỉ số, dữ liệu, phương pháp tính toán và phân tích thống kê để đảm bảo sự minh bạch và chất lượng của quy trình tính toán, cũng như tính chắc chắn và độ nhạy của bộ chỉ số. Đánh giá cuối cùng của các chuyên gia nhằm đảm bảo rằng PII đáp ứng các tiêu chuẩn chất lượng quốc tế về thống kê và phương pháp luận mới được công bố chính thức.

Theo Bộ Khoa học và Công nghệ, kết quả cho thấy khung chỉ số và các chỉ số thành phần được thiết kế phù hợp, phản ánh được hiện trạng của đối tượng được đo lường. Các bước xử lý dữ liệu, tính toán điểm số và thứ hạng đều được thực hiện đầy đủ, chính xác, minh bạch và đáng tin cậy.

Kết quả thử nghiệm cũng cho thấy bộ chỉ số Đổi mới sáng tạo cấp địa phương đủ mạnh để đưa ra những kết luận hữu ích. Kết quả đánh giá cũng cho thấy còn một vài chỉ số cần được xem xét khi triển khai trên phạm vi toàn quốc trong thời gian tới. Việc rà soát, xem xét, tinh chỉnh các chỉ số hằng năm để phù hợp với bối cảnh và mục tiêu cũng là thông lệ chung trong xây dựng các chỉ số tổng hợp.

Ông Trần Văn Nghĩa nhấn mạnh việc xây dựng bộ chỉ số địa phương hướng đến cung cấp bộ công cụ tốt, có cơ sở khoa học và thực tiễn cho lãnh đạo các cấp để ra quyết định, xây dựng và thực thi chính sách cũng như cung cấp thông tin tham khảo có giá trị cho các đối tượng khác. Do đó ngoài các chuyên gia, đơn vị công bố cũng tham vấn ý kiến của địa phương trong quá trình xây dựng khung chỉ số để đảm bảo các chỉ số phản ánh được đúng hiện trạng của địa phương, và trong quá trình thu thập dữ liệu.

Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) được đánh giá là công cụ đo lường năng lực nhằm hỗ trợ và thúc đẩy phát triển từng địa phương. Đây là bộ chỉ số tổng hợp, bao quát về kinh tế xã hội cấp địa phương đầu tiên cho đến nay.

Thông tin xếp hạng PII các địa phương sẽ được cập nhật tại chuyên trang PII do Báo VnExpress chủ trì xây dựng. Ngoài thứ hạng chung, độc giả có thể tìm kiếm thông tin chi tiết về các chỉ số cơ bản của từng tỉnh.

Theo tạp chí Điện tử và Ứng dụng